Mühazirə -1 FİZİKİ-KİMYƏVİ analiZİn predmet və VƏZİFƏLƏRİ

Paylanma qanunu. Fiziki-kimyəvi analizin 

 əsas prinsipləri 

 

Paylanma  qanunu.  Fərz  edək  ki,  hər  hansı  bir  maddə  iki  faza  arasında 

eyni  zamanda  hər  ikisində  həll  olaraq  paylanır.  Sabit  temperaturda  sistem 

tarazlıqda olur. Bu zaman həmin maddənin kimyəvi potensialı, hər iki fazada 

bərabər olacaq: 

𝜇

𝑥ü𝑠

     I

= 𝜇

𝑥ü𝑠

     II

 

(I, II üstlər fazaları göstərir) 

𝐶

𝐼

𝐶

𝐼𝐼

= 𝐾   Paylanma qanununun riyazi ifadəsidir. 

Qanun  bu  şəkildə  Bertlo  və  Yunfleyin  tərəfindən  maddənin  iki  maye 

fazada paylanmasını öyrənərkən kəşf edilmişdir. 

Ardıcıllıq  prinsipi.  N.S.Kurnakov  tərəfindən  verilmiş  bu  prinsip 

belədir:  Sistemin  halını  müəyyən  edən  parametrlərin  ardıcıl,  fasiləsiz 

---

5 

 

dəyişməsi  zamanı  onun  ayrı-ayrı  fazalarının  xassələri  arasıkəsilməz  ardıcıl 

dəyişir. 

Sistemin  xassəsi  də  bütünlükdə  fasiləsiz  ardıcıl  dəyişir.  Mövcud  olan 

fazaların saxlanması şərtilə, yəni yeni faza yaranmayan halda fasiləsiz prinsip 

ödənilir. Əgər fazaların sayı dəyişirsə, sistemin xassəsi də sıçrayışla dəyişir. 

Ardıcıllıq  prinsipi  fiziki-kimyəvi  analizin  əsas  prinsiplərindən  olmaqla 

sistemin  tarazlıq  halı  və  onun  dəyişməsi  ilə  əlaqədar  bütün  məsələlərin 

həllində geniş tətbiq edilir.