Anatomiye giRİŞ

4. Gaster,Ventriculus (Mide): 
Mide diafragma'nın altında karın boşluğunun üst bölümünde yer almış, sindirim kanalının en 
geniş bölümüdür. Üç temel fonksiyonu vardır. Yemek borusu yolu ile gelen besin maddelerini 
sindirilmek üzere geçici bir süre depolar. Yeni doğanda 30 ml (limon büyüklüğünde) hacme 
sahip olduğu halde yetişkinde normal şartlardaki hacmi 1-1,5 litredir. Gerektiğinde 2-3 litre 
besin depolayabilir. Alınan besinleri mide salgısı ile karıştırarak yarı  sıvı, yarı lapa şeklindeki 
kimus haline getirir.  
Yeterli sindirim ve emilim sağlanabilmesi için kimisun ince barsaklara geçişini kontrol eder.  
Midede sindirim ve kimus oluşumu, mide salgısı (mide özsuyu, succus gastricus) ile sağlanır.24 
saatte 2-3 litre mide özsuyu salgılanır. Bu salgı içinde pepsin, HCl. intrinsik faktör.mukus ve su 
bulunur. 
Midenin şekli ve bölümleri: 
Mide; kabaca J harfi şeklinde olup iki eğriliği iki duvarı iki deliği dört bölümü vardır.  
 
141

---

Midenin Ön duvarı paries anterior, arka duvarı paries posterior olarak adlandırılır. Bu iki duvar 
uzun eksen boyunca sağda ve solda birer eğrilikte birleşmişlerdir. Sağ taraftaki konkav eğriliğe 
küçük eğrilik (curvatura ventriculi minör) sol taraftaki konveks eğriliğe büyük eğrilik 
(curvatura ventriculi majör) denir.  
Midenin yukarıda yemek borusu ile birleşen deliğine ostium cardiale 12 parmak bağırsağına 
açılan alt deliğine de ostium pyloricum denir. Her iki delik etrafında içerik akışını kontrol eden 
sifinkterler vardır. Pilorik delik etrafındaki sifinkter kardiak delik etrafındaki sifinkterden daha 
güçlü olup ancak belirli bir pH'daki sıvı veya kimus'un geçişine izin verir.  
Mide, anatomik ve fonksiyonel olarak bir bütün olmasına karşın tarifsel amaçlar için 4 bölüme 
ayrılarak incelenir. Cardia bölümü (pars cardialis) : Midenin kardiak deliğe yakın olan 2-3 cm 
genişliğinde, ters çevrilmiş huni şeklindeki bölümüdür.  
Fundus bölümü (fundus gastricus) :Midenin, kardiak delik düzeyinin üzerinde kalan kubbe 
şeklindeki bölümüdür. Mide gövdesi (corpus gastricus) : Midenin orta bölümü olup aşağıda 
antrum pyloricum ile uzanır, pilorik bölüm (pars pylorica): Midenin distal bölümü olup antrum 
pyloricum ve canalis pyloricus olarak adlandırılan iki alt bolümü vardır. Pilor (pylorus) : Midenin 
duodenumun'a yakın bölümüdür. Buradaki ostium pyloricum etrafında önemli bir sifinkter 
(sphincter pylorici) bulunur. Bu sifinkter mide içeriğinin 12 parmak barsağına geçişini kontrol 
eder. Normalde kapalı (kontrakte) olan bu delik, sifinkterin gevşemesi ile zaman zaman açılır ve 
midedeki besin maddelerinin duodenum'a geçişine izin verir.  
Cerrahi açıdan mide son yıllarda iki gastrik sistem veya ünite ayrılarak ele alınmaktadır. 
Birincisi proksimal gastrik ünite olup, distal özofagus proksimal mide bölümü ve hiatus 
oesophageus'tan, ikincisi distal gastrik ünit olup pars pylorica.-pyiorus ve duodenum'un birinci 
bölümünden oluşur. 
Midenin Duvar Yapısı: 
Midenin duvar yapısı, sindirim kanalı organlarının genel duvar yapısında olmakla beraber 
bazı farklı özelliklere de sahiptir. 
a. Mide mukozası : Mukoza, sığ oluklarla birbirlerinden ayrılmış kabartılar (areae gastricae) 
içerir. Bu kabartılarda küçük çukurcuklar (foveola, gastrica) görülür. Boş mide mukozasında 
kalın kıvrımlar (plicae gastricae, rugae) bulunur. Midenin basit columnar epitel özelliğindeki 
mukozasında (özellikle fundus ve corpus'ta olmak üzere) kıvrımlı tubuler tip bezler (gll. 
gastricae) vardır. Bu bezlerin boşaltma kanalları foveolae gastricae'lere açılır. Gastrik bezler 
içinde HCl ve digestif enzimlerin bulunduğu mide salgısının büyük bir bölümünü oluştururlar. 
Gastrik bezler ayrıca mukozayı koruyan mukus ile B 12 vitamininin emilimi için 
gerekli olan intrinsik faktör de salgılarlar.  
Mide bezlerinde dört tip hücre bulunur. Bunlardan temel hücreler pepsinojen, parietal hücreler 
HC1 ve intrinsik faktör, boyun hücreleri; mukus, endokrin hücreler; serotonin, entero-glukagon 
ve histamin salgılarlar.  
b. Submukoz tabakası; Kan damarları, sinir ağı (Meissner pleksusu) lenf damarları ve 
lenfoid doku elemanları içeren gevşek bağ dokusundan ibarettir.  
c. Seröz tabaka; En dış tabaka olup, peritonun visseral yaprağından oluşmuştur. Midenin ön 
ve arka duvarını Örten periton küçük eğrilikten omentum majus olarak uzanır.