Oddiy geometrik yasash elementlarini yasash qonun qoidalari
To‘gʻri burchakni teng uch boʻlakka boʻlish
Yüklə 329,3 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Aylanani teng uchga boʻlish.
- Aylanani teng toʻrt boʻlakka boʻlish.
|
To‘gʻri burchakni teng uch boʻlakka boʻlish. 3chizma a, b va v larda CAB
toʻgʻri burchakni teng uchga boʻlish koʻrsatilgan. Buning uchun 30º x 90ºx60º li uchta uchburchaklikni bir-biriga taqab qoʻyish, ularning gipitenuzalarida belgilangan 1 va 2 nuqtalarni to‘gʻri burchakning A uchi bilan tutashtirish orqali ushbu burchak teng uch boʻlakka boʻlinadi. 3-chizma 3-chizma (To‘gʻri burchakni teng uch boʻlakka boʻlish) Bu ishni sirkul yordamida bajarish uchun esa A nuqtadan ixtiyoriy R radiusda yoy chizib, uni burchak tomonlarini kesgan 1 va 2 nuqtalari belgilanadi. 1 va 2 nuqtalardan ham R radiusda yoylar (R=1A=2A) chiziladi. Bu yoylar A nuqtadan turib chizilgan yoy bilan oʻzaro kesishib 3 va 4 nuqtalarni beradi. 3 va 4 nuqtalarni to‘gʻri burchak uchi – A nuqta bilan tutashtirish orqali CAB to‘gʻri burchak teng uch boʻlakka boʻlinadi (3-chizma, b). 3-chizma, v da to‘gʻri burchakni teng uchga boʻlishning tugallangan holati koʻrsatilgan. Aylanani teng uchga boʻlish. 1-holat O markazdan R radiusda aylana chizib, uning vertikal va gorizantal markaziy oʻqlari oʻtkaziladi. Vertikal oʻqning yuqorisida 1 nuqta pastida A nuqta tanlanadi. Nuqta 1 biz qurmoqchi boʻlgan muntazam uchburchakning bir uchi boʻlsin. Tanlangan A nuqtadan R (R=OA) radiusda yoy chizib, uning aylana bilan kesishgan 2 va 3 nuqtalari belgilanadi. Tasvirdagi 1,2 va 3 nuqtalar aylanani teng uchga boʻluvchi nuqtalar boʻlib, ularni oʻzaro tutashtirishdan hosil boʻlgan geometrik figura muntazam uchburchak hisoblanadi. (4– chizma ) Aylanani teng toʻrt boʻlakka boʻlish. 1-holat. Aylana markazi O dan markaziy oʻqlar oʻtkaziladi. Oʻqlarning aylana bilan kesishgan 1,2,3 va 4 nuqtalari aylanani teng toʻrt boʻlakka boladi. Bu nuqtalarni tutashtiruvchi geometrik figura aylanaga ichki chizilgan muntazam to‘gʻri toʻrtburchak (kvadrat) hisoblanadi (4-chizma, a). 2- holat. Aylananing markaziy oʻqlari oʻtkazilib, ularni aylana bilan kesishgan O₁, O₂, O₃, O₄ nuqtalari aniqlanadi. Bu nuqtalarni markaz qilib, ulardan R(R= O₁ O= O₂ O= O₃ O= O₄) radiusda yoylar chiziladi. Bu yoylarning kesishgan nuqtalari aniqlanadi. Aniqlangan nuqtalar mos ravishda oʻzaro tutashtirilsa, ular O markazdan oʻtadi va aylanani 1,2,3,4 nuqtalarda kesib oʻtadi hamda uni teng toʻrt boʻlakka boʻladi. Hosil boʻlgan 1,2,3 va 4 nuqtalarni tutashtiruvchi tekis shakl muntazam to‘gʻri to‘rtburchak (kvadrat) ni tashkilqiladi (4-chizma, b). Yüklə 329,3 Kb. Dostları ilə paylaş:
|