Yaşlilikta Tedavi Kilavuzu indb

YAŞLILIKTA ENDOKRİNOLOJİK HASTALIKLARIN TEDAVİ KILAVUZU
ve frail ile tedavi hedeflerinde güvenlik yan etki, önce zarar vermeme, bakım sorunları ve önerileri 
ön planda iken, 80 aşında ama dinç-fit ve non frail ise tedavi hedeflerine yaklaşım gençlerdeki 
gibi olabilmektedir. Basit bir örnekle frail yaşlıda HbA1c hedefi %7.5-8’lerde iken nonfrail ama 
kronolojik olarak daha yaşlı birinde %7.0 olabilmektedir.
Bu değişimlerin yaşlı bireylerin vücut yapıları ve sistemlerinin yeteneklerini hangi oranlarda ko-
ruduğu ve ayrıca ilaç tedavilerinde önemli davranış değişikliği yapması gerektiği kabul edilme-
lidir. Vücut fonksiyonları açısından bakıldığında yaşlıda en çok korkulan hastalıklardan biri de 
“düşme” olarak tanımlanabilir. Düşmenin hem akut önemli sonuçları olabileceği gibi hem de 
kronik kötü sonuçları olabileceği dikkate alınmalıdır. 
Buradan 35-40 yaşlarında hastalığı olanlara verilmiş olan ilaç dozlarının 80 yaş ve üzeri aynı has-
talığı taşıyan bir bireyde yan etkilerinin daha fazla görülebileceği ve hatta toksik etkilere neden 
olabileceği akılda bulundurulmalıdır.
Sonuç olarak yaşlılık yaşamın bir süreci olmakla birlikte, bir çok doku ve vital fonksiyonlar-
da önemli değişiklikler olma ihtimali ve fonksiyon kayıpları göz önünde bulundurulmalıdır. 
Dolayısıyla yaşlı hastaya dönük yapılacak tüm medikal işlemlerde çok daha özenli ve dikkatli 
olunmalıdır.

---

Bölüm
13
2
YAŞLIDA ENDOKRİNOLOJİ İLE İLGİLİ İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ
Yaşlanma ile ilaçların karaciğer ve böbrek yoluyla eliminasyonu azalır. Bu değişiklikler yaşlılıkta  
ilaç-ilaç etkileşimlerinin sonuçlarının  daha abartılı olarak karşımıza çıkmasına neden olur.  İlaç 
metabolizmalarındaki küçük inhibisyolar bile zaten azalmış eliminasyonun iyice azalmasına ve 
ilaca bağlı toksisitenin ortaya çıkmasına neden olabilir. 
Yaşlı hastalarda polifarmasi daha sıktır. Yaş ilerledikçe ve yaşlı kadın hastalarda polifarmasinin 
daha fazla olduğu gösterilmiştir. Kullanılan ilaç sayısı arttıkça ilaç-ilaç etkileşimi de artmaktadır. 
Yaşlı hastaların ilaç öykülerinin doğru alınması, her muayeneye geldiklerinde reçetesiz satılan 
ilaçlar dahil kullandıkları bütün ilaçları getirmeleri ile sağlanmalıdır. 
Eşlik eden hastalıklar, polifarmasi ve yaşlanmaya bağlı değişiklikler ilaçların farmakokinetik ve 
farmakodinamik özelliklerini etkiler. Bu nedenle  yaşlı hastalarda akılcı ilaç kullanımı için vücut 
kompozisyonunda yaşlanmayla meydana gelen değişiklikler iyi irdelenmelidir. Yaşlanmada orta-
ya çıkan önemli değişiklikler Tablo 1’de gösterilmiştir.
Tablo 1. 
Sistem
Etki
Genel
Toplam Vücut kitlesinde 
Bazal metabolik hızda 
Vücut su oranında 
Vücut yağ oranında 
Dolaşım Sistemi
Kardiyak output 
Doku perfüzyonunda rölatif değişiklik
Plazma protein bağlamasında 
Gastrointestinal sistem
Gastrik asit yapımında 
Mide boşalma hızında 
Barsak motilitesinde 
Barsak kan akımında 
Emilim yüzeyinde 
İntestinal  transportta 
Hepatobiliyer sistem
Karaciğer kitlesinde 
Karaciğer kan akımında 
Albumin sentezinde 
Hepatik ve biliyer transportta

---

14