Pedagogika

Alisher Navoiy muomala qiluvchi shaxsning mahorati haqida shunday deydi: "SHirin so‘z ko‘ngillar uchun bamisoli asaldir."
Shuning uchun ham pedagog har on nutq madaniyatiga kuchli e’tibor berishi, o‘zining psixologik, estetik, jismoniy, axloqiy jihatlarini namuna holatda namoyon etishi muhim. YUksak tuyg‘u madaniyatiga ega bo‘lgan pedagog talabalarning kayfiyati, noxushligini darrov fahmlaydi.
Qo‘pol, odobsiz gaplarga o‘rin qoldirmaslik, talaba shaxsiga tegadigan qo‘pol muomala qilish pedagogning faoliyatiga putur etkazadi. Talaba ahvolini tushunish unga hamdard bo‘lishi, madad berish kerak. Pedagog o‘zining pedagogik faoliyatida avvalo to‘g‘ri so‘z bo‘lishi, ishlarini adolat bilan olib borishi kerak. Bu hislat tarbiyachi bilan talaba o‘rtasida yaqinlikni oshiradi, chunki adolat insonlar xulqini baholovchi muhim mezondir. Zamonaviy pedagogga birgina umumiy madaniyatning o‘zi kifoya qilmaydi. Shuningdek maxsus bilimlar va malakalar asosida talabalarini kuzatish, ularning o‘sishidagi muhim narsalarni jamiyatda vujudga kelgan asosiy ijtimoiy g‘oyalar bilan taqqoslash, ta’lim-tarbiya jarayonini rivojlantirish yo‘llari va usullarini aniqlash, turli vositalar bilan tarbiyaviy ta’sir ko‘rsatish, tahlil qilish, pedagogik izlanishlar va yutuqlarni ilmiy jihatdan bir tizimga solish maqsadga muvofiqdir. Albatta, bunda pedagog talabchan, yaxshi mehribon, sabrli, bosiq va o‘z kasbiga nisbatan e’tiqodli bo‘lishi lozim. Talabani butun qalbi bilan sevadigan pedagog ko‘proq tabassum qiladi, kamroq qovoq soladi. Talabalarga bilim berish bilan birgalikda ayni vaqtda ularga o‘z xarakterini o‘tkaza oladi, ularga odamiylik namunasi bo‘lib ko‘rinadi.
Pedagogning kasbga oid mahoratini shakllantirishda pedagogik-psixologik nazariyalarning ahamiyati kattadir, chunki ma’naviyatimizning shakllanishida o‘z-o‘ziga ega bo‘lgan insonlar faoliyati to‘g‘risida, ularga qo‘yilayotgan talablar haqida zamonaviy pedagogik texnologiyalar to‘g‘risida nazariyalar pedagogik mahoratni shakllantirishning asosiy manbai bo‘lib xizmat qiladi. Pedagogik tajribalarni takomillashtirishda ilmiy pedagogik ma’lumotlardan foydalanish muhim ahamiyatga ega. CHunki, hozirgi zamon fan va texnika taraqqiyoti pedagogning ijodkor bo‘lishini fanning muhim muammolari yuzasidan erkin fikr yurita olishi, fan yutuqlarini talabalarga etkaza olishi va nihoyat talabalarni ham ijobiy fikrlash, tadqiqotchilik ishlarini o‘rgata olishini talab qiladi. Shuning uchun pedagog avvalo tadqiqodchilik ishlarini olib borishi va bu sohadagi malakalarni egallashi zarur. Pedagog ilmiy tadqiqot ishlarini olib borishi davomida, tajribalarni to‘playdi, tahlil qiladi, ular asosida xulosalar chiqaradi. U shu xulosalardan o‘zining amaliy faoliyatida foydalanish jarayonida hozirgi zamon pedagogi uchun zarur bo‘lgan juda muhim bilimlarni egallaydi.
Pedagogik mahoratni takomillashtirishda shaxsiy pedagogik izlanishning ahamiyati kattadir. Pedagog ishidagi muvaffaqiyatni kunlik faoliyatida kattalar va talabalar, ayrim guruh va yakka shaxslar bilan aloqaga kirisha olish qobiliyatini ta’minlaydi.
Aloqalar faoliyatda duch keladigan turli xil voqealarga pedagogik qoidalar nuqtai nazaridan emas, balki sharoitni hisobga olgan holda ijobiy hal etish talab etiladi.

XULOSA
Xulosa qilib aytganda kur ishini yozish jarayonida men bir nechta adaboyotlar , olimlar fikri bilan tanishdim. V.S.Lebedeva fikriga lco‘ra, psixologning eng muhim sifati -kasbiy kompetentiigidir. U o‘z ichiga kasbiy bilim, ko‘nikma, malakalar va qobiliyatlami oladi. Kasbiy kompetentlik xarakteristikalariga quyidagilar kiradi: kasbiy imkoniyatlar diapazoni, instrumentariyni etarlicha o‘zlashtirish, kasbiy faoliyat usullari va texnologiyalari borasida yuksak malakaga ega bo‘lish, , no vatorlik y.ondashuvlari va innovasion texnologiyalami egallagan boTish, shaxsiy tashabbuskorlik va professional muloqotmandlik. Psixolog o‘z kasbiy kompetentligini doimiy ravishda oshirib borishi, psixologiyaning maxsus muammolari bo‘yicha seminarlarda ishtirok etishi ham lining kasbiy 4 kompetentligini qo'llab-quvvatlashga xizmat qiladi. Mening fikrimcha, kasbiy kompetentlik talabalik yillaridan shakllanishni boshlaydi va uzoq yillar davom etadi. Har qanday kasbiy guruh faoliyatida o‘zi normalari, professional xulq-atvor qoidalari, professional etika boiadi. Psixologning kasbiy faoliyati a. aloliida prinsiplar va etika qoidalarini talab qiladi. Bular-.Kasbiy kompetentlikprinsipi. Boshqa odamga zarar yetkazib qo'ymaslik prinsipi.Ilmiy asoslanganlik va obyektivlikprinsipi.MijG.zni hurmat qilish prinsipi. Kasbiy konfidensiallikka rioya qilish prinsipi. So‘nggi yillarda juda ko‘p mamlakatlar psixologlari tomonidan professional faoliyat etikasi i.ishlab chiqilgan. Biroq fikrimizcha, amaliy faoliyatda psixologik xizmatda aynan etnomadaniy .wxususiyatlami hisobga olish ham juda muhim ahamiyatga ega. Psixologik kadrlar tayyorlash jarayonini takomillashtirish, kasbiy malakalarni puxta shakllantirish, amaliyotlar, praktikumlar, laboratoriya mashg'ulotlari, maxsus seminarlar, psixodiagnostika, psixokoteksiya, psixologik maslahat, psixoterapiya, trening, sosial trening faoliyatini qayta qurish, davlat ta'lim standartini . amaliyotga tatbiq qilishni jadallashtirish muammolari yechimi davlat ahamiyatiga ega ijtimoiy voqelikdir. Buning uchun yagona prinsipga asoslangan kadrlar tayyorlash ta'lim tizimi mohiyatidan kelib ehiqqan holda o‘quv rejasi va dasturlarini ayrim jihatlarini qayta ko‘rib chiqish hamda tegishli o‘zgartirishlar kiritish, ularni zamon talabiga javob beradigan qilib tuzish maqsadga muvofiq. Zamonaviy konsultatnning o'z qiyofasini yaratuvchi shaxsning halosida paydo bo'lishi imidjologiyaning yangi tarmog'i - pedagogik imidjologiyaning paydo bo'lishi haqida gapirishga imkon berdi. Umumiy e'tirof etilgan va bizning fikrimizcha, zamonaviy konsultatn obrazi zamonaviy konsultatn obrazini talabalar, hamkasblar, ijtimoiy muhit, ommaviy ongda idrok etishning ifodali rangli stereotipidir.
Zamonaviy konsultatnning qiyofasini shakllantirishda mavjud fazilatlar atrofdagi odamlar tomonidan berilgan xususiyatlar bilan uzviy bog'liqdir. Shunga qaramay, pedagogik imidjologiya qisman moda bo'lgan va tomoshabinlar uchun ishlaydigan mutlaqo yangi sohadir. Pedagogik imidjologiya oliy o‘quv yurtlarida o‘qitishga va zamonaviy konsultatnning o‘ziga boshqacha qarash imkonini beradi.
O'zining ko'plab oldingi belgilarini yo'qotgan zamonaviy rus jamiyatida zamonaviy konsultatnlik kasbi o'zining oldingi cho'qqilarini yo'qotdi va uni qayta tiklash zarurati shubhasizdir. Albatta, zamonaviy konsultatnning davlat tomonidan qo'llab-quvvatlanishi talab etiladi.
Zamonaviy mahalliy tadqiqotchilar zamonaviy konsultatnning shaxsiy qiyofasining talabalar va zamonaviy konsultatnlar uchun ahamiyatidagi qarama-qarshilikni aniqladilar. Zamonaviy konsultatnning qiyofasi ma'lum bir umumlashtirilgan shaklda namoyon bo'ladi, u quyidagi tarkibiy qismlarni o'z ichiga olishi mumkin: individual xususiyatlar, shaxsiy, kommunikativ, faollik va tashqi xatti-harakatlar.
Muayyan zamonaviy konsultatn obrazida individual, kasbiy va yosh tasvirlari birlashtirilgan. Atrofdagilar zamonaviy konsultatnning shaxsiy, yoshi, jinsi va sof kasbiy fazilatlari haqida hukm chiqaradilar.
Albatta, bugungi og‘ir zamonda zamonaviy konsultatnning ijobiy qiyofasini yaratish oson ish emas. Shaxsiy joziba ko'pincha "rivojlangan". Bu o'z ustida ko'p ishlashni talab qiladi, lekin u yaxshi natijalar beradi: u boshqalarning zamonaviy konsultatnsiga ijobiy munosabatni shakllantiradi, u bilan muloqotni yoqimli va qulay qiladi.
Zamonaviy konsultantning tashqi ko'rinishi, albatta, darsda ishlaydigan yoki ishlamaydigan kayfiyatni yaratishi, o'zaro tushunishga yordam berishi yoki to'sqinlik qilishi, pedagogik muloqotni osonlashtirishi yoki to'sqinlik qilishi mumkin.