O. E. Toshmurodov milliy kurashning nazariy asoslari

qilinadigan talablar 
 
1. Musobaqa qatnashchilaridan quyidagilar talab qilinadi: 
- Shaxsini va yoshini bildiruvchi hujjat, yuqorida zikr etilgan 
maxsus liboslar, kurashchining mahorat darajasini aniqlovchi 
guvohnoma (razryad); 

---

124 
- Qaysi jamoaga mansubligi haqida muhrlangan guvohnoma, 
shifokor ruxsati haqida ma’lumot. 
Yuqorida ko‘rsatilgan hamma hujjatlar musobaqadan oldin 
mandat komissiyasida ko‘rilib, bosh shifokor va komissiya a’zolari 
tomonidan tasdiqlanadi. Yuqoridagi shartlar va talablarning 
bajarilishi uchun jamoa rahbarlari javobgardirlar. 
2. Bosh hakam ruxsati bilan yosh kurashchilar (16-17 yoshli) 
katta yoshdagi polvonlar orasidagi musobaqalarda ham qatnashishi 
mumkin. 
3. Musobaqada bir vaznda kurashgan polvonlar ikkinchi 
vaznda qatnashishi man etiladi, lekin ular mutloq vaznda (bosh 
hakam ruxsati bilan) kurashishlari mumkin. 
 
9.15. Qatnashuvchilar majburiyati 
 
Musobaqa qatnashchilari quyidagilarga amal qilishlari lozim: 
- musobaqa boshlanishidan oldin bir-birlari bilan ta’zim qilib 
salomlashish; 
- kurash qoidasiga, musobaqa qonun-qoidalariga qatiy rioya 
qilish; 
- hakamning topshiriqlariga bo‘ysunish; 
- musobaqa davomida o‘zini to‘g‘ri tuta bilish; 
- qatnashuvchi hakamlar tomonidan chaqirilganda, tezda 
chaqirilgan joyga borish. 
 
9.16 Milliy kurashning umumiy qoidalari 
 
- Kurashda faqat tik holatda va qoidada ruxsat berilgan usullar 
qo‘llash orqali kurashiladi. Tik holatda bajarilgan tashlashlar 
hakamlar tarafidan baholanadi; 
- Baholar teng bo‘lganda, oxirgi baho olgan kurashchiga 
g‘alaba beriladi; 
- Kurashchining baho va jazosi teng bo‘lsa, baho ustunlikka 
ega bo‘ladi; 
- Olishuv davomida kurashchilar tomonidan hech qanday usul 
qo‘llanilmasa, vaqtning yarmiga kelib, gilamni boshqaruvchi 
hakamning eslatishi bilan o‘rtadagi hakam olishuvni to‘xtatib, 
kurashchilarni belbog‘li kurash holatiga keltiradi (belbog‘laridan 
ushlatib qo‘yadi). Shundan keyin qaysi kurashchi belbog‘ni qo‘yib 
yuborsa shu kurashchiga “TANBEH” ogohlantirishi beriladi; 

---

125 
- Agar kurashchilarda ogohlantirishlar bir xil va ketma-ket 
berilgan bo‘lsa, g‘oliblik birinchi ogohlantirish olganga beriladi; 
- Musobaqalar Olimpiya tizimi bo‘yicha qayta kurashuvsiz 
o‘tkaziladi; 
- Kurashda usul gilamning ichkarisida boshlanib gilam 
chizig‘idan tashqarida nihoyasiga yetsa, baholanadi.