Diplom iŞİ 2015 MƏMMƏdova nəRMİn azərbaycan döVLƏT

Komvol Yun Parçaların Keyfiyyətinin ekspertizası
. 
71 
Cədvəl 3.3 
Parçaları
n növü 
Parçanın səthi boyunca 
deşilməsinə qədər sürtünməsi, 
dövrlərlə, az olmamaq şərtilə 
Pillinq 
(xovunda 
şara 
oxşarlığın 
yaranması
) 
Yüksək 
keyfiyyət 
kateqoriyasınd
a 
I keyfiyyət 
kateqoriyasınd
a 
I 
Xalis 
yundan 
olan 
kamvol 
parçası 
5000 
3600 
Yol 
verilmir 
II 
Lavsan 
tərkibli 
kamvol 
parçası 
5000 
4000 
Yol 
verilmir 
III 
Xalis zərif 
mahud 
parçası 
5000 
3600 
Çox zəif 
hiss olunan 
I
V 
Lavsan 
qarışıqlı 
yarımyun 
mahud 
parçası 
5000 
4000 
Çox zəif 
hiss olunan 

---

Komvol Yun Parçaların Keyfiyyətinin ekspertizası
. 
72 
 
 
 
2.Komvol yun parçaların standartlaşdırılması və keyfiyyətinə nəzarət 
 
Hazırda dünya ölkələrinin əksəriyyətində parça sənayesi tərəfindən geniş 
çeşiddə parça malları istehsal edilir. Bu parçalar lif tərkibindən asılı olaraq özlərinə 
məxsus müəyyən xassələrə malikdirlər. İstehlak zamanı müəyyən tələbləri ödəyən 
xassələr parçaların keyfiyyəti adlanır. Parçaların keyfiyyət göstəriciləri, onların 
təyini metodları, nümunələrin seçilməsi qaydaları müvafiq standartlarda göstərilir. 
Standartların köməyi ilə müxtəlif istehsal müəssisələri tərəfindən buraxılan 
parçaların keyfiyyət səviyyəsi bu standartların köməyi ilə qiymətləndirilir. 
Standartlarda parçaların keyfiyyəti üzrə norma göstəriciləri vardır ki, 
standartlaşdırmanın 
köməyi 
ilə 
parçaların 
gələcəkdə 
də 
keyfiyyətinin 
yüksəldilməsi qarşıda duran əsas istiqamətlərdən birisidir. 
Keçmiş SSRİ məkanında parça məmulatlarının standartlaşdırılmasına daha 
ciddi fikir verilmiş və dövlət standartlaşdırma sistemi ilə genişləndirilmişdir. SSRİ-
də standartlaşdırma sistemi, o cümlədən parça sənayesində yüksək səviyyədə 
inkişaf mərhələsi keçmişdir. Belə ki, 1924-cü ildə pambıq parça, ipək, yun və 
kətan parçaların standartlaşdırılması və müəssisələrin ixtisaslaşdırılması prosesinə 
başlanmışdır. 1927-ci ildə qaba yundan xalis yun parçalarına və dəyişək üçün 
pambıq parçalarına aid ilk standartlar hazırlanıb təsdiq edilmişdir. Lakin ilk 
vaxtlarda tərtib edilmiş standartlar pambıq parçaların keyfiyyətinə əsaslı surətdə 
təsir edə bilməmişdir. Çünki bu sənədlərdə ancaq mövcud keyfiyyət göstəriciləri 
əks etdirilmişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, ilk standartlarda parçaların keyfiyyət 
göstəricilərinə aid olan sürtünməyə qarşı, boyağının sabitliyinə qarşı normalar, 
əzilmə göstəriciləri və s. kimi xassələr öz əksini tapmamışdır. Nəhayət, 1950-ci 
illərdən sonra parça sənayesinə aid olacaq çoxlu sayda standart və texniki şərtlər 
hazırlanıb istifadəyə verilmişdir. 
Ötən əsrin sonlarına yaxın bir neçə onilliklər ərzində parça istehsalı üçün 
tamamilə yeni növ standartlar işlənib hazırlanmışdır ki, bunlar eyni təyinatlı qrup 

---