Hozirgi davrda rivojlangan davlatlar miqyosida havodagi azotdan
nitrat kislota
va ammik olish yo’lga qo’yilgan. Molekulyar azotni kimyoviy bog’lanib ammiak
hosil bulishi uchun katalizatorlar va 500
0
yuqori harorat 35
MP bosim bilan
ammoniy o’g’itlarini sintezlasa bo’ladi. Biroq mineral o’g’itlardagi bu azotni
miqdori, faqat hosil bilan chiqib ketyotgan azotni bir qisminigina qoplaydi xalos.
Azotni asosiy massasi bizni planetamizda yashayotgan trik organizmlar atmosferdagi
molekulyar
azotgani assimlyatsiya qilib, ammiakgacha qaytarib, o’simliklar
o’zlashtirishi uchun qulay holatga olib
kelayotga noyob hususiyatli
mikroorganizmlar gruxining faoliyati orqali amalga oshiriladi. Bu organizmlar orqali
amalga oshirilayotgan atmosferadagi molekulyar azotni bog’lanish jarayonini
biologik azotofiksatsiya deb yuritladi.
Azotni fiksatsiya qiluvchi mikroorganizlar.
Biologik
azotofiksatsiya qiluvchi mikrooranizmlarni ikkita asosiy gruxga bo’lish
mumkin:
a) erkin yashovchi azotofiksatorlar va b)
yuqori o‟simliklar bilan
simbioz yashovchi mikroorganizmlar. Birichi anaerob
azotni fiksatsiya qilish
xusiyatiga ega bo’lgan sporali erkin yashovchi bakteriyalarni 1893 yilda rus olimi
S.N. Vinogradskiy
tamonidan ajiratib olinib , L.Paster sharafiga
Clostridium
Dostları ilə paylaş: