Popular Websites: Google

PHP dasturiy tili

PHP (Personal Home Page tools) interpretatsiya qilinuvchi web – sahifaga interaktiv elementlarni qo‗shuvchi PERL tiliga o‗xshash dasturiy tildir. PHP tilida yozilgan dastur HTML – hujjatga dasturiy ilova kabi qo‗shiladi: hujjatning interaktiv elementi qo‗shilishi kerak bo‗lgan joyga PHP stsenariysi qo‗yiladi[11].

ASP texnologiyasi

ASP (Active Server Pages, aktivnыe stranitsы servera) serverning aktiv sahifalari JavaScript va RNR dasturiy tillari kabi faoliyat ko‗rsatuvchi yana bir texnologiyadir. Web – sahifani ASP texnologiyani qo‗llash yordamida interaktiv ko‗rinishga keltirish uchun uning dasturiy ilovasiga Java va ―C‖ dasturiy tillariga o‗xshash tuzilgan makrotilda yozilgan skript qo‗shiladi.Yozilgan skript serverda bevosita interpretatsiya qilinadi va bajariladi. Shundan so‗ng ASP stsenariy natijalari qo‗shilgan tayyor html – hujjat foydalanuvchi brouzeriga jo‗natiladi. Bundan shu xulosa kelib chiqadiki, ASP texnologiyasi tatbiq qilingan web – sahifaga foydalanuvchi kompyuterida qanday dasturiy ta‘minot o‗rnatilganining ahamiyati yo‗q. ASP texnologiyasi hamma serverlarda ishlamaganligi uchun server turining ahamiyati kattadir.

VBScript dasturiy tili

VBScript yoki Visual BASIC Script (Visual Beginners All-purpose Symbolic
Instruction Code Script Boshlovchilar uchun vizual timsoliy universal buyruq kodi skripti) web – sahifada interaktiv elementlarni aks ettiruvchi html – hujjatga biriktirilgan yana bir interpretatsiya qilinuvchi dasturiy tildir. Bu texnologiya Microsoft kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan.JavaScript va VBScriptlarning xususiyatlarini solishtirganda farqi unchalik sezilmaydi. JavaScript dasturiy tili yordamida bajariladigan barcha jarayonlarni amalda VBScript imkoniyatlaridan foydalanib bajarish mumkin. Bu texnologiyalar yordamida web-sahifani namoyon etish uchun server turini katta ahamiyatga ega emas.

2. Web-dizaynning asosiy xususiyatlari

Web-dizayn – bu web – sahifa tuzish jarayonidir. Web – sahifani jihozlash uchun zarur matnlar va grafik fayllarni tayyorlab olish kerak. Bundan tashqari oddiy matnlarni HTML (Hyper Text Markup Language) tiliga tarjima qilish uchun dasturiy vositaga ega bo‗lish kerak. Web – sahifa muharriri dasturiy vositasi sahifani tuzishdan tashqari uni internetda ko‗rinishini ham aks ettirishi kerak. Web – sahifalarni tayyorlash va ularni internetda aks ettirishdan maqsad turlicha bo‗lishi mumkin. Masalan, turli axborotlarni ma‘lumotnoma sifatida berish, ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarni reklama qilish, adabiy asarlar, musiqa va rasmlarni keng omma uchun tarqatish hamda shu kabi maqsadlarda web – sahifalar tuziladi va internetda joylashtiriladi. Foydalanuvchilarga biror mavzudagi axborotni taqdim etuvchi sayt puxta o‗ylangan, mukammal ishlangan va doimo yangilanib turuvchi axborotlarga ega bo‗lgan uy sahifasidan tashkil topadi[15].
Web-dizayn – bu Internet - texnologiyalarining yangi va tez rivojlanayotgan sohasidir. Kichik va o‗rta biznesning internetdan foydalanish darajasi o‗sib borishi natijasida web-dizayn sohasi perspektiv sohaga aylanib bormoqda. Bu esa o‗z navbatida web-dizaynerlarga va web-dasturlovchilarga bo‗lgan ehtiyojning o‗sib borishini ko‗rsatmoqda. Tijorat maqsadidagi internet loyihalar moliyaviy foyda olish uchun ishlab chiqiladi. Bu foyda ikki xil ko‗rinishda bo‗lishi mumkin. Birinchisi mukammal tayyorlangan web – sayt muallifiga foyda keltiradi. Bunda uning sahifani mukammal tayyorlash qobiliyati namoyon bo‗ladi va uning moxirligini reklama
qiladi. Ikkinchi turdagi foyda internet orqali sotilgan mahsulotlardan , axborot qidiruv tizimlaridan, saytlarga reklama joylashtirishdan olindi. Tijorat maqsadidagi internet loyihalar tayyorlash uchun ko‗p vaqt va mehnat ajratish zarur bo‗ladi. Web dasturlovchiga yangi loyiha tuzishi uchun kompyuter va boshqa texnik vositalardan tashqari ma‘lum bir dasturiy vositalar ham zarur bo‗ladi. Quyidagi ro‗yxatda web loyiha tuzish uchun zarur dasturiy ilovalar keltirilgan: HTML hujjat yozish uchun muharrir; vektor grafikasi muharriri; grafik redaktori; brouzer; HTML optimizatori; tasvirlar optimizatori; tasvirlar muharriri.
Har qanday texnologiya, har qanday ijodiy jarayon ma‘lum bir qonun va qoidalarga bo‗ysunadi. Web - sayt injenerlik ijodining mahsuli sifatida bir qancha qoidalar to‗plamiga egadir. Bu qoidalar[14,16]:

