8
Tablo 2: Havayolu İşletmeleri - 2
Kaynak: Web_2, E.T.12.11.2015
2.2. HAVACILIK SEKTÖRÜNÜN GELİŞİMİ
Havacılık sektörünün gelişimi konusunda öncelikle havacılığın tarihsel gelişiminin
incelenmesi faydalı olacaktır. Havacılık tarihi, havacılıkla ilgili teknolojik gelişmeler,
bu alanda yapılan çalışmalar, ilk denemeler ve bu alanda çalışma yapan kişilerin
karşılaştıkları zorluklar ve mücadeleleri ele alınarak incelenebilir.
Neredeyse bütün
medeniyetlerde uçmak insanoğlu için bir tutku olmuştur. Uçuş denemeleri de tarih
boyunca yapılmıştır. Ancak insanlar zaman içinde sadece kendi vücutlarıyla değil bazı
araçların kullanılması gerektiğini anlamışlardır.
9
İnsanoğlunun gökyüzü ile tanışması ise Çinlilerin keşfi olan uçurtma ile olmuştur.
Ancak insanlar bir uçurtma gibi başka araçları uçurtmaktansa birtakım aletleri
9
Gökhan Taşkesen,
“Türk Havacılık Tarihine Eleştirel Yaklaşım”, Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya, 2006, s.28.
9
kullanarak kendisi uçmayı denemiştir. Yıllar boyunca yapılan uçuş denemelerinde
birçok olumsuzluklar yaşanmış ve bu olumsuzluklar birçok insanın
ölümüne neden
olmuştur. Bilinen en eski uçuş kurbanı M.S. 60’ta Neron’un düzenlediği kutlamalarda
uçmayı deneyen Büyücü Simon’dur. Türklerde ise ilk uçuş kurbanı M.S.1002’de
kollarına bağladığı kanatlarla Nişabür’deki Ulu Cami’nin çatısından uçmayı deneyen
İmam Cevheri (İsmail Cevheri) olmuştur.
Uçmayla ilgili çok fazla başarısız örnek
olmasına rağmen insanlar uçmaktan vazgeçmemişlerdir.
10
İnsanoğlu uçmayı uzun yıllar denese de uçma yeteneğini kazanamamıştır.
Zaman
içinde kanat takmaktan başka balon, helikopter, uçak ve füzeyi icat edilmiştir ve
havacılık sektörü giderek artan bir gelişim göstermiştir. Havacılık
faaliyetlerinin ilk
gelişimi hava taşımacılığında motorlu uçakların devreye girdiği 1900’lü yılların başına
rastlamaktadır.
11
Havacılık sektörünün tarihi geçmişi incelendiğinde yük taşımacılığının yolcu
taşımacılığından önce başladığı ortaya çıkmaktadır. İlk zamanlarda askeri amaçlı
kullanılan ve özellikle mühimmat taşıyan uçaklar ancak I. Dünya Savaşı’ndan sonra
yolcuların da seyahat edebileceği bölmelerin yapılmasıyla insan taşımada
kullanılmışlardır.
Havacılık sektöründe kargo taşımacılığının tarihsel gelişim süreci incelendiğinde
diğer taşımacılık türlerine göre daha yeni olmasına rağmen, son yıllarda kullanım oranı
giderek artan bir taşımacılık şekli haline geldiği görülmektedir.
Havayolu kargo
taşımacılığında daha çok, hacmi ve ağırlığı nispeten düşük fakat değeri yüksek olan
eşyalar taşınmaktadır. Dünya ticaretinde ürün çeşitliliğinin artmasına paralel olarak
rekabetin şiddetlenmesi ve iş süreçlerinin hızlandırılması açısından uçağın bir taşıma
aracı olarak sahip olduğu avantajlar, havayolu kargo taşımacılığının giderek daha fazla
tercih edilme nedenlerindendir.
12
Ulaşım ve taşımacılık
teknolojileri, tarih çağlarından itibaren gelişme
göstermektedir. Havacılık sektörünün önemini algılayabilmek için ulaşım ve taşımacılık
10
Web_3, E.T. 15.11.2015.
11
Ender Gerede
, “Havacılık Emniyeti ve Havacılık Güvenliği Kavramları Arasındaki İlişki ve Farkların
Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, İşletme İktisadi Enstitüsü Yönetim Dergisi, Yıl: 17, Sayı: 54,
Haziran 2006, s.36.
12
Web_4, E.T. 10.11.2015.
10
tarihinin en temeline inmek gerekir. Alvin Toffler, çok satan 1970 tarihli “Future
Shock” adlı kitabında, MÖ 6000 yılında en hızlı ulaşım aracının 8mph hızında
giden
deve kervanları olduğunu ileri sürer. MÖ 1600’de at arabalarının keşfi ile ulaşım hızı
20mph’ye çıkmıştır. Sanayi devrimi ile hızlanma başladıysa da 1784’te İngiltere’de
kullanılan kargo trenleri saatte 13 mil hızla faaliyette bulunmaktadır. Buhar
teknolojilerinin gelişimi ile birlikte insanlık 8mph’den 100mph’ye ancak 8000 yılda
çıkabilmiştir. Ancak 58 yılda, hava taşıtlarının gelişimi ile insanlık 400 mph hızına
ulaşmış, 20 yıl sonra bu hız bile ikiye katlanmıştır.
13
Ülke ekonomisinin dışa açık bir hale gelmesinde de ulaşım sektörünün hiç şüphesiz
büyük katkıları bulunmaktadır. Bunlar içerisinde havacılık sektörü ulaşımın en kolay
alternatifi olması nedeniyle öncü durumdadır. Dünya hava taşımacılığında meydana
gelen gelişim Türk hava taşımacılık sektöründe de kendini hissettirmiştir. Türkiye’de
2003 yılında başlatılan bölgesel havacılık politikaları bunu daha önemli hale getirmiştir.
Ulaşım sistemleri içerisinde Türkiye’de hava yolu taşımacılığı 1980‟li yıllara
kadar
küçük bir paya sahipken 2003 yılı sonrasında ise bu sektörde ciddi bir büyümenin
meydana geldiği görülmektedir. Yapılan açıklamalardan da anlaşılabileceği gibi
havacılık teknolojilerinin ilerlemesi insanlığın ulaşım ve taşımacılık hızını fazlasıyla
arttırmış ve havacılığı en çok kullanılan ulaşım sektörlerinden biri haline getirmiştir.
14
Dostları ilə paylaş: