Fizika I fanidan masalalar
1. Reaktiv samolyot 10 s davomida 540 dan 900 km/soat gacha tezlikni oshirdi. Bu
vaqt ichida samolyot qanday tezlanish bilan (m/s
2
) harakatlangan?
2. Jism x =2t
2
+ 3t + 10 (m) tenglamaga muvofiq harakat qiladi. t =2s bo‘lgan vaqt
momentida jismning tezligi (m/s) qanday?
3. Nuqtaning radiusi R = 4 mbo‘lgan aylana bo‘ylab harakati tenglamasi
bilan ifodalanadi. Vaqtning t = 2
s momentidagi nuqtani
a
,
normal
n
a
va to‘liq tezlanishlarini toping?
4. Nuqta radiusi R = 4 m bo‘lgan aylana bo‘ylab harakatlanmoqda. Uning
harakatining qonuni
, bunda A = 8 m, B = -2 m/s
2
. Vaqtni t = 1,5 s momentdagi nuqtaning
tezligini, tangensial va to‘liq tezlanishlarini toping?
5. Erkin tushayotgan jismning tezligi biror vaqtdan keyin 6 m/s ga teng boʻldi. 2 s
dan keyin jismning tezligi qanday boʻladi? g=10 m/s
2
6. Agar raketadan 500 m/s tezlik bilan har sekundda 10
kg gaz otilib chiqsa,
raketaga qanday reaktiv kuch (kN) ta’sir etadi?
7. 0,5 m/s tezlik bilan harakatlanayotgan 80 kg massali platformaga 20 kg massali
yuk qo‘yildi. Bunda platformaning tezligi qanchaga (m/s) kamayadi?
8. Sharcha devorga m = 200 g tezlik bilan urildi va shu tezlik bilan qaytdi.
Sharchaning tezligi υ = 10 m/s. Agar sharcha devor tekisligiga α = 30
o
ostida
urilgan bo‘lsa, devordan olingan impuls hisoblansin.
9. m
1
= 2 kg bo‘lgan gorizontal uchayotgan o‘q massasi m
2
= 10
3
kg bo‘lgan
platformadagi qumga kelib tushadi va botib qoladi. Agar platforma υ = 1m/s bilan
harakat qilgan bo‘lsa, o‘q qanday tezlik bilan uchib kelgan?
10. P= 0,2 MPa bosimda V = 320 sm
3
hajm egallab turgan 2
g azotning harorati
qanchaga tеng? (µ=28·10
-3
kg/moll)
11. m = 10 g kislorod P=100 kPa bosimda va t=20°C haroratda qanday hajm
egallaydi?
(µ=32·10
-3
kg/moll)
12. Bosimi P = 0,2 MPa va harorat t = 7° C bo’lgan gazning zichligi p = 2.41
kg/m
3
ga tеng.
1 kmol bunday gazning massasi qanchaga tеng?
13. 8 g kislorod va 22 g karbonat angidrid gazidan tashkil topgan aralashma 1
molining massasi topilsin. (µ=44·10
-3
kg/moll)
14. Aylanma jarayon natijasida gaz A=1 J ga teng
ish bajaradi va sovutgichga
Q
2
=4,2 kJ issiqlik uzatdi. Siklning termik FIK aniqlansin.
15. O’zgarmas 3 kPa bosimda gazning hajmi 7 l dan 12 l gacha ortdi. Gaz qanday
ish bajardi?
16. Silindr siljiydigan porsheni yordamida o’zgarmas 100 kPa bosimda
kengayganda gaz 100 kJ ish bajardi. Gazning hajmi qanday kattalikka o’zgargan?
17. Gazni qizdirishda uning ichki energiyasi 300 J dan 700 J gacha oshdi. Agar uni
qizdirishga 1000 J issiqlik sarflangan bo’lsa, gaz tomonidan bajarilgan ish qanday?
18. 2 mol bir atomli ideal gazni o’zgarmas hajmda haroratini 10 K ga oshirishda
qancha issiqlik miqdori kerak? Universal gaz doimiysi 8,31 J/(mol K).
19.
Harorati t
1
=-20
0
C va massasi m=10 g muz harorati t
2
=100
0
C li bug’ga
aylanganda entropiya o’zgarishi topilsin. Cm=2300 J/(kg·K).
20. Vakuumda bir-biridan r = 1cm masofada joylashgan va q
1
=q
2
=1 nC bo‘lgan
nuqtaviy zaryadlarning o‘zaro ta‘sir kuchi aniqlansin.
21. Vakuumda bir-biridan r=6 cm masofada va o‘zaro F=0.1 N kuch bilan ta‘sir
etayotgan nuqtaviy zaryadlarning zaryad miqdori topilsin.
22. Yerni elektr o‘tkazuvchan va radiusi R=6400 km bo‘lgan shar deb qabul qilib,
uning sirti yaqinidagi elektr maydon kuchlanganligi E=100 V/m ga teng bo‘lganda,
undagi zaryad miqdori q va uning potensiali aniqlansin .
23. Uzunligi
l =10 m temirdan yasalgan sim U=6 V kuchlashlarga ulangan. Agar
temirning solishtirma qarshiligi
p = 9,8∙10
-8
Ω∙m bo‘lsa, simdagi tokning zichligi J
topilsin?
24. E.Yu.K. si ε =1,2 V va ichki qarshiligi r = 0,1 Ω bo‘lgan
tok manbai bilan
o‘zaro ulangan. Ulovchi simning qarshilikgi R=0,2 Ω bo‘lsa, zanjirdagi tok I
topilsin.
25. Batareya E.Yu.K. ε =12 V, I=4 A da uning F.I.K. ŋ=0.6 ga teng. Batareyaning
ichki qarshiligini toping.
26. Radiusi R=10sm bo‘lgan o‘ramdan I=50A tok o‘tmoqda. O‘ram
magnit
maydoni kuchlanganligi H=100 A/M bo‘lgan bir jinsli magnit maydoniga
joylashtirilgan. Magnit kuchlanganlik chiziqlari bilan o‘ram
tekisligi orasida
burchak α=60º bo‘lsa, mexanik aylantiruvchi moment topilsin.
27. R=10sm radiusli doiraviy o‘tkazgich o‘rtasida magnit strelka joylashtirilgan. U
o‘tkazgich joylashtirilgan vertikal tekislik bilan α=20º burchak hosil qiladi.
O‘tkazgichdan I=3A tok o‘tganda burchak kattalashadi. U qanday burchakka
og‘ganligini toping.
28. Elektron bir jinsli magnit maydoni induksiyasi B = 0,2 Tl bo‘lgan
maydonga
α=30º burchak ostida uchib kiradi. Agarda zaryad tezligi ϑ =10
5
m/s bo‘lsa, Lorens
kuchi F
L
topilsin.
29. Radiusi r = 0.16 m bo‘lgan ingichka g‘altak o‘ramidan I=5A tok o‘tmoqda.
Agar magnit maydoni kichlanganligi H=800 A/м bo‘lsa, g‘altakdagi o‘ramlar soni
qancha?
30. G‘altakdagi tokning qiymati reostat orqali bir tekis har sekundda I=0.6 A ga
oshirilmoqda. Agar g‘altak induktivligi L=5 mH bo‘lsa, o‘zinduksiya E.Yu.K.
aniqlansin.