Anatomiye giRİŞ

Midenin Besinleri Karıştırma Ve Bağırsaklara İletme Fonksiyonu 
 
Besin maddeleri midede depo edildikleri süre içinde sindirime uğramaya devam ederler. 
Midede sindirimin meydana gelebilmesi için, mide içindeki besin maddelerinin mide sekresyonu 
ile karışması gerekir. Mide duvarı boyunca birçok bez hücresi yer almıştır. Bu hücreler 
sindirimde rol oynayan bazı enzimler ve hidroklorik asit (HCl) salgılarlar. Bu enzimler ve HCl 
besin maddeleri ile karışarak midede sindirimini devam ettirirler.  
 
Mide sıvısı ile besin maddelerinin karışmasını sağlayan, mide duvarının peristaltik 
hareketleridir. Daha önce de söylediğimiz gibi, mide duvarı dört tabaka halinde dizilmiş olan düz 
kaslardan oluşmuştur. Düz kasların kendiliklerinden kasılıp gevşeyebilme özellikleri, midenin 
peristaltik kasılmalarını yaratır. Bu kasılmalar kardiyada başlar ve corpus boyunca yayılarak 
antruma ve pleurusa ulaşır. Birçok araştırıcılar midenin peristaltik kasılmalarının yaklaşık 20 
saniyede bir olduğu konusunda birleşmektedirler. 
 
Mide sıvısı ile karışmış ve sindirime uğramış besin maddesi kütlesine kimus (c h y m u s) adı 
verilir. Kimusun mideden sonra gideceği yer, ince bağırsağın ilk kısmı olan d u o d e n u m' dur 
(12 parmak bağırsağı). Besin maddelerinin ince bağırsakta en verimli biçimde sindirilip absor 
edilebilmeleri için, bunların mideden bağırsağa uygun bir hızda iletilmeleri gerekir. İşte midenin 
fonksiyonlarından biriside besin maddelerini (kimusu) ince bağırsağa bu uygun hızda 
iletmektedir. Midenin gösterdiği peristaltik kasılmalar antrum bölgesinde daha kuvvetlidir. Bu 
kuvetli kasılmalar kimusun pilorustan  duodenuma geçmesini sağlar. Bu geçiş  sırasında pilorik 
sfinkter inhibe edilerek kimusun bağırsağa geçişini kolaylaştırır. Her kasılmada bir miktar kimus, 
açılmış olan pilorik sfinkterden geçerek duodenuma ulaşır. Dolayısıyla, kimusun mideden 
bağırsağa geçiş hızını ayarlayan, antrumda meydana gelen peristaltik dalgalar olmaktadır. 
Mide kendiliğinden peristalik bir ritme sahiptir. Bu ritm vagus siniri uyarılarak değiştirilebilir. 
İnsanlarda iyileşmeyen ülserlerin tedavisi için midenin her iki vagus sinirinin kesilmsi 
(vagotomi) gerekebilir. Vagotomiden sonra mide hareketleri yavaşlar. 
Yağların ve Proteinlerin sindirim ürünleri de mide boşalma hızını etkiler duodenumda 
emülziyon halinde yağların amin asitlerinin ve polipeptidlerin bulunması mide boşalmasına ve 
 
143

---

mide aktivitesini yavaşlatır. Ayrıca duodenumun gerilmesi, pilorik antrumun hereketlerini 
yavaşlatır. duodenumun mide aktivitilerinin değiştirmesinin, hem sinirsel hem de humorol yoldan 
olabileceğine dair deliller vardır. Bazı durumlarda vagus refleksleri saptanmıştır. Mide içeriğinin 
duodenuma girmesi ile duodenumdan impulsların merkezlere ulaşması yoluyla ve vagus yoluyla 
antrum hareketlerinin durdurluması  şeklinde refleks yoluyla olduğu bildirilmiştir. Bu reflekse 
entrogastrik refleks denir. Korku ve heyecan mide boşalma hızını yavaşlatır.  
Midenin bu esas fonksiyonları yanında diğer bazı fonksiyonları da vardır. Örneğin, mideye 
giren sıvıları sulandırarak veya yoğunlaştırarak, bunların bağırsağa geçmeden önce vücut sıvıları 
ile aynı yoğunluğa gelmelerini sağlar. Ayrıca, kan yapımında önemli bir rol oynayan B
12
 
vitaminin absorpsiyonu için gerekli olan “intrinisik faktör” mide mukozasında sentezlenir.