Dəmir defisitli anemia üzrə klinik protokol
TEZ-TEZ İSTİFADƏ EDİLƏN VƏ
Yüklə 0,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Aktiferrin
- Tardiferon
- Maltofer FOL
- DƏMİR PREPARATLARININ KƏNAR TƏSİRLƏRİ
- Ürəkbulanma və qusma
- Tünd rəngli nəcisin olması
- Dəmir tərkibli preparatlarla zəhərlənmənin profilaktikası üçün DDA
|
TEZ-TEZ İSTİFADƏ EDİLƏN VƏ
PERORAL QƏBUL OLUNAN DƏMİR PREPARATLARINDA ELEMENTAR DƏMİRİN MİQDARI Preparat Preparatda dəmirin birləşmə forması Preparatda aktiv dəmirin miqdarı (mq) Aktiferrin Dəmir sulfat 1 kapsulda – 34,5 1 ml siropda – 34,5 1 ml damcı formasında – 9,8
Dəmir sulfat 1 kapsulda – 34,5
Dəmir sulfat 1 drajedə – 105
Dəmir sulfat 1 həbdə – 80
Dəmir sulfat 1 həbdə – 80
Dəmir sulfat 1 həbdə – 100
Dəmir qlükonat 10 ml-də – 50
Dəmir xlorid 1 həbdə – 15
Dəmir sulfat 1 həbdə – 105
150 mq dəmir sulfat + 0,5 mq fol turşusu 1 həbdə – 47 mq Fenuls Dəmir sulfat 1 kapsulda – 45
Dəmir xlorid 1 damcıda – 1,5
Fe-hidroksid- polimaltoza 5 ml siropda – 50 Maltofer FOL Fe-hidroksid- polimaltoza 1 həbdə – 100 Ferrum lek Fe-hidroksid- polimaltoza 5 ml siropda – 50 1 həbdə – 100
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
21
DDA-nın müalicəsi zamanı ortaya çıxan kənar təsirlər aşağıdakılardır: ►
ala bilir, lakin elementar dəmir həbləri mövcud olan mədə- bağırsaq xəstəliklərinin (xora, xoralı kolit) kəskinləşməsinə səbəb ola bilər. Belə olan hallarda per os qəbul edilən elementar dəmir preparatları parenteral yeridilən dəmir preparatları ilə əvəz edilir. ►
qəbul edilməsi zamanı müşahidə olunduğundan preparatın dozasını azaltmaqla və ya xüsusi örtüklü dəmir preparatlarının (kapsul formasında) təyini ilə əlamətləri aradan qaldırmaq mümkündür. Yuxarıda göstərilən simptomları aradan qaldırmaq üçün dəmir preparatlarının yeməkdən sonra qəbulu məsləhət görülür, lakin nəzərə almaq lazımdır ki, bu halda preparatın effektivliyi 60%-ə qədər azalır. Fasiləsiz qusmalar zamanı preparatın inyeksiya formalarından istifadə etmək olar. ► Dəmir preparatlarının parenteral yeridilməsi zamanı flebitlər, venoz spazm, inyeksiya yerində dərinin tündlənməsi, postinyeksion abseslər, hipotoniya, döş nahiyəsində ağrılar, paresteziyalar, əzələ ağrıları, artralgiyalar, qızdırma kimi əlamətlər ortaya çıxır. ►
adi haldır və klinik əhəmiyyət kəsb etmir. ►
► Böyüklərdə elementar dəmir preparatları ilə ağır zəhərlənmə çox nadir hallarda rast gəlinir. DƏMİR PREPARATLARI İLƏ ZƏHƏRLƏNMƏ Dəmir preparatları ilə zəhərlənmə əsasən dozanı aşmaqla əlaqədar 6 yaşına qədər uşaqlarda rast gəlinir. Bunun səbəbləri aşağıdakılardır: 9 Valideynlər dəmir preparatlarının uşaqlar üçün təhlükəli olduğunu bilmirlər və uşaqlar üçün əlçatan yerdə saxlayırlar. Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 22 9 Balaca uşaqlar dəmir preparatlarını şirin konfet kimi qəbul edirlər. Toksiki effekt 1 kiloqram çəkiyə 10-20 mq dəmir qəbul edildikdə baş verir. 50 mq/kq çəki səviyyəsində dozanı aşmaq çox ağır zəhərlənməyə gətirib çıxarır. İlk yardım olduqca tez aparılmalıdır, çünki yalnız zəhərlənmənin ilk saatında effektivdir və aşağıdakılardan ibarətdir: 9 Xəstədə süni qusmanın aparılması. 9 Mədənin bikarbonat soda məhlulu ilə yuyulması (mədənin təmizlənməsi və dəmirin konsentrasiyasının azaldılması üçün). 9 Təmizləyici imalə (dəmir preparatının çıxarılması üçün). 9 Xəstəxana şəraitində normotenziv pasiyentlərə: deferoxamin.
