Pedagogika fakulteti pedagogika kafedrasyy

Başlangyç, Ikinji bilim Başlangyç, Ikinji bilim
Beýleki ýerlerden tapawutlylykda ýapon mekdepleri 1-nji aprelde başlap, indiki ýylyň 31-nji martynda tamamlanýar.
Başlangyç we orta mekdeplerde okuw ýyly üç semestre bölünýär: aprel-iýul, sentýabr-dekabr, ýanwar-mart. Uly orta mekdeplerde okuw ýyly 2 ýa-da 3 semestre bölünýär.
Dynç alyş tomusda, gyşda (täze ýyldan öň we soň) we ýazda bolýar. Tomus kanikulynyň başlangyjy we ahyry şäher häkimlikleriniň ýagdaýy, ýagny okuw jaýlarynyň ýagdaýy we aýratynlyklary bilen kesgitlenýär.
Başlangyç we orta mekdepleriň köpüsinde dynç alyşlar iýun aýynyň ahyrynda başlap, awgust aýynda tamamlanýar. Obalarda oba hojalygynyň işleriniň häzirki ýagdaýyna esaslanyp, ýaz we güýz dynç alyşlary tomus kanikulynyň hasabyna uzalýar.
Japanaponiýada okuw ýyly 240 gün, ýa-da ABŞ-dan 60 gün uzyn. Sapaklar 7 sagat. Mekdepleriň köpüsinde sapaklar irden sagat sekizden başlaýar we üçden soň tamamlanýar.
Okuwçylar hepdede 2-3 sagat okuwdan daşary klub işinde, 7 sagat ýöriteleşdirilen sapaklarda ýa-da mugallymlaryň ygtyýarynda.
Orta mekdeplerde okuwçylar tutuş okuw döwründe 80 synagdan geçýärler. Hökmany esasy derslerden başga-da, talyplar iňlis diline, tehniki bilime we isleglerine görä ýörite ders synaglaryna gatnaşýarlar.
Hünärmenleriň pikiriçe, ýapon mekdepleri kompýuterler we beýleki okuw enjamlary bilen doly üpjün edilendigine garamazdan, esasy üns mugallymlaryň we okuw kitaplarynyň işine gönükdirilmelidir. Olaryň pikiriçe, hiç bir ösen maşyn mugallym bilen okuwçynyň arasynda göni aragatnaşygy çalşyp bilmez.
Okuw kitaplarynyň hemmesi diýen ýaly hususy çaphanalarda çap edilýär. Ministrlik olary neşir etmek üçin serişde bölüp berýär. Aboveokarda belläp geçişimiz ýaly, başlangyç we aşaky orta mekdeplerde okuw kitaplary mugt we ýokary orta mekdeplerde tölenýär. Okuw kitaplarynyň bahasy, her kimiň alyp biläýjek derejede. Ulanylan okuw kitaplary, tölegli ýa-da mugt bolsun, okuwçyda galýar.
Ýaponiýada mugallymlary taýýarlamagyň hiline uly talaplar edilýär. Bu talaplar şeýle, zehinli we dogry ugry bolmadyk tötänleýin adamlar üçin bu hünäre girmek mümkin däl diýen ýaly.
Mugallymlar 4 ýyllyk kollejlerde we 2 ýyllyk kollejlerde tälim alýarlar. Bu okuw jaýlaryny gutaranlara birinji we ikinji derejeli şahadatnamalar berilýär.
Mekdep müdiri bolmak üçin 1-nji derejeli şahadatnama bolmaly.
Japaneseapon mugallymlary jemgyýetde uly abraýa eýe. Netijede, aýlyklary hem ýokary, mugallymlaryň 74 göterimi kollektiwleriň we kärdeşler arkalaşyklarynyň agzalary. Bu olara bilimiň mazmuny we stili barada pikir alyşmaga mümkinçilik berýär. Mugallymlaryň başlangyç aýlygy okuwyny gutaran hünärmenleriň aýlygyna deňdir.
Hünär endiklerini ýokarlandyrmak üçin yzygiderli öwrenýärler we işe başlamazdan ozal 7-10 günlük doly okuw kurslaryny geçýärler. Japaneseapon mugallymlary her 5 ýylda bir gezek täzeleniş kurslaryna gidýärler. Hünär derejesini ýokarlandyrmak mugallymlaryň özleri üçin gaty zerur. Sebäbi ýapon mekdepleriniň programmasy döwrüň zerurlyklaryna görä 10 ýylda üýtgeýär. Maksatnamalardaky ýyllyk üýtgeşmeler mugallymlara konferensiýa arkaly habar berilýär.
