Serebellumun bağlantıları
Serebellum informayonları;
- Denge organlarından
- Kol, boyun ve vücudun o
andaki hareketleri ile ilgili yapılardan
- Serebral korteksten alır.
Traktuslar serebelluma üç çift
pedinkül
adı verilen yolla girer ve çıkarlar:
Superior (üst)
cerebellar pedinkül
Middle (orta)
serbellar pedinkül
İ
nferior (arka)
serebellar pedinkül
63
Serebellum; Anatomi
2 symmetrical hemispheres connected medially by the Vermis
Folia: Transversely oriented gyri
3 lobes in each hemisphere: Anterior, Posterior, Flocculonodular (FN)
Neural arrangement: Gray matter (Cortex), White matter (Internal),
Scattered cerebellar nuclei: dentate, globose, emboliform, fastigial
Arbor vitae (tree of life): distinctive treelike pattern of the white matter
Folium
Serebellum lobları:
*
Anterior
*
Posterior
*
Flokkulonodüler
Anterior ve posterior:
*
Lateral,
*
intermediate ve
*
vermis
64
Serebellar Syndromes
• In general, precise clinical localization is difficult in the cerebellum
• Some syndromes can be classified anatomically:
– Rostral vermis syndrome (anterior lobe)
– Caudal vermis syndrome (flocculonodular, posterior lobe)
– Hemispheric syndrome (posterior lobe, variably anterior too)
– Pancerebellar syndrome
Classic signs of cerebellar damage
• Depending on extent, an individual may have one symptom or a
combination
• In all cases, symptoms from unilateral damage appear on the side
ipsilateral to the injury
• Ascending spinocerebellar pathways are uncrossed and descending
corticoopontocerebellar fibers are crossed; thus motor deficits from
cerebellar damage are ipsilateral to the lesion whereas motor deficits
from damage to motor areas of the cerebral cortex are contralateral to the
lesion
65
Bazal Ganglionlar
Dersin amaçları:
Bazal ganglionları oluşturtan yapıları tanımak
Bazal ganglionların işlevlerini ve bu işlevlerin motor kortekse
katkılarını öğrenmek
Bazal ganglionlardaki bu yapılar ile motor kortks ve motor işlevlere
katılan diğer beyin bölgelerini n birbiriyle ilişkisini anlayabilmek
Bazal ganglionlardaki fonksiyonel devreleri açıklamak (örn., direkt ve
indirekt, yollar ve transmitterler)
Bazal ganglion haraplanmalarında motor hareketlerdeki bozuklukları
irdeleyebilmek
Basal Ganglionlar
66
Hareketin kontrolü:
Vücut hareketleri esas olarak
Vücut hareketleri esas olarak
Vücut hareketleri esas olarak
Vücut hareketleri esas olarak
Beyin korteksi
Beyin korteksi
Beyin korteksi
Beyin korteksi
ve
ve
ve
ve
Beyin sapı
Beyin sapı
Beyin sapı
Beyin sapı
tarafından kontrol edilir
tarafından kontrol edilir
tarafından kontrol edilir
tarafından kontrol edilir
Karmaşık hareketlerde bunlara ek
Karmaşık hareketlerde bunlara ek
Karmaşık hareketlerde bunlara ek
Karmaşık hareketlerde bunlara ek
olara
olara
olara
olara
Bazalgangliyonlar
Bazalgangliyonlar
Bazalgangliyonlar
Bazalgangliyonlar
ve
ve
ve
ve
Serebellum
Serebellum
Serebellum
Serebellum
devreye girer.
devreye girer.
devreye girer.
devreye girer.
Hareketin kontrölünde rol alan nöral yapılar
67
Bazal Ganglionlar (Bazal Çekirdekler)
Serebral hemisferlerin ak maddesinde bilateral olarak yerleşmiş
subkortikal 5 çekirdekten oluşur
Neostriatum
Caudate nucleus
Putamen
Ventral striatum (nucleus accumbens
)
.
Paleostriatum
Globus pallidus
external segment (GPe)
internal segment (GPi)
Substantia Nigra
Pars compacta (SNc)
Pars reticulata (SNr)
.
Subthalamic nucleus (STN)
Bazal Ganglionlar (Bazal Çekirdekler)
68
Basal Ganglia MRI
Bazal Ganglionların Bağlantıları
Basal ganglionların Afferent lifleri
(Input to basal ganglia)
Afferent lifler
• Kortikostrial lifler:
*Aynı hemisferin motor ve duysal
korteksinden kaynaklanır
*Nuk.caudatus ve putamene uzanırlar
. Talamostrial lifler:
*Talamusun
intralaminarçekirdeklerinden nuk.
