Referat mavzu: Ma'lumotlar bazasi va banki haqida ma'lumotlar. Ekspert sistemalari haqida ma'lumotlar. Multimedia texnologiyalari. Tarmoq texnologiyalari. Internet texnologiyasi va uning xizmatlari. Distansion (masofaviy)

3.3. Multimedia texnologiyalari

      Multimediali texnologiya (multi – ko’p, media – muhit) bir vaqtning o’zida ma’lu-mot

taqdim etishning bir necha usullaridan foydalanishga imkon beradi: matn, grafika, animasiya,

videotasvir va ovoz. Multimediali texnologiyaning eng muhim xususiyati interfaolik – axborot

muhiti ishlashida foydalanuvchiga ta’sir o’tkaza olishga qodirligi hisoblanadi.

      

So’nggi  yillar  davomida  ko’plab  multimediali  dasturiy  mahsulotlar  yaratildi  va

yaratilmoqda: ensiklopediyalar, o’rgatuvchi dasturlar, kompyuter taqdimotlari va boshqalar.

Kompyuter taqdimotlari (Kompyuter vositasida tayyorlangan taqdimotlar). Ma’ruza, doklad

yoki boshqa chiqishlarda odatda ko’rgazmali namoyish etish vositasi sifatida plakatlar,

qo’llanma, laboratoriya tajribalaridan foydalaniladi. Bu maqsadda diaproyektorlar,

kodoskoplar, grafik tasvirlarni ekranda namoyish etuvchi slaydlardan foydalaniladi. Kompyuter

va multimediali proyektorning paydo bo’lishi ma’ruzachi nutqini ovoz, video va animasiya

jo’rligida sifatli tashkil etishning barcha zaruriy jihatlarini o’zida mujassam qilgan ko’rgazmali

materiallarni taqdimot sifatida tayyorlash va namoyish etishga imkon berdi.

      Endi  bir  savol  tug’iladi- taqdimot nima uchun samarali? Biz bunga quyidagicha javob

beramiz. So’nggi o’n yillik dunyoda kompyuter revolyusiyasi davri bo’ldi. Kompyuterlar asosli

ravishda hayotimizga kirib keldi. Insoniyat faoliyatining aksariyat jabhalarini kompyutersiz

tasavvur qilish qiyin. Faoliyatning eng tez o’zgaruvchan dinamik turi bo’lgan biznes ham

ushbu jarayondan chetda qolmadi. Bu holatda kompyuter bilan muloqotni osonlashtirish, uning

e’tiborini tortish, qiziqtirish uchun ma’lumotingizni boshqalarga qanday qilib eng qulay va

samarali tarzda yetkazish mumkinligi to’g’risida savol tug’iladi. Ma’lumki, inson

ma’lumotning ko’p qismini ko’rish (~80%) va eshitish (~15%) organlari orqali qabul qiladi (bu

avvaldan aniqlangan va kino hamda televideniyeda undan samarali foydalaniladi).

Multimediali texnolo-giyalar ushbu muhim sezgi organlarining bir vaqtda ishlashiga yordam

beradi. Dinamik vizual ketma-ketlik (slayd-shou, animasiya, video)ni ovozli tarzda namoyish

---

etish orqali insonlarning e’tiborini ko’proq jalb qilamiz. Shundan kelib chiqib, multimediali

texnologiyalar axborotni maksimal samarali tarzda taqdim etishga imkon beradi.

      

Videodan  farqli  ravishda  multimediali  texnologiyalar  axborotlarni  boshqarishga  imkon

beradi, ya’ni interfaol bo’lishi mumkin. Multimediali taqdimot ma’lumotni to’g’ridan-to’g’ri

qabul qilishni ta’minlaydi. Foydalanuvchi taqdim etilayotgan barcha ma’lumotlarni ko’radi va

o’zini qiziqtirgan qismlaridan foydalana oladi. Ma’lumotni qabul qilish katta mehnat va vaqt

talab qilmaydi. Ma’lumot taqdim etishning boshqa shakllaridan farqli ravishda multimediali

taqdimot bir necha o’n minglab sahifa matn, minglab rasm va tasvirlar, bir necha soatga

cho’ziladigan audio va video yozuvlar, animasiya va uch o’lchamli grafikalarni o’z ichiga

olgan bo’lishiga qaramay, ko’paytirish xarajatlarining kamligini va saqlash muddatining

uzoqligini ta’minlaydi.