Anlayişlar əgər qaydaların məzmununda başqa cür nəzərdə tutulmamışdırsa, bu Qaydalarda istifadə olunan termin və ifadələr aşağıdakı mənaları daşıyır: Sığortaçı
Yüklə 355,81 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Maddə 25. Sığorta obyektinə (sığortalanmış heyvanlara) dəyən zərər
- Maddə 26. Üçüncü şəxslərə vurulmuş zərər
- BÖLMƏ 8. SIĞORTA ÖDƏNİŞİ Maddə 27. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün tələb olunan sənədlər
- Maddə 28. Sığorta ödənişinin hesablanması və verilməsi qaydası
- Maddə 29. Ödənilməmiş sığorta haqqının nəzərə alınması
- Maddə 30. Sığorta ödənişinin verilməsindən imtina
- Maddə 31. Zərərin dəyməsində təqsirli olan şəxslər tərəfindən zərərin ödənilməsi
- BÖLMƏ 9. DİGƏR MÜDDƏALAR Maddə 32. Marağın keçməsi
- Maddə 33. Subroqasiya hüququ
- Maddə 34. Qismən sığorta
- Maddə 35. İkili (çoxqat) sığorta
|
BÖLMƏ 7. ÖDƏNİLƏN ZƏRƏRLƏR Maddə 24. Ödənilən zərərlər 24.1.
Sığortaçı, sığorta hadisəsi nəticəsində ortaya çıxan aşağıdakı xərcləri ödəyir: 24.1.1.
24.1.2.
heyvanların sahiblərinin üçüncü şəxslər qarşısında məsuliyyəti sığortalanıbsa, sığortalanmış heyvanların üçüncü şəxslərin səhhətinə və əmlakına vurduqları ziyana görə üçüncü şəxslərin iddiası ilə bağlı zərərlər. Maddə 25. Sığorta obyektinə (sığortalanmış heyvanlara) dəyən zərər 25.1.
Sığоrtalanmış heyvanlarla bağlı sığortalıya (faydalanan şəxsə) dəyən zərər aşağıdakı xərclərdən ibarətdir: 25.1.1. sığortalanmış heyvanlar tələf/məhv olduqda (tam məhv olma) - sığorta müqaviləsinə əsasən hər bir sığortalanmış heyvanın növünə və yaş qrupuna görə sığorta məbləği dairəsində;
«BakıSığorta» ASC Heyvanların sığortası qaydaları
10 25.1.2. sığortalanmış heyvanlar baytar rəyinə əsasən məcburi kəs(dir)ildikdə - sığorta məbləğindən artıq olmamaqla, ətin, dərinin və qida üçün yararlı əlavə məhsulların bazar dəyəri miqdarında. Ətin və əlavə məhsulların qida üçün yararlı olub-olmamasını baytarlıq xidməti müəyyən edir. Əgər heyvanlar baytar rəyinə əsasən məcburi kəs(dir)ildikdə baytarlıq xidməti ətin və əlavə məhsulların qida üçün tam yararsız olduğunu təsdiq etmişdirsə, onda sığorta ödənişi bu Qaydaların 25.1.1 bəndində nəzərdə tutulmuş qaydada hesablanacaqdır. 25.2.
sayda (miqdarda) heyvanı olubsa və hansı heyvanın sığortalandığını təyin etmək mümkün deyilsə, sığorta müqaviləsi ilə həmin növdə və yaşda olan bütün heyvanlar üçün müəyyən edilmiş sığorta məbləği hadisənin baş verdiyi tarixdə sığortalının malik olduğu bu cür heyvanların faktiki sayısına bölünür. Bu halda sığorta ödənişi bu Qaydaların 25.1.2 bəndi nəzərə alınmaqla, tələf olmuş heyvanın üzərinə düşən məbləğdə ödənilir. Qalan heyvanlar müqavilənin qüvvədən düşmə tarixinədək müvafiq olaraq azaldılmış sığorta məbləğləri həddində sığortalanmış hesab olunur. 25.3.
təsərrüfatda komissiyanın sərbəst formada tərtib etdiyi məhv edilmə səbəbləri göstərilməklə, dərilərin məhv edilməsinə dair akt sığortaçıya təqdim edilir. Maddə 26. Üçüncü şəxslərə vurulmuş zərər 26.1. Bu Qaydalar və sığorta müqaviləsi ilə nəzərdə tutulmuş sığorta hadisəsi baş verdikdə, sığorta ödənişi, sığortalıya qarşı irəli sürülmüş və əsaslandırılmış hesab edilən pretenziya və ya məhkəmənin qüvvəyə minmiş qərarı ilə nəzərdə tutulmuş üçüncü şəxslərə vurulmuş zərər miqdarında sığorta müqaviləsində təsbit edilən sığorta məbləği (sığortaçının məsuliyyət həddi) dairəsində müəyyən edilir. 26.1.1. üçüncü şəxslərin əmlakına zərər vurulduqda, sığorta ödənişi, itirilən gəlir istisna olmaqla, əmlakın itkisi və zərər ilə əlaqədar zərərin miqdarına əsasən aşağıdakı miqdarlarda müəyyən edilir: a) əmlak tam məhv olduqda - sığorta müqaviləsində göstərilən sığorta məbləğindən artıq olmamaqla, zərərə məruz qalmış əmlakın faktiki (həqiqi) dəyəri həcmində; b) əmlak və yaxud onun hər hansı bir hissəsi zədələndikdə - zərərə məruz qalmış əmlakın bərpa edilməsinə (əvvəlki vəziyyətinə qaytarılmasına) çəkilən xərclər. Əmlakın bərpa edilməsi xərcləri hesablanarkən təmir üçün zəruri materialların və ehtiyat hissələrinin alınması xərcləri və işlərin görülməsinə ödənilən haqq nəzərə alınır. Əmlakın bərpası xərclərindən təmir prosesində dəyişdirilən istifadəyə yararlı hissələrin, detalların və ləvazimatların qalıq dəyəri çıxılır. Təmir prosesində dəyişdirilən ayrı hissələrin, detalların və ləvazimatların qalıq dəyəri sığorta ödənişinin məbləğindən çıxılmalıdır. Bununla yanaşı istifadəyə yararlı qalıqların dəyəri sığorta hadisəsinin səbəb olduğu ucuzlaşma (köhnəlmə faizi) nəzərə alınaraq hesablanır. 26.1.2. üçüncü şəxslərin səhhətinə zərər vurulduqda, sığorta ödənişinin miqdarı aşağıdakılara görə müəyyən edilir: a) səhhətinə vurulmuş zərər nəticəsində əmək qabiliyyətini itirmiş üçüncü şəxs(lər)in itirdiyi əmək haqqının (qazancın) miqdarı; b) üçüncü şəxs(lər)in səhhətinin bərpası üçün zəruri olan əlavə xərclərin (müalicə, əlavə qidalanma, dərmanların alınması, protez qoyma, kənar şəxslərin qulluğu, sanatoriya-kurort müalicəsi) miqdarı. 26.1.3. üçüncü şəxslərin həyatına zərər vurulduqda, sığorta ödənişinin miqdarı aşağıdakılara görə müəyyən edilir: a) dəfn xərcləri; b) ailə başçısının ölümü ilə əlaqədar zərərin əvəzini almaq hüququna malik, vəfat etmiş üçüncü şəxs həyatda olarkən onun öhdəsində olan və onun vəsaiti hesabına yaşamaq hüququ olan şəxslərin üzərinə düşən hissədə (payda) vəfat etmiş şəxsin əmək haqqı (qazancı). 26.2. Sığortaçı sığorta məbləğinin 3 % həddində üçüncü şəxslərin irəli sürdükləri iddia tələbləri ilə əlaqədar vəkil haqqları istisna olmaqla, məhkəmə işinin gedişində sığortalının çəkdiyi xərclərin əvəzini ödəyir.
27.1.
Sığorta obyektinə dəyən zərərlərdə: 27.1.1.
hadisənin baş vermə səbəbi və şəraiti göstərilməklə, hadisə ilə əlaqədar müvafiq səlahiyyətli orqanlarının arayışı və ya aktı; «BakıSığorta» ASC Heyvanların sığortası qaydaları
11
qida üçün yararlı əlavə məhsulların (ətin, dərinin) satılmasından əldə olunan gəlirləri təsdiq edən sənədlər;
tələf olmuş sığorta obyektinin foto şəkilləri. 27.1.2.
sığortalanmış heyvan(lar) məcburi kəs(dir)ildikdə:
baytarlıq xidmətinin qərarı əsasında qida üçün yararlı əlavə məhsulların (ətin, dərinin) satılmasından əldə olunan gəlirləri təsdiq edən sənədlər. 27.2.
Sığorta müqaviləsi ilə heyvanların sahiblərinin mülki məsuliyyətinə sığorta təminatı verildiyi hallarda, sığortalanmış heyvanların üçüncü şəxslərin səhhətinə və/və ya əmlakına vurduqları zərər ilə əlaqədar sığortalıya qarşı pretenziyalar və ya məhkəmənin qüvvəyə minmiş qərarına əsaslanmış tələblər (bu halda aşağıda göstərilən sənədlərdən başqa məhkəmənin qüvvəyə minmiş qərarının surəti də sığortalının ərizəsinə əlavə edilməlidir) irəli sürüldükdə: 27.2.1. zərərçəkən şəxsin itirdiyi əmək haqqının (qazancın) əvəzinin ödənilməsi tələbi irəli sürüldükdə:
göstərilmiş müvafiq müəssisənin tibbi rəyi;
zərərçəkən şəxslərin əmək qabiliyyətini itirmə dərəcəsini, o cümlədən əlillik qrupunu göstərən tibbi-sosial və ya məhkəmə-tibbi ekspert komissiyasının rəyi;
zərərçəkən şəxsin qazancının (pensiyanın, əmək haqqının, təqaüdün) miqdarını göstərən iş yerindən, sosial müdafiə fondundan və ya təhsil müəssisəsindən arayış;
digər sənədlər. 27.2.2. ailə başçısının ölümü ilə əlaqədar zərərin əvəzinin ödənilməsi tələbi irəli sürüldükdə:
həlak olmuş şəxsin öhdəsində olan və onun vəsaiti hesabına yaşamaq hüququ olan şəxslər və ailə üzvləri tərəfindən ərizə;
ailə başçısının ölümü ilə əlaqədar qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş müddətdə zərərin əvəzinin hesablanması üçün həlak olmuş şəxsin (aldığı pensiya, ömürlük təqaüd, rentalar və s. bu kimi) gəlirlərini təsdiq edən arayış;
həlak olmuş şəxsin sığorta hadisəsinin baş verdiyi tarixdə öhdəsində həddi-buluğa çatmamış uşaqları olmuşdursa, doğum haqqında şəhadətnamə(lər);
zərər çəkmiş şəxslərin əlillik dərəcəsini göstərən tibbi-sosial və ya məhkəmə-tibbi ekspert komissiyasının arayışı;
alan şəxslər olmuşdursa, zərərin əvəzini almaq hüququ olan ailə üzvünün həmin təhsil müəssisəsində təhsil alması barədə arayış;
ehtiyacı olan şəxslər olmuşdursa, bunu təsdiq edən sosial təminat orqanının (tibb müəssisəsinin, yerli özünüidarə orqanının, məşğulluq xidmətinin arayışı) rəyi;
baxmaqla məşğul olan, işləməyən ailə üzvləri olmuşdursa, bunu təsdiq edən sosial təminat orqanının (tibb müəssisəsi, yerli özünüidarə orqanı, məşğulluq xidməti) arayışı.
27.2.3. həlak olmuş şəxsin dəfn xərclərinin əvəzinin ödənilməsi tələbi irəli sürüldükdə:
ölüm haqqında şəhadətnamə;
dini mərasimlə əlaqədar olan xidmətləri və dəfn üçün çəkilən xərcləri təsdiq edən sənədlər. 27.2.4. üçüncü şəxsin əmlakına zərər vurulduqda:
vurulan zərərin miqdarını təsdiq edən sənədlər;
zərərə məruz qalan əmlakın foto şəkilləri. Maddə 28. Sığorta ödənişinin hesablanması və verilməsi qaydası 28.1.