1. 
   Har qanday web sahifani loyihalashtirilayotganda va ishlab chiqilayotganda asosiy kriteriy foydalanuvchi uchun hosil qilingan qulaylikdir.
   
2. 
   Zamonaviy internetda qabul qilingan kelishuvga asosan mahorat bilan ishlangan sayt 256 xil rangli palitrada ekranning 640X480 nuqtali imkoniyatida aniq ko‗rinishda namoyon bo‗lishi kerak.
   
3. 
   800x600 nuqtali imkoniyatga ega bo‗lgan ekranga mo‗ljallangan html-hujjat 640x480 nuqtali imkoniyatga ega bo‗lgan ekranda namoyon bo‗lganda tasvir to‗liq ko‗rinmaydi. SHuning uchun brouzerning bosh oynasining pastki qismida ekranning qolgan qismini ko‗rish uchun mo‗ljallangan uzunchoq tugma namoyon bo‗ladi. Bu esa foyjalanuvchiga noqulaylik hosil qiladi.
   
4. 
   Web sahifaning 256 xil rangli palitraga ega bo‗lgan ekranda to‗g‗ri namoyish etilishi uchun grafik elementlarini iloji boricha GIF formatida, juda zarur bo‗lgan holatda JPEG formatida aks ettirish kerak.
   
5. 
   Ishlab chiqilayotgan html – hujjatlarning turli brouzerlarda ekranning ko‗rsatkichlari o‗zgargandagi xolatini tekshirib ko‗rish kerak.
   
6. 
   Web-sahifaning grafik va interaktiv elementlari imkoniyat boricha kichik xajmga ega bo‗lishi kerak.
   
7. 
   Ishlab chiqilayotgan web – sahifada navigatsion elementlar (oldingi, keyingi
   

sahifalarga o‗tish belgisi) bo‗lishi zarur. Bu elementlar foydalanuvchiga qulay qilib
joylashtirish zarur. Agar ular sahifaning yuqori qismida joylashgan bo‗lsa, hamda sahifaning pastki qismi ekranda aks etganda bu elementlar ko‗rinmay qolsa, u holda navigatsion elementlarni ekranning pastki qismiga ham joylashtirish zarur.

8. 
   Butun loyihani yagona dizaynerlik stilida namoyon qilish kerak.
   
9. 
   Bir web – sahifada uch xildan ortiq shriftdan foydalanmaslikka harakat qilish kerak.
   
10. 
    Bir web – sahifada uch xildan ortiq rangdan foydalanmaslikka harakat qilish kerak va bir – biriga mos tushuvchi ranglarni ishlatish zarur.
    
    1.