Mugallymlar özlerine ynanylan 35-40 okuwçynyň terbiýesi we terbiýesi üçin jogapkärdirler. Şonuň üçin boş wagtlaryny sapaklardan okuwçylar, ene-atalary we öýlerine baryp görmek üçin sarp edýärler.
Ýaponiýada maşgala býudjetiniň uly bölegi çagalaryň orta mekdeplerde doly bilim almagyny we uniwersitetlere girmegini üpjün etmek üçin sarp edilýär. Maşgalada çaganyň gowy bilim almagy üçin ähli şertler döredilýär. Synag wagtynda çagalar öý işlerinden boşadylýar. Ene-atalar mekdep durmuşynyň ähli ugurlaryna işjeň gatnaşýarlar, ähli ugurlarda çagalary üçin görelde bolýarlar. Çagalaryna okuwlarynda kömek etmek üçin köp zat öwrenýärler, mekdep okuw meýilnamasyny gaty gowy öwrenýärler.
Eneleriň çagalary terbiýelemekde tutýan orny we jogapkärçiligi aýratyn uly. Çagalarynyň akylly, paýhasly, mylakatly, adalatly we zähmetsöýer bolup ýetişmegi üçin özlerini maşgala neberesi we döwlet üçin jogapkär hasaplaýarlar. Köp pedagogiki maslahatlar radio we telewideniýe arkaly berilýär.
Ortaça, ene-atalar mekdebe çenli ýaşdaky çagalar üçin aýda 2-3 kitap satyn alýarlar. Bu ýaşdaky çagalar üçin 40 magazinesurnal aýda çap edilýär we ene-atalaryň aglaba köplügi bu magazinesurnallara ýazylýar. Çaga mekdebe baranda okamak, ýazmak we ýönekeý arifmetiki endikleri edinmeli.
Ýaponiýa maşgalalarynda öý stollary ajaýyp. Stoluň üstünde kitap tekjesi, lampa, sagat, ruçka, kagyz, mikrokalkulýator we beýleki zerur zatlar, şeýle hem zerur bolsa ene-atasyna jaň etmek üçin duýduryş düwmeleri bar.
Çagalaryň aňyna dürli bilim endiklerini ornaşdyrmak ýapon mekdeplerine mahsusdyr. Mysal üçin, 2-nji synp okuwçysy köp adamyň öňünde gürlemek ukybyna eýe bolmaly, 6-njy synp okuwçysy azyndan 2 saz guralyny çalmaly we başlangyç synp okuwçysy suwda rahat ýüzüp bilmeli. Bulardan ýapon mugallymynyň kärinden başga näme öwrenmelidigini bilmek kyn däl. Mugallym aýdym aýtmagy, saz gurallaryny çalmagy, köpçüligiň öňünde gürlemek sungatyny bilmegi, gowy türgen bolmagy başarmaly ...
Japaneseaponlar dogry we dogruçyl durmuş ýörelgesine baha berýärler. 1-nji synpdan 9-njy synpa çenli ahlak terbiýesi mekdep işiniň zerur şertidir. Mugallym elmydama okuwçylary bilen bolýar.
Ýapon çagalary hem guramaçylyk işlerinde ýörite taýýarlanýar. Çagalaryň özleri gezelençleri gurnaýarlar, ýygnaklary taýýarlaýarlar we geçirýärler. Çagalaryň özüni alyp barşynda durnuklylyk Japanaponiýada bahasyna ýetip bolmajak baýlykdyr. Çagalaryň özleri öwrenmek, özleşdirmek we öz-özüňi terbiýelemek barada pikir alyşýarlar.
Ahlak kadalary aýdyň ösdürilýär we sapaklaryň belli bir bölegi durmuşa geçirilýär. Ahlak taýdan günäkär çaga üçin iň ýokary jeza mugallymyň wepalylygynyň okuwçydan gaýtarylmagydyr we okuwçy we ene-atasy bu wepalylygy dikeltmek üçin köp işlemeli.
Japaneseapon mugallymy okuwçynyň iň ýakyn dosty, geňeşçisi we tälimçisidir, mugallym dynç alyş wagtynda hem okuwçysy bilen aragatnaşygyny ýitirmeýär. Bilim ulgamyny üns bilen öwrenen adam, ýaponlaryň ABŞ, Fransiýa we Germaniýanyň bilim ulgamlarynyň ähli gowy we göreldeli taraplaryny döredijilikli kabul edendiklerine şaýat bolar. Japaneseapon orta mekdepleriniň derejesi Amerikanyň orta mekdepleriniň derejesinden birneme ýokarydyr.