Sığortaçı sığorta müqaviləsi ilə təminat verilmiş hadisələr baş verdikdə, sığorta ödənişini sığortalının ərizəsinə (sığorta tələbinə), hadisə ilə əlaqədar və bu Qaydaların 27-ci maddəsinə əsasən sığortaçının tələb etdiyi sənədlərə və sığortaçının nümayəndəsinin tərtib etdiyi sığorta aktına əsasən ödəyir.
«BakıSığorta» ASC Heyvanların sığortası qaydaları
12 28.2.
Sığortalanmış maraqlara vurulan zərərlərin həcmi müəyyən olunduqdan sonra sığorta ödənişinin hesablanması aşağıdakı yollarla həyata keçirilir: 28.2.1.
qismən sığorta zamanı - vurulmuş zərərlərə sığorta məbləğinin sığorta dəyərinə olan nisbətində təminat verilir; 28.2.2.
sığorta müqaviləsində azadolma məbləği nəzərdə tutulduqda - azadolma məbləği çıxılmaqla zərərlərə təminat verilir. 28.3.
Ailə başçısının ölümü ilə əlaqədar üçüncü şəxslərə dəyən zərərin əvəzi həmin şəxslərlə razılaşma əsasında, onların qarşısında məsuliyyət daşıdığı müddət ərzində sığortaçı tərəfindən müntəzəm və ya birdəfəlik ödənişlə ödənilə bilər. 28.4.
keçirir və ya sığorta ödənişinin verilməsindən imtina edilməsi barədə sığortalıya (və ya faydalanan şəxsə) səbəbini yazılı surətdə göstərməklə məlumat verir. 28.5.
sığortaçılarla bağlanmış sığorta müqavilələri qüvvədə olmuşdursa, sığortaçı, sığorta ödənişini sığortaçı ilə bağlanmış heyvanların sığortası müqaviləsi üzrə sığorta məbləğinin sığortalının qüvvədə olan bütün sığorta müqavilələrinin sığorta məbləğlərinin cəminə olan nisbətində həyata keçirir. 28.6.
Sığorta hadisəsi (zərərin meydana gəlməsi) faktı üzrə cinayət işi açılıbsa və yaxud məhkəmə prosesi başlayıbsa, sığorta ödənişinin verilməsi barədə qərar açılmış cinayət işi üzrə ibtidai (ilkin) istintaq orqanlarının və yaxud məhkəmənin qüvvəyə minmiş qəti qərarının qəbul edilməsinə, istintaqın və ya məhkəmədə işin baxılmasının sonunadək təxirə salına bilər.
Əgər sığorta ödənişi verildiyi anda sığorta haqqı tam ödənilməmişdirsə, sığortaçı ödəniş zamanı sığorta haqqının ödənilməyən hissəsini hesablanmış sığorta ödənişi məbləğindən tutmaq hüququna malikdir.
30.1.
Aşağıdakı hallarda sığortaçı sığortalıya sığorta ödənişini verməkdən imtina etmək hüququna malikdir: 30.1.1.
sığortalının, sığorta olunanın və ya faydalanan şəxsin (və yaxud onların nümayəndələrinin) qəsdi nəticəsində sığorta hadisəsi baş verdikdə; 30.1.2.
bu Qaydaların 23.1.5-ci maddəsinin tələblərinə əməl edilməməsi nəticəsində sığortaçının hadisənin səbəblərini və (və ya) dəyən zərərin həcmini müəyyənləşdirmək imkanından tam və ya qismən məhrum olması ilə əlaqədar olaraq onun mənafeləri əhəmiyyətli dərəcədə pozulduqda; 30.1.3.
onun səbəb olduğu zərərin miqdarını sübut etmək imkanını vermirsə, üçüncü şəxslərin qeyri-qanuni hərəkətləri (sındırma yolu ilə oğurluq, soyğun, qarət) nəticəsində sığortalanmış heyvanların tələf olmasına və ya məcburi kəsdirilməsinə dair səlahiyyətli orqanlardan alınmış sənədlər təqdim edilmədikdə; 30.1.4.
