Mundarija kirish I b o b. Soliqqa tortish nazariyasi
Yüklə 399,35 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
XULOSA
Yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan soliqlarni o‘z vaqtida to‘lamaslik, soliq bazasini yashirish, hisobga olinmagan operatsiyalarni amalga oshirish va soxta bitimlar tuzish yo‘li bilan soliq to‘lashdan bo‘yin tovlash soliqqa oid qonunbuzilishlarning asosiy shakllari hisoblanadi. Soliqqa oid qonunbuzilishlar davlat budjetining daromadlari hajmiga bevosita ta’sir qiladi, chunki davlat budjeti daromadlarining asosiy qismi soliq tushumlaridan iboratdir. Bundan tashqari, soliqqa oid qonunbuzilishlar iqtisodiy taraqqiyotga ham kuchli tarzda salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Ushbu ta’sir davlat tomonidan soliq stavkalarining oshirilishida, yangi soliq turlarining joriy etilishida va budjet xarajatlarini moliyalashtirish maqsadlariga bank tizimining kreditlarini keng ko‘lamda jalb qilinishi orqali inflyatsiyaning va budjet xarajatlarining oshishida namoyon bo‘ladi. Soliq ilmining taniqli namoyandalari G. Stayn, M. Bernst, A. Lafferlar soliqlar soliq to‘lovchilarning xo‘jalik faoliyatiga jiddiy zarar yetkazmasliklari, ularning ishlab chiqarishdan manfaatdorliklarini pasaytirmasliklari lozim, degan xulosaga kelishgan. Ularning fikriga ko‘ra, yuqori soliqlar ishlab chiqaruvchilar va ishchilarning soliq to‘lashdan keyin qoladigan mablag‘lar hisobidan oladigan ijtimoiy to‘lovlar summasini sezilarli darajada qisqarishiga 1 O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi: XIX chaqiriq O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining XI sessiyasida 1992-yil 8-dekabrda qabul qilingan. — T.: O‘zbekiston, 1998. — 18-b. 292 olib keladi. A. Laffer va ularning tarafdorlari chegaraviy (mukammal) soliq stavkalarining muhimligini e’tirof etganlar, chunki bu stavkalar qo‘shimcha jamg‘arma va investitsiyalash xususida qarorlar qabul qilishga bevosita ta’sir ko‘rsatadi1 . Soliqqa tortishning progressiv stavkalari va davlat budjeti daromadlarining miqdori o‘rtasidagi miqdoriy bog‘liqlikni tahlil qilar ekan A.Laffer, soliqlarning kamayishi tadbirkorlarning investitsion faoliyatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi, degan xulosaga keldi. |