Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti aniq va tabiiy fanlar fakulteti matematika va informatika yoʻnalishi

maqsadida ko‘pyoqliklar asos deyiluvchi tekislik bilan chegaralanib tasvirlanadi.
Muntazam ko’pyoqlarning xajmlari

---

Agar ko‘pyoqlikni hosil qiluvchi tekisliklarning kesishish chiziqlari o‘zaro parallel bo‘lsa, 
bunday ko‘pyoqlik prizma deyiladi (2-shakl). Ko‘pyoqliklar qirralarining kesishgan 
nuqtalari uning uchlari deyiladi. Prizma yon qirralarining asos tekisligiga nisbatan 
holatiga qarab og‘ma yoki to‘g‘ri prizma deyiladi.
Ko‘pyoqlik o‘zini chegaralovchi istalgan yoqqa (tekislikka) nisbatan bir tomonda 
joylashsa, qavariq ko‘pyoqlik, aks holda, ya’ni tekislikdan turli tomonda joylashsa botiq 
ko‘pyoqlik deyiladi.
Asoslari o‘zaro parallel tekisliklarda yotgan ikkita ko‘pburchakdan va yon yoqlari esa ikkala asos 
uchlaridan iborat uchburchaklar va trapetsiyalardan iborat bo‘lgan ko‘pyoqlik prizmatoid deyiladi 
Agar asoslari teng muntazam qavariq ko‘pburchaklardan iborat bo‘lib, ulardan birini ikkinchisiga 
nisbatan umumiy normal atrofida burchakka (n – ko‘pburchak tomonining soni) burilsa, 
prizmatoid antiprizmaga aylanadi 
Muntazam ko’pyoqlarning xajmlari

---

Bir jinsli qavariq ko‘pyoqliklar muntazam va yarim muntazam ko‘pyoqliklarga ajraladi. Muntazam 
qavariq ko‘pyoqliklar o‘zaro teng bir xil muntazam ko‘p burchaklardan iborat yoqlarga, o‘zaro teng 
ikki yoqli burchaklarga va o‘zaro teng qirralarga ega bo‘ladi. Bu ko‘pyoqliklar asosan besh xil 
bo‘lib, Platon jismlari deyiladi (5-shakl, a-tetroedr, b-geksaedr, c-oktaedr, d-dodekaedr, e-ikosaedr). 
Ko‘pyoqliklarning muhim hossalaridan birini Eyler quyidagicha bayon qiladi.
Eyler teoremasi. Har qanday qavariq ko‘pyoqlikda yoqlar (m) bilan uchlar (n) sonining yig‘indisidan