Abu rayhon beruniyning pedagogik qarashlari

---

JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 
WSRJournal.com


Volume – 6_ Issue-2_May_2022 
112 
ABU RAYHON BERUNIYNING PEDAGOGIK QARASHLARI 
 
Ikromova Rayhon 
Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat
O`zbek tili va adabiyoti universiteti 3-kurs talabasi
Annotatsiya. Biz ushbu maqolada Abu Rayhon Beruniyning pedagogik 
qarashlari, tarbiya va ta’lim haqidagi fikrlari bugungi kunda qanchalik ahamiyat 
kasb etishini yoritamiz. Beruniyning fikricha komil shaxsni tarbiyalashda nimalarga 
e’tibor qaratish kerakligi, tarbiya va ta’limni bir-biridan ajratmagan holda bilim 
berishning mohiyatini tushuntirib o’tamiz. 
Kalit so`zlar. Pedagogika tarixi, pedagogik qarashlar, ta’lim-tarbiya, komil 
inson, talaba-o’quvchi,didaktika, metod. 
Pedagogika fani tarixiga nazar tashlaydigan bo’lsak, Vatanimizda yetishib 
chiqqan buyuk qomusiy olimlarning pedagogik qarashlarida olg’a surilgan 
insonparvarlik, komil insonni yetishtirish, yoshlarda insoniy fazilatlarni 
shakllantirish xususidagi g’oyalari, ta’lim, bilim berish, tarbiyalash vositalari, ta’lim 
va tarbiyani amalga oshirish usullari haqidagi tavsiyalari milliy pedagogika tarixi 
rivojiga qo’shgan hissalari bugungi kunda ham yoshlar tarbiyasi uchun xizmat 
qilmoqda.Xuddi shunday qomusiy olimlarimizdan biri Abu Rayhon Muhammad 
ibn Ahmad al-Beruniy (973-1048)hisoblanadi. Alloma quyidagi pedagogik 
tamoyillar, o‘quv-tarbiya shakllari va usullarining shaxsni kamolga yetkazishdagi 
o‘rni va roli beqiyosdir.. Bemniyning ta’kidlashicha, bilim olish va insoniyat 
yaratgan bilimlarni egallash uchun o‘quvchi-talabadan dastlab axloqiy poklikni 
talab qiladi. Shuningdek, ta’lim bilan tarbiyaning bir butunligini ko‘rsatadi, faqat 
shu birlikka amal qilgan shogirdlar kamolot sari bora oladi, deb ishontiradi. O 
‘quvchi-talabalarning yaxshi o‘qishi uchun muallim rostgo‘y, savodxon, 
shogirdlariga prinsipial yumshoq muomalali bo’lishi kerak. Muallim o‘quvchi-
talabani doimo to‘g‘ri yo’lga boshlashi, uning sezgir va talabchan bo’lishi 

---