Çağdaş Azərbaycan postmodern romanı 15
ma) nailiyyət əldə etməsi kommunikativ imkanların janrla-
rın inkişafı və ya onun yeni janra dəyişməsi vasitəsi ilə hə-
yata keçirilir. Bu kontekstdə janrlar kommunikativ tələbat-
ların formasından asılı dinamik və tezdəyişən kimi çıxış
edirlər. Bu janrın kommunikativ anlamıdır ki, K. Berken-
kotter və T. Xukin kimi tərəfdarları olmuşdur.
Postmodernizmin yayılması fonunda janrlara dair
kommunikativ konsepsiyaların yayılması baş verir. Kom-
munikativ konsepsiyalar postmodernizm ruhuna yaxınlığı
ilə diqqəti cəlb edir. XX əsrin 90-cı illərindən başlayaraq,
xüsusilə də qərb nəzəriyyəsində, kommunikativ janr nəzə-
riyyəsi geniş yayılmağa başlayır. K. Bxatya janrı kommu-
nikativ hadisə kimi təqdim edir. T. Erikson janrı kommu-
nikativ pattern (şablon) kimi müəyyən edir.
Qeyd etmək lazımdır ki, janrın kommunikativ anlayışı
M.M. Baxtin mövqeyi ilə uyğundur, hansı ki, janrı mətnin
dayanıqlı növü kimi qəbul edir, vahid kommunikativ funk-
siyalarda birləşir və oxşar kompozisiya və üslub əlamətlə-
rinə malikdir. Kommunikativ funksiya kompozisiya və bə-
dii üslub vasitəsi ilə həyata keçirilir. Bu kontekstdə üslubu
«bədii metod, obrazın quruluşu, tərzindən kənarda göstəri-
lən: hansı ki, məzmun obrazın dilində həyata keçirilərək,
həmişə yeni səslənmə qazanan, kompozisiyanın aydın gö-
rünən elementləri, əsasən də əhval-ruhiyyədə» başa düş-
mək məqsədəuyğundur
8
. Kommunikativ funksiya janrının
əsas funksiyalarından biri kimi seçilir. L.V. Çerneç, janrın
xüsusiyyətlərini fərqləndirərkən, onun sırasına həmçinin
8
Палиевский П.В. Постановка проблемы стиля // Теория литера-
туры: Основные проблемы в историческом освещении: Стиль.
Произведение. Литературное развитие. М.,1965. С. 7-8;
