Xumar Novruzova İnformatikanın tədrisi metodikası - 92 -
Kompüterdə ədəd tipli informasiyanın təsviri. Kompüterin yaddaşında hər bir simvol 1 bayt
yer tutur. ASCİİ kodlaşdırma cədvəlinə görə, 256
sayda simvolu 0 və 1-lərin köməyilə kodlaşdırmaq
mümkündür. Unicode cədvəlinə görə isə 2 baytlıq
koddan istifadə olunur, yəni bu cədvələ əsasən 65536
simvolu kodlaşdırmaq olar. İnformasiyanın kodlaş-
dırılması mövzusu 3-cü sinifdə tədris edilir. Müəllim
şagirdlərə Sezar dövründə istifadə edilən Sezar kodu
və Morze əlifbası haqqında məlumat verə bilər.
Tarixdə ilk kodlaşdırmalardan biri sayılan Qay
Yuli Sezarın öz generalları ilə yazışması üçün istifadə
etdiyi koddur. Bu kod hərflərin 3 hərf sürüşdü-
rülməsinə əsaslanır. Yəni:
A B C D E F
A B C D E F
Yəni A hərfi D ilə, B hərfi E ilə və s. əvəz
edilir.
Bunu dairələr şəklində göstərmək məqsədə-
uyğundur. Birinin radiusu digərindən kiçik olan
dairələrdən biri digərinin içində yerləşdirilir və
onların çevrələri boyunca əlifbanın hərfləri yazılır.
Dairələrdən birini üç hərf qədər sürüşdürməklə Sezar
kodunu almaq olar.
Amerikalı ixtiraçı Morze 1844-cü ildə nöqtə və
tirelərdən ibarət kod sistemi hazırlamışdı. Həmin ildə
