“Sinkveyn” strategiyasi. J.Still, K.Meredis, Ch.Temil tomonidan ishlab
chiqilgan “O'qish va yozish asosida tanqidiy fikrlashni rivojlantirish dasturi”da
har bir o'quvchi (talaba) va o'quvchi (talaba)lar guruhlarining fikrlash faolligini
oshirish, ularda tanqidiy fikrlash qobiliyatini rivojlantirish uchun “Sinkveyn”
strategiyasini qo'llash samarali ekanligi aytiladi.Bu o'rinda strategiyaning
mohiyati bilan tanishib o'tish maqsadga muvofiqdir. Sinkveyn (fr. “besh qator”) – ma'lumotlarni sintezlash (alohida ma'lumotlar asosida yaxlit
g'oyalarni shakllantirish)ga yordam beradigan qofiyasiz she'r bo'lib, u asosida
o'rganilayotgan mavzu (tushuncha, hodisa, voqea)larga oid ma'lumotlar
to'planadi; har bir talaba ushbu ma'lumotlar yig'indisi (qofiyasiz she'r)ni o'z
so'zlari bilan turli variant yoki qarashlar orqali ifodalash imkoniyatiga ega.
Sinkveyn tuzish – murakkab g'oya, sezgi va hissiyotlarni bir necha so'z
orqali yaqqol, yorqin ifodalash malakasi bo'lib, bu jarayon mavzuni puxtaroq
o'zlashtirish, ma'lumotlarni yaxshiroq anglashga yordam beradi.
Sinkveyn tuzish murakkab jarayon bo'lib, uni samarali tashkil etish uchun
muayyan qoidalarga amal qilish talab etiladi. Odatda, sinkveyn tuzish besh
bosqichli harakatlarni tashkil etish orqali amalga oshiriladi.
Har bir o'quv topshirig'i o'z ichiga yana bir necha kichik turdagi
topshiriqlarni qamrab oladi. Ular quyidagilardir:
I.Xotirada saqlash, qayta yodga tushirishni talab etuvchi topshiriqlar: -xabardor bo'lishga oid topshiriqlar;
-alohida dalil, son, tushunchalarni yodga olishga doir topshiriqlar;
-ta'rif, me'yor, qoidalarni yodga olishga oid topshiriqlar;
113
-katta hajmdagi matn, bo'lim, she'r, jadval va b.ni yodga olishga oid
topshiriqlar.
II.Raqamlar bilan ma'lumotlar
