Mövzu tarix dərsləRİNDƏ ŞAGİrdləRDƏ elmi DÜnyagöRÜŞÜNÜn formalaşdirilmasi fəNNİNİn obyekti, predmeti, MƏQSƏDİ, TƏLİm və TƏRBİYƏVİ VƏZİFƏLƏRİ plan
Yüklə 333,93 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Fənnin obyekti. Tarix dərslərində şagirdlərdə elmi dünyagörüşün formalaşdırılması
prosesidir. Tarix dərslərində şagirdlərdə elmi dünyagörüşün formalaşdırılması fənninin predmetinə ümumtəhsil məktəblərində tarix kursları üzrə dərslərdə istifadə olunan metodlar, vasitələr, yollar və üsullar daxildir. Bu fənnin predmeti dedikdə, onun öz obyektindən ayırd etdiyi, seçdiyi cəhətlərə hansı baxımdan, hansı nəzəri və praktiki aspektlərdən yanaşması nəzərdə tutulur. Məlum olduğu kimi təhsilin məqsədi təlimin məzmununu müəyyən edir. Bu məqsədlə əsas vəzifə şagirdlərə ümumitəhsil verməklə yanaşı, həm də gənc nəsildə elmi dünyagörüşün formalaşdırılmasını da nəzərdə tutur. Təhsilin məzmununa və məqsədinə uyğun olaraq təlimin səmərəli yolu müəyyən edilir. Metodik ədəbiyyatda məqsədə belə tərif verilib: “Məqsəd – başlıca səylərin yönəldiyi nəticəyə çatmaq istəyi, yaxud hər hansı fəaliyyətin son nəticəsinin təsəvvürə gətirilməsidir”. Tarix dərslərində şagirdlərdə elmi dünyagörüşün formalaşdırılması fənninin tətbiqində əsas məqsəd tarix dərslərində şagirdlərdə elmi dünyagörüşün formalaşdırılmasının ən optimal yollarının, vasitələrinin və metodlarının tətbiqi ilə təlimin səmərəliliyinin yüksəldilməsinə nail olmaqdır. Bu məqsədin məzmununda vətənpərvərlik və elmi dünyagörüşünün təşəkkülü, şagirdlərin təfəkkürünün, idrak fəallığının, müstəqilliyinin və maraqlarının inkişafı xüsusi yer tutur. Müəyyənləşdirdiyimiz məqsəd tarix təliminin məzmunundan irəli gəlmişdir. Şagirdlərdə elmi dünyagörüşü formalaşdırmaq məqsədilə tətbiq edilən həm təlim metodları, həm də təlimin məzmunu şagirdlərin gücünə müvafiq olmalıdır. Eyni zamanda müxtəlif inkişafa və qabiliyyətə malik olan məktəbliləri təlimin konkret məqsədlərinə uyğun fərdiləşdirmək lazımdır. Elmi dünyagörüşün formalaşdırılmasına motiv yaradan aşağıdakı amillərə xüsusi diqqət yetirilməlidir: 1) Tarix təlimində zaman və məkana əsaslanan tarixi faktların möhkəm mənimsənilməsi; 2) Tarixə dair biliyi ümumiləşdirən və sistemləşdirən tarixi anlayışlar sisteminin təkmilləşdirilməsi; 3) Tarixi biliyin möhkəmliliyi və şüurluluğunun təmin edilməsi; 4) Təbiət, cəmiyyət və idraka dair biliklərin bütöv sisteminin şagirdlər tərəfindən mənimsənilməsinə nail olmaq; 5) Şagirdlərin şüurunda canlı, parlaq obrazların, eləcə də ictimai həyatın bütöv mənzərəsinin təşəkkülünün yaradılması. Fənnin təliminin qarşısında duran vəzifələr məqsəddən yaranır. Metodik ədəbiyyatda vəzifəyə belə tərif verilir: “Vəzifə məqsədin yerinə yetirilməsi üçün və görüləcək konkret işlərin planlaşdırılması, məqsəd və nəticə arasında atılan addımlar, həyata keçirilməsi vacib olan işlər və mərhələlərdir”. Tarix dərslərində şagirdlərdə elmi dünyagörüşün formalaşdırılması fənninin qarşısında aşağıda sadalanan təlim-tərbiyəvi vəzifələr durur: 1) Ümumtəhsil məktəblərinin tarix kurslarında şagirdlərdə elmi dünyagörüşün formalaşdırılmasına yönəldilmiş mövzuların tədrisinin xüsusiləşdirilməsi; 2) Məzmununda ictimai şüur formaları olan mövzuların tədrisindən şagirdlərin elmi dünyagörüşünü formalaşdırmaq imkanlarından istifadə edilməsi; 3) Şagirdlərdə dərin tarixi faktlara və hadisələrə dair biliklərin əqidəyə çevrilməsinə motiv yaradılması; 4) Ən mühüm tarixi təsəvvürlərin və anlayışların şagirdlər tərəfindən mənimsənilməsi, ictimai inkişaf qanunlarını onların başa düşmələri, tarixin elmi surətdə qavranılması, tarixi prosesdə xalq kütlələrinin və görkəmli xadimlərin rolunun öz yaşlarına uyğun şəkildə mənimsənilməsinin təmin edilməsi; 5) Müasir təlim elmi bilikləri müstəqil əldə etməyi tələb edir. Kompyuterdən istifadə etməklə aparıcı teleşirkətlərin beynəlxalq miqyasda tanınmış verilişlərinə birgə baxışların təşkilinə geniş yer verilməlidir. Belələrindən “heyvanlar aləmi”, “tarix”, “elmi kəşflər”, “tanınmış alimlərin həyatı”, “səma cisimlər”inə həsr edilmiş verilişlərə birgə baxışların keçirilməsi; Sən dünyanı necə dərk edirsən? mövzusunda viktorinalar və olimpiadaların keçirilməsinə nail olunmasıdır. Nəticə olaraq deyə bilərik ki, elmi dünyagörüşə yetərincə yiyələnmiş şagirddə yüksək mənəvi keyfiyyətlər də formalaşmış olur. Yüklə 333,93 Kb. Dostları ilə paylaş:
|