Microsoft Word uzbek adiblari ziyouz com doc
Yüklə 0,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com кутубхонаси
65 Shoir va adib Shuhrat ham qatag‘onlik davrining ikkinchi to‘lqini ma’naviy qurbonlari M. Shayxzoda, S Ahmad, Shukrullo kabi adolatsizlik zulmini tortgan, hurfikrliligi tufayli Sho‘ro hokimiyati hibsxonalari jabrini chekkan. Shuhratning «Oltin zanglamas» (1967) asarida ma’rifat sohibi — o‘qituvchi degan sharafli kasb ulug‘lansa, «Jannat qidirganlar» (1968) romanida vatangadolik fojealari badiiy ifodasini topgan. Shoirning hayot haqidagi falsafiy mulohazalari ifodalangan she’r va to‘rtliklardan iborat «Lirika» (1973) to‘plami, «Besh kunlik kuyov», «Qo‘sha qaringlar» komediyalari san’atkorning o‘zbek adabiyoti rivojiga qo‘shgan hissasi bo‘ldi. Uning ko‘pgina asarlari qardosh xalqlar va xorijiy tillarga tarjima qilingan. U O’zbekiston xalq yozuvchisidir. O’zbek adiblari. Sobir Mirvaliyev – “Fan” nashriyoti - 1993 www.ziyouz.com кутубхонаси 66 HAMID G’ULOM (1919) Hamid G’ulom taniqli shoir, lirik yozuvchi, dramaturg, O’zbekistonda xizmat ko‘rsatgan san’at arbobidir. U O’zbekiston xalq yozuvchisi, Respublika va Ittifoq Davlat mufotlari sovrindori hamdir. H. G’ulom 1919 yilda toshkentlik muzika muallimi oilasida tug’ildi. O’rta maktabni bitirgach, O’rta Osiyo industrial iistituti (1935—1937) va Nizomiy nomidagi Toshkent Pedagogika instituti (1938— 1941) da tahsil oldi. 1954 yilda O’zbekiston Yozuvchilari uyushmasiiing yo‘llanmasi bilan Moskvaga, M. Gorkiy nomidagi Jahon adabiyoti institutiga o‘qishga boradi. So‘ng «Literaturiaya gazeta»ning O’zbekistondagi maxsus muxbiri, O’zbekiston Yozuvchilari uyushmasiiing kotibi (1958—1971) va G’.G’ulom nomidagi Adabiyot va san’at naglriyotiiing direktori lavozimlarida ishladi. Hamid G’ulom adabiyotga o‘ttizinchi yillarning boshlarida «Bizning lager», «Odam», «Quyosh kabi charog’on» (1936) she’rlari bilan kirib keldi. Yosh shoirning ijodi o‘zbek adabiyotining katta vakillari G’afur G’ulom, Hamid Olimjon, Maqsud Shayxzoda ta’sirida kamol topdi. Vatanparvarlik, dushmanga nafrat ruhi ifodalangan “Qasosim bor” (1942), «Katerina» (1942), «Ukraina yellari» (1943) kabi she’r va balladalarini shoir Ulug’ Vatan urushi yillarida yaratgan. Hamid G’ulomning keyinchalik yaratgan «Qo‘shiqlarim» (1949—1956), «Dnepr bo‘yida» (1949), «G’alaba yo‘lida” (1952—1956) asarlarida xalqimizning fashizmga qashshi kurashidagi qahramonliklari tasvirlangan. «Olmos qizi» (1956), «Toshkentliklar» (1967) asarlari asosan urushdan avvalgi davr o‘zbek paxtakorlarinjn fidokorona mehnati, urush davridagi front orqasida ko‘rsatgan qahramonliklari va o‘zbek jangchilarining frontdagi mardliklari va jangovar kurashlarj haqidadir. Ikki kitobdan iborat bo‘lgan «Mash’al» (1959) romanida Oktyabr tuntarishining dastlabki yillaridagi o‘zbek xalqining hayoti va qishloq sovetlarining shakllanishi va ularning dastlabki faoliyati, kollektiv xo‘jalikning tuzilishi va ma’rifatning yoyilishi kabi hayotiy masalalar badiiy tahlil etilgan. Yozuvchining «Senga intilaman» (1963), «Binafsha atri» kabi romanlari Mirzacho‘lda tashkil etilgan birinchi jamoa xo‘jaligi haqida hikoya qiladi. Hamid G’ulomning o‘zbek ayolining yangi hayot qurishdagi faoliyatini ulug’lovchi «Toshkentliklar» (1974) romani Hamza nomidagi Respublika Davlat mukofotiga sazovor bo‘ldi. Uning «Mangulik» romani (1981) Ittifoq Davlat mukofotini oldi. U ocherknavis va publitsist sifatida yer kurrasi, ro‘y berayotgan voqealar, jahondagi xalqlarning ozodlik uchun kurashlari, tinchlik va xalqaro do‘stlik temalarini yorituvchi «Qit’alar uyg’oq», «Kuba haqida hikoyalar», «Uy», «Xirosima balladalari», «Yevropa taassurotlari», «Jazoirda tong» kabi asarlar yaratdi. Adibning «Vafoning uzun yo‘li» nomli bir necha qismdan iborat xotiralar to‘plami ham kitobxon tomonidan qizg’in kutib olingan. Adib asarlari qirqdan ortiq jahon xalqlari tillarida nashr etilgan. Birgina «Mangulik» romani xitoy tilida yarim million nusxada chop etilgan. Bu tilda bor-yo‘g’i Oybekning «Navoiy», O. Yoqubovning «Ulug’bek xazinasi» romanlarigina chop etilgan. |