artmasına gətirib çıxaran kobud dərəcədə laqeydliyə yol verdikdə; 30.1.5.
sığortalanmış heyvanlar yararsız (qısırlığın, keçirilmiş müxtəlif xəstəliklərin və s. amillərin səbəb olduğu məhsuldarlığın azalması ilə əlaqədar olaraq heyvanların sığortalının təsərrüfatında saxlanılmasının iqtisadi cəhətdən əlverişsiz) hesab edilib məcburi kəs(dir)ildikdə və ya kəsilməyə verildikdə; 30.1.6.
sığortalı və ya faydalanan şəxs tərəfindən heyvanların saxlanılmasına dair ümumi olaraq qəbul edilmiş qaydalara və/və ya baytarlıq idarəsinin və digər səlahiyyətli orqanların göstərişlərinə əməl edilmədikdə, həmçinin sığortalanmış heyvan(lar) yaşlılıq və ya yemsizlik və/və ya tarazlaşdırılmamış yemlə(n)mə rasionu nəticəsində əldən düşməsi səbəbindən tələf olduqda; 30.1.7.
sığortalının risklə əlaqədar ona məlum olan məlumatları vermədikdə və ya riskin dərəcəsini və yaxud sığorta hadisəsi ilə bağlı şəraiti müəyyən etmək üçün mühüm əhəmiyyət daşıyan hallar barədə qəsdən yanlış məlumatlar verdikdə; 30.1.8.
və ya öyrənməli olduğu andan 24 saat ərzində yazılı surətdə bildirmədikdə (bu Qaydaların 23.1.3 bəndinə əməl etmədikdə); 30.1.9.
saxtalaşdırdıqda; «BakıSığorta» ASC Heyvanların sığortası qaydaları
13 30.1.10.
yerinə yetirilmədiyi təqdirdə sığorta hadisəsinin baş verməsinə və ya zərərlərin həcminin artmasına gətirib çıxarmış, yaxud da sığorta hadisəsinin şəraitinin düzgün aydınlaşdırılması imkanlarını pozmuşdursa, sığortalı tərəfindən sığorta müqaviləsinə, bu Qaydalara və ya qanunvericiliyə əsasən ona həvalə edilən öhdəlik və şərtlərə əməl edilmədikdə; 30.1.11.
sığorta müqaviləsi üzrə hər hansı bir iddia ortaya çıxan zaman sığorta obyektinin digər sığorta şirkəti tərəfindən eyni risklərdən sığortalandığı müəyyən edildikdə. 30.2. Bilavasitə və ya dolayısı ilə sığortalı tərəfindən mühüm şərtlərin yerinə yetirilməməsi səbəbindən sığorta hadisəsi baş verdiyi və ya zərərin məbləği artdığı halda sığortaçı müvafiq olaraq sığorta ödənişindən imtina etmək və ya zərər məbləğinin artdığı həcmdə sığorta ödənişini azaltmaq hüququna malikdir. 30.3. Epizootik vəziyyətlə əlaqədar Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Dövlət Baytarlıq Xidmətinin sənədləri (yazılı göstərişləri) əsasında heyvanların məhv edildiyi hallar istisna olmaqla, sığortalının bu Qaydaların 23.1.5 bəndinin tələblərini yerinə yetirmədikdə, sığorta ödənişi verilmir.
31.1.
Əgər sığortalı vurulmuş zərərlərə görə zərərin əvəzini zərərin dəyməsində təqsirli olan şəxsdən almışdırsa, sığortaçı yalnız verilməli olan sığorta ödənişi məbləği ilə sığortalının təqsirli olan şəxsdən aldığı məbləğ arasındakı fərqi ödəyir. 31.2.
tərəfindən tam ödənildikdə, sığortaçı sığorta ödənişini həyata keçirmir, həyata keçirdiyi halda isə sığorta ödənişi sığortaçıya qaytarılmalıdır. Əks halda sığortaçı sığortalıya (faydalanan şəxsə) qarşı qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş qaydada iddia irəli sürmək hüququna malikdir. 31.3.
Zərərvuran zərərin əvəzini qismən ödəmiş olduqda, sığortaçı, sığorta ödənişindən ödənilmiş məbləğ həcmində imtina edir.
Sığorta obyektinin satılması və yaxud onlara hüquqların digər şəxsə verilməsi halında, sığortaçının razılığı olmazsa, sığorta müqaviləsi ilə verilən sığorta təminatı, alıcıya və ya əmlaka hüquqları olan hər hansı digər şəxsə aid edilmir. Maddə 33. Subroqasiya hüququ 33.1.
Subroqasiya hüququ sığorta ödənişi almış şəxsin ona dəymiş zərərə görə məsuliyyət daşıyan üçüncü şəxsə qarşı malik olduğu hüquqlardan və vasitələrdən həmin ödənişi vermiş sığortaçının istifadə etmək hüququdur. 33.2.
sığorta ödənişini vermiş sığortaçıya subroqasiya qaydasında onun verdiyi sığorta ödənişi məbləğində keçir.
33.3.
Faydalanan şəxs sığorta ödənişini aldıqda subroqasiya hüququnun həyata keçirilməsi üçün özündə olan bütün lazımi sənədlərlə sığortaçını təmin etməlidir. 33.4.
Faydalanan şəxs zərərvuran şəxsə iddiadan və ya tələbi təmin edən hüquqlardan, yaxud lazımi sənədləri sığortaçıya verməkdən imtina etdikdə, sığortaçı zərərvuran şəxsdən subroqasiya qaydasında ala biləcəyi məbləğ həcmində sığorta ödənişi verməkdən azad edilir. Əgər faydalanan şəxsin təqsiri ucbatından bu hüququn həyata keçirilməsi mümkün olmazsa, sığortaçı bütünlüklə və ya qismən sığorta ödənişini vermək öhdəliyindən azad olunur və lüzumsuz yerə verilmiş sığorta ödənişinin qaytarılmasını tələb etmək hüququna malikdir. 33.5.
Sığortaçı subroqasiya hüququndan zərərvuran şəxsin özünə və (və ya) müvafiq sığorta hadisəsi ilə bağlı risklər üzrə həmin şəxsin məsuliyyətini sığortalamış sığortaçıya, həmçinin qanunvericiliyə əsasən, dəyən zərərə görə sığortalı və ya faydalanan şəxs qarşısında maddi məsuliyyət daşıya bilən digər şəxsə qarşı istifadə edə bilər.
Sığorta müqaviləsində başqa hal nəzərdə tutulmamışdırsa, müqavilədə müəyyən edilmiş sığorta məbləği sığorta dəyərindən az olduğu halda (qismən sığorta halında), sığortaçı zərərin əvəzini sığorta məbləğinin sığorta dəyərinə olan nisbətində ödəyir. «BakıSığorta» ASC Heyvanların sığortası qaydaları
14 Maddə 35. İkili (çoxqat) sığorta 35.1.
Sığorta məbləği sığorta obyektinin (sığortalanan heyvanın) sığorta müqaviləsi bağlandığı andakı həqiqi dəyərindən - sığorta dəyərindən çox olduğu halda (ikili və ya çoxqat sığorta), həmin müqavilə sığorta məbləğinin sığorta dəyərindən artıq olan hissəsində etibarsızdır. 35.2.
cəmi onun sığorta dəyərindən artıq olduğu halda (ikili və ya çoxqat sığorta), bütün sığortaçılar yalnız sığorta dəyəri miqdarında məsuliyyət daşıyırlar. Belə halda hər bir sığortaçı özünün bağladığı müqaviləyə müvafiq sığorta məbləğinin bütün bağlanmış müqavilələr üzrə ümumi sığorta məbləğinə olan nisbətinə mütənasib olan miqdarında məsuliyyət daşıyır. 35.3.
sığorta), hər bir sığortaçı özünün bağladığı müqavilədə müəyyənləşdirilmiş məsuliyyətinə müvafiq olan miqdarda məsuliyyət daşıyır. Yüklə 355,81 Kb. Dostları ilə paylaş:
|