6 Adabiyot II qism 2017. p65

«MAHBUB UL-QULUB»dan
T a n b i h (11)
Saxovat va himmat bobida
Saxovat insoniyat bog‘ining borvar shajaridur, balki ul sha-
jarning mufid samaridur. Odamiyliq kishvarining bahri mavjvari,
balki ul mavj bahrining samin gavhari. Saxovatsiz kishi –
yog‘insiz abri bahor va royihasiz mushki totor. Mevasiz yig‘och
Savol va topshiriqlar

---

3 3
hamon-u o‘tun hamon va yog‘insiz bulut hamon-u tutun hamon.
Saxosiz kishi birla gavharsiz sadafning bir hukmi bor. Dursiz
sadaf bila o‘lub qurug‘on kashafg‘a ne e’tibor.
Saxiy bulutdur – ishi xirmon, balki maxzan bermak. Baxil
mo‘rdur – da’bi xo‘sha balki dona termak. Himmat ahlig‘adur
saxovat ixtisosi va bu ikki sharif sifat valoyat xosi. Saxovat oda-
mig‘a badandur va himmat anga ruh va himmat ahlidin olamda
yuz ming futuh. Himmatsiz kishi er sonida emas, ruhsiz badanni
kishi tirik demas. Oliy himmat shohbozedur baland parvoz va
behimmat sichqon sayyode yurutachi toz. Shunqor maskani
shohning bilagi, yurutachi maqomi o‘laksaning sassig‘ badani va
so‘ngagi.
Arslon ishi sayd urub sibo’ni to‘yg‘ormoq va sichqon varzishi
diram o‘g‘urlab, tugunni axtarmoq. Sohibi himmat muflisliq bila
past bo‘lmas, himmatsiz ganj topsa, biyiklarga hamdast bo‘lmas.
Chinor ilgi xolilig‘idin biyikligiga ne nuqson va tufroqqa nihon
ganjlari bila ne ulvi shon. Himmat ahlig‘a agarchi biyik kav-
kabdur, ammo saxovatg‘a necha martabadur.
Isrof saxo emas va itlofni ma’no ahli saxo demas. Haq mo-
lin kuydurganni devona derlar va yorug‘ kunda sham’i kofuriy
yoqqonni aqldin begona derlar. Mubohot uchun bermak xud-
namoliq va aning bila o‘zin saxiy demak behayoliq. Ulki el
ko‘rmaguncha bermas – laimdur, saxiy emas. Tilab berganni
ham saxodin yiroq bil; ibrom bila bergandin bermaganni yax-
shiroq bil. Birta o‘tmakni ikki bo‘lub, yarmin bir ochg‘a ber-
ganni saxiy de; o‘zi yemay barin muhtojga berganni axiy de.
T a n b i h (12)
Hunarlarni topmoq yedurmakdur va ayblarni yopmoq kiy-
durmaqdur. Mahallida bergan eski chortora to‘n – saxovat va
bemahal bergan zarboft chorqab – shaqovat. Desangki, taoming
zoye’ bo‘lmag‘ay – yedur va tilasangki, libosing eskirmagay –
kiydur. Saxo tariyqin mazkur bo‘lg‘on so‘z-la angla, ammo ka-
ram oyini va futuvvat rusumi o‘zga angla.

---

3 4
T a n b i h (18)