Caudatusve putamene uzanır
Nigrostrial lifler:
*Subs. Nigradan sitriatuma ulaşan
liflerdir
69
Lateral view
Medial view
Bazal ganglionlara İnformasyon gönderen Beyin (korteks) alanları
(blue)
Çok sayıda beyin bölgesinden
Çok sayıda beyin bölgesinden
Çok sayıda beyin bölgesinden
Çok sayıda beyin bölgesinden input
input
input
inputlar
lar
lar
lar alır
alır
alır
alır
thalamus ve kortekse giden
lifler
Forebrain
Midbrain
Basal ganglionların Efferent lifleri
70
Bazal Ganglionların Bağlantıları
Efferent
Efferent
Efferent
Efferent lifler (
lifler (
lifler (
lifler (Output - thalamus ve kortekse giden lifler -
ve internal circuitry)
Striatopallidial
Striatopallidial
Striatopallidial
Striatopallidial lifler:
lifler:
lifler:
lifler:
Nuk. Kaudatus ve putamen’den
pallidus’a uzanırlar(GABA)
Striatonigral lifler:
Striatumdan subs.nigra’ya giden
liflerdir(GABA /asetil kolin /P maddesi).
Pallidofungal lifler:
Ansa lenticularis(talamus çekirdeklerine)
Fasciculus lenticularis (subtalamusa)
Pallidotregmental lifler (mesensefalon’un
tegmentumu kaudal kısmında sonlanır)
Pallidiosubtalamik lifler:
Subtalik çekirdeklere gider)
Input
Output and internal circuitry
71
141
Substantia nigra basal
ganglionlara gelen
informasyonları . (İnput)
module eder
Basal ganglionlar ve
Bağlantıları
142
Basal ganglionlar ve Bağlantıları
Basal ganglionların afferent (input) ve efferent (output) lifleri
Substantia nigra basal ganglionlara gelen informasyonları (İnput) Subthalamus
basal ganglionlardan çıkan informasyonların modulasyonunda rol alır
72
• Basal ganglionlar ve Bağlantıları
Basal ganglionların Nöronları
73
Basal ganglionların Nöronları
Medium spiny neuron projections
Bazal ganglionların temel işlevleri
Basal ganglionlar amaca yönelik istemli hareketlerin
başlatılmasından sorumludur:
Motor öğrenme
Motor patternlerin seçimi
74
Basal ganglion devreleri “motor ve non-motor”
Motor loop
Prefrontal loop
(Associative)
Limbic loop
Bazal Ganglionlairın Đşlevleri
Direkt ve indirekt devreler
75
Bazal Ganglionlairın Đşlevleri
Motor korteks ile assosiasyon korteksi arasında görev yapar, uyaranları
nonspesifik alanlardan somatomotor alanlara geçirir
Serebral korteksin motor alanları ve beyin sapındaki motor merkezlerin
aktivitelerini etkileyerek kas hareketlerinin düzenlenmesine katılır
Globus pallidus ekstremite hareketlerinin ve pozisyonlarının
ayarlanmasında rol alır ve istemli hareketlerle postural fonksiyonların
eşleşmesi işlevini sağlar
Herhangi bir şekilde hareketin zamanlamasını kontrol eder
Hareketin bilinç altı fakat öğrenilmiş modelini yerine getirmede kortekse
yardım eder
Paralel ve ardışık hareket modellerinin planlanmasında rol alır
(Farklı harflerin yazılması, topu elle fırlatma, daktilo ile yazma vb.)
Putamen düzgün yavaş hareketlerin başlatılması ve devamını sağlar
•Dopamin yolu:
Substantia nigra, nuk. kaudatus, putamen
•GABA yolu (Negatif feedback):
Nuk. caudatus, putamen, G. pallidus, subs nigra
•Asetilkolin yolu (eksitatör):
korteks, nuk. caudatus, putamen
•Serotonin ve ankefalin yolu (dağınık):
Davranış, uyku, uyanıklık
Bazal Ganglionlairın Bağlantılarındaki
nörotransmiterleri
76
Hypokinetic disorders
•
insufficient direct pathway output
•
excess indirect pathway output
Hyperkinetic disorders
•
excess direct pathway output
•
insufficient indirect pathway output
Bazal Ganglion Hastalıkları
Motor davranış direkt/indirekt striatal output’ larla sağlanır
152
Parkinson’s disease
resting tremor
İstrahat halinde tremor
poverty of movement
Hareket güçlüğü
bradykinesia
Hareketlerde yavaşlık
stooped posture
cogwheel rigidity
dişli çark rijiditesi
masked face
maske surat
Chorea
Choreaform movements
Tics
Ballisms
Basal Ganglion bozukluklarıyla ilişkili
Klinik belirtiler
77
Parkinson hastalığı
Patofizyoloji
:
İlk kez James Parkinson tarafından
tanımlanmıştır (1960)
Subs. Nigra pars compakta’daki dopaminerjik
nöronların hasarı ile karekterizedir.
