YAŞLILIKTA ENDOKRİNOLOJİK HASTALIKLARIN TEDAVİ KILAVUZU Tedavi Yaşlı hastada sıvı tedavisi yapılıyorken kalp yetmezliği ve renal fonksiyonların durumu göz önün-
de bulundurulmalı, dehidratasyon düzeltilirken yüklenme bulgularına yol açılmamalıdır. Ayrıca
yaşla beraber artan aritmi varlığı trombo-embolik olayların daha fazla artmasına yol açabileceğin-
den tedavi düzenlenirken bu durum göz önünde bulundurulmalı gereğinde anti-koagülan tedavi
uygulanmalıdır.
Hiperozmolar hiperglisemik durumda tedavi prensipleri ana hatları ile DKA’daki gibidir.
Vakaların yaşları da göz önüne alınarak tedavi sırasında gerekiyorsa nazogastrik aspirasyon, idrar
sondası ve lomber ponksiyona başvurulmalı, havayolu desteği sağlanmalıdır.
Sıvı ve elektrolit tedavisi
Tedavide en kritik unsur replasman sıvısının seçimi ve verilme hızıdır.
Ozmolarite >320 mOsm/kg ise yarı izotonik (Ör. %0.45 NaCl) solüsyonlar tercih edil-
meli, ilk saat 1000-1500 ml, 2-4 saatte 500-750 ml/st verilmelidir.
Ozmolarite <320 mOsm/kg ise izotonik sıvıya (Ör. %0.9 NaCl) geçilebilir.
Hipotansiyon düzelmezse kolloid veya pressör ajanlar kullanılabilir.
Yaşlı ve kalp sorunları olan hastalarda santral venöz basınç (SVP) izlemi ile sıvı replasmanı
yapılmalıdır.
Hastada böbrek yetersizliği varsa verilecek sıvı miktarını düşürmek gerekir.
K+ ve diğer elektrolit kayıplarının replasmanı için DKA’daki kurallar geçerlidir.
Glisemi 250-300 mg/dl’ye düştüğünde verilen sıvıya %5 dekstroz eklenmesi uygun olur.
Tromboembolik komplikasyonları önlemek için herhangi bir kontrendikasyon yoksa, dü-
şük doz heparin veya düşük molekül ağırlıklı heparin verilmesi önerilmektedir.
İnsülin tedavisi
DKA’daki gibi düzenlenir, regüler insülin i.v. infüzyon olarak 0.10 IU/kg/st hızında başlanır.
İlk 2 saat sonunda glisemi 50 mg/dl azalmaz ise infüzyon hızını iki katına çıkarmak gerekir.
Kan glukoz düzeyi 250-300 mg/dl’ye ulaştığında insülin infüzyonu yarıya düşürülür ve
%5 dekstroz verilmeye başlanır.
Hiperglisemik krizlerde en sık rastlanan komplikasyonlar;
Aşırı insülin verilmesine bağlı hipoglisemi,
İnsülin tedavisine ve asidozda HCO3 - verilmesine bağlı hipopotasemi ve
Cilt altı insüline başlanmadan i.v. insülin infüzyonunun kesilmesine bağlı hiperglisemidir.
Özellikle DKA tablosu düzelirken bir diğer komplikasyon, izotonik NaCl’nin aşırı miktarda
verilmesine bağlı gelişen hiperkloremi ve geçici hiperkloremik asidoz (anyon açığı olmayan
metabolik asidoz)’dur.
Beyin ödemi: Beyin ödemi, DKA’nin nadir, fakat çoğu kez fatal bir komplikasyonudur. Olguların
çoğu yeni tip 1 diyabetlidir. Çok nadiren HHD seyrinde de görülebilir. Beyin ödemi kısa sürede gelişir
ve beyin sapında herniasyon olana dek ilerleyebilir.