zəhərlənmə təhlükəsini, ilk yardımın göstərilməsi üsullarını, dərman preparatlarının uşaqlar üçün əlçatmaz yerdə saxlanılması zərurətini izah etmək lazımdır. DƏMİR DEFİSİTLİ ANEMİYANIN PROFİLAKTİKASI ÜÇÜN RASİONAL QİDALANMA Hər bir pasiyent hansı qida maddələrinin dəmirlə zəngin olduğunu, hansıların dəmirin sorulmasını artırdığını bilməlidir: ► Orqanizmdə dəmir ehtiyatının artırılması üçün ən yaxşı qida maddələri ət, balıq, ev quşları, daxili orqanlardır (dil, qara ciyər, böyrəklər). ► Yumurta, süd məhsulları, tərəvəzlər, dənli bitkilər, meyvələr, göyərti, günəbaxan tumu yalnız pis sorulan qeyri-hem formalı dəmirə malikdirlər. ► C vitamini ilə zəngin olan qida maddələri qeyri-hem formalı dəmirin sorulmasını artırır. Bu məhsullara kələm, bolqar bibəri, pomidor, sitrus bitkilərinin meyvələri, yemiş, bal, turş süd məhsulları aiddir. ► Qida ilə birlikdə çay və ya qəhvə qəbulu həll olmayan tanin komplekslərinin əmələ gəlməsi ilə əlaqədar dəmirin sorulmasını azaldır. Ona görə də çay və ya qəhvəni yeməkdən bir qədər sonra içmək lazımdır. Yemək zamanı kompot, şirə, giləmeyvə və ya meyvə dəmləmələri, saf su kimi içkilər daha məsləhətdir. Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 23
1. Iron Deficiency Anemia, Shersten Killip, M.D., M.P.H., John
Kentucky, Lexington, American Family Physician Journal March, 2007 2. Guidelines for the management of iron deficiency anemia. May 2005. British Society of Gastroenterology 3. Клиническое руководство по скринингу, профилактике и лечению железодефицитной анемии. Центр Доказательной Медицины Ташкентского Института Усовершенствования Врачей. 2004 4. «Протокол ведения больных. Железодефицитная анемия. Под руководством Р.А. Хальфина и П.А.Воробьева. 2005. Издательство Ньюдиамед 5. Reveiz L., Gyte G., Cuerva G. Treatments for iron deficiency anemia in pregnancy (Review). The Cochrane Library, 2008, Issue 3. 6. Prevention and control of iron deficiency anemia in women and children. Report of the UNICEF/WHO Regional Consultation 3- 5 February 1999 Geneva, Switzerland. 7. Iron deficiency anemia: assessment, prevention, and control. A guide for program managers, WHO/NHD/01.3 8. Merialdi M. et al. Nutritional intervention during pregnancy for the prevention or treatment of impaired fetal growth: an overyiew of randomized controlled trials. J.Nutr.2003; 133; 1626-1631. 9. Stolzfus R. et al. Guidelines for the use of iron supplementation to prevent and treat iron deficiency anemia. INACG/WHO/UNISEF (1998).
10. Centers for disease control and prevention. Recommendations to prevent and control iron deficiency in the United states. MMWR 1998; 47 (No.RR-3):1-29. 11. Cuero LG, Mahomed K. Treatment for iron deficiency anemia in pregnancy (Cochrane Review). In The Cochrane Library, Issue 2, 2003. Oxford: Update Software. Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 24 12. Goddarb A.F. et al. Guidelines for the management of iron deficiency anemia. Gut 2000; 46 (supl. IV): iv1-iv5. 13. Mahomed K. Iron and folate supplementation in pregnancy (Cochrane Review). In: The Cochrane Library, Issue 2 2003. Oxford: Update Software 14. Prevention of iron deficiency in infants – 922 Guidelines and statements. CHAPTER 6 PAEDIATRICS/GUIDELINE. Prevention of iron deficiency in infants- 922, 2002. available in: www.umanitoba.ca. 15. U.S. Preventive Services Task Force. Screening for iron deficiency anemia—including iron supplementation for children and pregnant women. Rockville, Md.: Agency for Healthcare Research and Quality, May 2006. Accessed July 24, 2006, at: http://www.ahrq.gov/clinic/uspstf06/ironsc/ironrs.htm. 16. Cogswell ME, Parvanta I, Ickes L, Yip R, Brittenham GM. Iron supplementation during pregnancy, anemia, and birth weight: a randomized controlled trial. Am J Clin Nutr 2003;78:773-81. 17. Cook JD. Diagnosis and management of iron-deficiency anaemia. Best Pract Res Clin Haematol 2005;18:319-32. Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. Document Outline
Yüklə 0,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|