Subs. Nigra– kospus striatum arası
dopaminerjik yol bozuktur (nigrostriatal yol)
(%60-80)
SNc
Striatum
Michael J. Fox
Muhammad Ali
Pope John Paul II
Janet Reno
Katherine Hepburn
Parkinson’s disease
78
Symptom’lar
Motoric
Hem hipokinetik hemde hiperkinetik nitelikleri vardır
Hipokinetik Belirtiler:
Akinezi ve Bradikinezi
Nigrostrial yol harabiyetinde ortaya çıkar,
Akinezi;
Spontan hareketlerin başlatılması ve sürdürülmesinde
güçlük
Bradikinezi;
Hareketin yapılmasında yavaşlık ve amplitüdde azalma
Hiperkinetik Belirtiler:
Dinlenme halindeTremor
(~4-5 Hz,
statik)
Rigidite (Dişli çark)
Postural refleklerin kaybı (İleri evrede)
Masked face (maske surat)
Depression
Dementia
Parkinson Hastalığı
(Paralizi Ajitans
)
156
Substantia nigra normal işlevini yapamadığı zaman,
basal
ganglionlara gelen girdi ( input) ‘ların modülasyonu istenilen
düzeyde olmaz, ve globus pallidus giderek daha az enformasyon
alır. Bu girdiler olmadıkça,bir hareketin başlatılması (i.e.,
zamanlama) için
mesajlar (emirler) daha zayıf olur ve kişinin
hareketleri de giderek yavaşlar
(i.e., bradykinesia).
79
Parkinson’s disease ,
Hipokinetik Belirtiler:
Bradykinesia “Slowed movement”
Parkinson’s disease,
Hipokinetik Belirtiler:
Poverty of movement
, Limited or no movement - often described by the
person as becoming “stuck” in position
80
Parkinson’s Disease
Tremor (~4-5 Hz, resting)
An hallmark feature of Parkinson’s disease is
the resting tremor - involuntary, oscillating
movements at rest, often of the hands or head
and neck.
It is not a resting tremor if it occurs during
execution of a movement!
Parkinson’s disease
(
Rigidite)
Eklemlerde düzgün hareketlerin olmayıp bir
dişli çarkta olduğu
gibi kademeli olmasıdır:
“click - stop - click - stop...”
81
Parkinson’s disease
Postural refleklerin kaybı
…even with mild tremor
and bradykinesia
162
Maske Surat
“
T
h
e
P
h
a
n
to
m
o
f
th
e
O
p
e
ra
”
W
a
rn
e
r
B
ro
th
e
rs
,
2
0
0
4
G
e
ra
rd
B
u
tl
e
r
a
s
th
e
P
h
a
n
to
m
Conveying emotion through facial expression requires initiation of motor behavior.
Without these behaviors, the person may have a “masked” facial expression. Be
aware, however, that emotional capacity is undiminished even if the emotion can’t
be expressed!
82
Parkinson’s disease
Tedavi
L
-DOPA ;
The primary treatment for Parkinson’s is administration of the
dopamine precursor, L-DOPA. While very effective in the earlier stages of
the disorder, symptoms continue to develop and larger doses of drug are
required.
.
Eventually the side effects if high doses of L-dopa will impair
function and diminish quality of life . After 5-10 years, 50% of patients
DOPA-induced dyskinesia.
