Anatomiye giRİŞ

Deri ve Eklentileri 
Deri ile eklentileri olan kıllar, tırnaklar, deri bezleri ve deride bulunan genel duyu reseptörleri 
integumentum commune veya İntegumenter Sistem başlığı altında ele alınır. Deri ve eklentilerini ayrı 
ayrı inceliyeceğiz. 
A. Cutis (Deri) 
Deri, insan vücudunun en büyük organı olup, yaklaşık alanı  1 . 5 - 2   m
2
.ortalama kalınlığı 1-2 mm 
(göz kapaklarının derisi 0.5 mm. sırtın üst bölüm derisi 5 mm kalınlığında) 'dir. Vücudu, mekanik, osmotik, 
kimyasal,  ışık ve termal zararlı etkenlere karşı koruyan deri, vücut ısısının düzenlenmesinde 
(termoregülasyon) de rol oynar. Ultraviyole ışığının etkisi ile D vitamininin oluşumu, deri 
sayesinde gerçekleşir. Deri, sahip olduğu ter ve yağ bezleri ile bir boşaltım organı olarak 
görev yaptığı gibi, taşıdığı çeşitli reseptörlerle de en geniş genel duyu organı 
konumundadır. Derinin normalde var olan gerginliğine turgor denir.  
Deri ve hastalıklarının ele alındığı tıp dalına dermatoloji denir. 
 
175

---

Deri, birbirinden oldukça farklı iki tabakadan yapılıdır.  
Ektodermden gelişen, çok katlı keratinleşmiş epitelden yapılı yüzeyel tabakaya epidermis 
denir. Mezodermal orijinli olan ve epidermisin altında yer almış tabakaya da dermis 
(corium) denir. 
a. Epidermis :Derinin üst tabakası olup, çok katlı keratinleşmiş epitelden yapılıdır. Üzeri, 
gerek deri bezlerinin ürettiği ve gerekse keratinleşmiş hücrelerin oluşturduğu özel bir katmanla 
sarılmıştır.Bu katman.derinin kimyasal ve mekanik zararlara karşı korunmasına katkı sağladığı 
gibi, mikroplar  için de bir bariyer oluştururdan damarları içermez ancak, dermis'teki 
damarlardan difüzyonla buraya ulaşan kanla beslenir. Vücutta epidermisin en kalın olduğu 
yerler avuç içi ve ayak tabanıdır. 
Epidermis 5 katmanlı bir yapıya sahiptir. Bunlardan en derinde yer alanı stratum basale 
(germinativum)'dur. Str. basale; derinin rengini veren bir katman (çünkü melanosit hücrelerini 
içerir) olduğu gibi gerektiğinde epidermisin diğer katmanlarını da oluşturabilecek 
yetenektedir. Str. basale'nin uyarılması en yüzeyel katmanın incelmesi ile sağlanır. 
b. Dermis :Dermis, birbirine örülmüş kollojen ve elastik bağ dokusu liflerinden oluşmuş kalın 
bir tabakadır.Damar ve sinirlerden zengin olan dermis.birçok duysal sinir sonlanmaları 
(reseptörlere girerler veya reseptör olarak fonksiyon görürler),deri bezleri ve kıl kökleri 
içerir.