Azot tabiatda keng tarqalgan elementlardan biri hisoblanadi. Yer yuzida uning asosiy
formalari litosfera bilan bog’langan azot va atmosferada gaz xolatidagi molekulyar
(N
2
)
ni havodagi masCas 75,6% ni tashkil qiladi. Hisoblarga ko’ra atmosferadagi
azot
zahirasi 4.1O
15
t. ni tkshkil etadi. Yer yuzasini 1m
2
ustida 8t. azot bo’ladi.
Biroq molekulyaar azotni yuqori o’simliklar o’zlashtira olmaydi, azotofiksator-
mikroorganizmlarni hayot faoliyati tufayli o’simliklar o’zlashtirishi
uchun qulay
shakilga o’tadi. Litosferada bog’langan azot zahirasi yuqori bo’lib 18.10
15
ni tashkil
etadi. Biroq yerdagi azotni umumiy zahirasidan 0,5-2% ni o’simlik to’g’ridan to’g’ri
o’zlashtira oladi. 1ga haydaladigan qora tuproqda o’rtacha 200 kg o’simlik
o’zlashtira oladiga azot, podzol tuproqlarda esa uni miqdori 3-4 marotaba oz bo’ladi.
Bu azot asosan
NH
Dostları ilə paylaş: