Pisa tadqiqotida kreativ fikrlashni baholash doirasi

VIZUAL IFODALASH
77. Vizual ifodalash domenida, oʻquvchilar turli koʻrgazmali material 
va jarayonlar orqali oʻz gʻoya va kechinmalarini ifodalaydilar (Irish
National Teacher Association (INTO), 2009 [109]). Vizual ifodani tayyorlash 
oʻquvchilarga ham ochiq, ham yashirin mazmunga ega rasmlarni tahlil
Bu turdagi yozma 
kreativ ifoda oʻquvchi-
larga butun hayo tida 
kerak boʻladigan sama-
rali muomala (kommu-
nikatsiya)ning tamal
qoidalarini anglash va 
oʻzlashtirish imkonini
beradi.

---

---

31
etishga, umuman olganda, maʼlumot, kommunikatsiya va dizayn qanday 

ishlashini yaxshiroq anglashga yordam beradi. Kreativ vizual ifodalashning
soʻnggi yillarda ahamiyati oshmoqda: raqamli rasm va dizayn dasturlarining 
koʻ payib ketishi natijasida, bir kuni deyarli barcha insonlar yo oʻzlariga,
yoxud atrofdagilarga taʼsir qiladigan vizual kommunikatsiya bilan 
shugʻullanadi lar (masalan, ishga kirish uchun yuborayotgan rezyumening
vizual koʻr kamligining ahamiyati haqida oʻylab koʻring).
78. Vizual ifodalash domeni uchun tuzilgan test savollari oʻquvchilardan
quyidagilarni talab etadi: dijital chizish vositasi orqali ochiq turdagi vizual 
dizayn vazifasini bajarish; taklif etilgan ssenariy asosida vizual dizayn
gʻoyasini berish (masalan, muayyan detalni qoʻshish haqida va hokazo); 
vazifada keltirilgan koʻrgazma shaklini takomillashtirish gʻoyasini berish.
IJTIMOIY MUAMMONI HAL QILISH
79. Kundalik hayotda oʻquvchilar turli oʻzaro munosabatlaridagi va 
jamiyatdagi muammolarni yechishda kreativ fikrlashdan foydalanadilar.
Ushbu kontekstda kreativ fikrlash muammoning nafaqat texnik jihatini, 
balki ijtimoiy jihatini, yaʼni boshqalarning ehtiyoj va nuqtayi nazarini hisob-
ga olgan holda, shaxslararo, jamiyatdagi va dunyodagi global muammolarni 
yechishdan iborat. Ushbu domendagi kreativ fikrlash oʻquvchining
boshqalarga hamdard boʻlish hamda muayyan guruh ehtiyojlarini anglash, 
bogʻliqliklarni aniqlash va emotsional qiymatga ega gʻoyalarni berish hamda
innovatsion, lekin ayni damda tatbiq etilishi mumkin boʻlgan yechimlarni 
taklif etish qobiliyatiga bogʻliqdir (Brown va Wyatt, 2010 [110]).
80. Ijtimoiy muammoni hal qilish domenidagi test savollar oʻquvchidan 
quyidagi vazifalarni bajarishni talab etadi: yakka tartibda yoki ehtimoliy
guruh ssenariysida ijimoiy ahamiyatga ega ochiq muammoni yechish 
vazifasini bajarish; berilgan ssenariy asosida ijtimoiy muammolarga yechim
topish; tayyor yechimni yanada takomillashtirish.