Bazal Ganglion Hastalıkları:
Hiperkinetik
Hiperkinetik
Hiperkinetik
Hiperkinetik Bozukluklar
Bozukluklar
Bozukluklar
Bozukluklar
Diskinezia;
Đstemli hareketleri yapmada güçlük, ardışık kas hareketlerinin
yapılamaması. Subtalamik çekirdek harabiyeti
Atetoid Hareketler
: Striatum ve subtalamik çekirdek harabiyeti, yazı yazma
hareketlerine benzer yavaş birbirini izleyen ritmik hareketler
Korea:
kol bacak yüz kaslarında ani yavaş dalgalı dans eder tarzda istemsiz
hareketler. Korpus striatum harabiyeti
Hemiballismus
; Tek taraflı subtalamik çekirdek harabiyeti, vücudun bir
tarafında eksremitelerin proksimal kısımlarını tutar ve ekstremitelerin ani
kontrolsüz açılmalarına yol açar
83
Bazal Ganglion Hastalıkları:
Hiperkinetik
Hiperkinetik
Hiperkinetik
Hiperkinetik Bozukluklar
Bozukluklar
Bozukluklar
Bozukluklar
(choreatic syndromes)
İ
stemsiz hareketler
Chorea (dance-like) kol bacak yüz kaslarında ani yavaş dalgalı dans eder
tarzda istemsiz hareketler. (Korpus striatum harabiyeti)
Athetosis (changeable or writhing movements)
Dystonia (torsion spasm)
Tardive dyskinesia
DOPA-induced dyskinesia
Hemiballismus
Tourette’s syndrome
Huntington’s disease
Hyperkinetic disorders: choreatic syndromes dystonia
(torsion spasm)
Cervical dystonia (torticollis)
After botulinum toxin
Axial (thoracic and/or lumbar) dystonia
84
167
Tardive dyskinesia
Tardive dyskinesia,
uzun süre bazı anti-psychotic ilaçların kullanımı
sonucu ortaya çıkar, (örn.schizophreniaTedavisi ilaçları). Periodik
istemsiz hareketlerle karekterizedir ( özelikle dil ve ağızda)
Tardive dyskinesia
Hyperkinetic disorders: choreatic syndromes
Huntington’s disease
Dystonia
Tardive dyskinesia
*DOPA-induced dyskinesia
Hemiballismus
Tourette’s syndrome
*50% of PD patients on
L
-DOPA will develop DOPA dyskinesia
85
169
Ballismus (Hemiballismus);
Kontralateral
subtalamik çekirdek veya bağlantılarında harabiyet sonucu
ortaya çıkar ve vücudun bir tarafında eksremitelerin proksimal kısımlarını
tutar ve ekstremitelerin ani kontrolsüz açılmalarına yol açar
(This individual has been asked to touch his nose with his left index finger).
Hyperkinetic disorders:choreatic syndromes
Huntington’s disease
Dystonia
Tardive dyskinesia
DOPA-induced dyskinesia
Hemiballismus – unilateral
STN stroke
Tourette’s syndrome
After treatment with the D2-R blocker sulpiride
86
Hyperkinetic disorders: choreatic syndromes
Tourette’s syndrome
172
Tik
’ler belirli kas guruplarını tutan aniden ortaya çıkan ve
tekrarlayıcı stereotipik, nonritmik, istemsiz hareketlerdir
(motor tic veya sound (phonictic
)
Tikler gözlenmeyebilirler –( such as abdominal tensing or toe crunching.) Tikler diğer
bazı hastalıklarda gözlenen semptomlardan ayırt edilmelidir (such as choreas, autism,
seizures, or obsessive-compulsive disorder)
87
Huntington’s disease
Patofizyoloji
• Striatum’ da Atrofi
• Striatal GABAergic nöronların kaybı
• Neuropathological süreç
1
st
: striatal GABA/enkephalin/D2-R neöronlarının kaybı
(indirect pathway)
2
nd
: striatal GABA/dynorphin/D1-R nöronların kaybı
(
direct pathway)
ve kortikal atrofi
Huntington’s disease
Belirtiler
Erken Motor Belirtiler
• Chorea
(brief,involuntarymovement
• Dystonia
(abnormal postures)
Choreatic gait
Dystonic movements
88
Huntington’s disease patolojisi
Huntington’s
Normal
Huntington’s disease
89
Huntington’s disease
Kognitif bozuklukla
r
•
Executive function (complex tasks)
•
Yakın bellek veçalışma belleğinde bozulma (poor
retrieval)
Psikiatrik değişmeler
•
Depreyon
•
Psikoz
Geç Belirtiler
•
Immobilite
•
Kilo kaybı
•
Ölüm ( within 10-25 years, often from pneumonia)
Etiology of Huntington’s disease
Huntingtin mutasyonu
•
Mutation near 5’ end contains >>CAG repeats
•
Produces protein with excess glutamines near
NH
2
terminus
Hücre ölümü?
•
Not yet certain
•
Excitotoxicity? Glutamate acting via NMDA
receptors can kill medium spiny neurons;
glutamate antagonists block
90
Drug effects
Tardive dyskinesia
- a side effect of many anti-psychotic drugs
DOPA-induced dyskinesia
(L-dopa therapy)
- side effects related to treatment
of Parkinson’s disease (
50% of PD patients on L-DOPA will develop DOPA
dyskinesia)
Catatonic rigidity
-
side effect of Phenothiazine, an
anti-psychotic medication
Uzun süre bazı anti-seizure ilaçların
kullanımı sonucu ortaya çıkar .
Đlaçların sinir sistemindeki etkileri
Hyperkinetic disorders:
choreatic syndromes
1.
Huntington’s chorea
2.
Dystonia
3.
Tardive dyskinesia
4.
DOPA-induced dyskinesia
5.
Hemiballismus
6.
Tourette’s syndrome
Causes:
Genetic (autosomal dominant)
Genetic or idiopathic
Chronic neuroleptic use
Parkinson’s therapy
Unilateral vascular accident,
typically subthalamic nucleus
Excessive D2-subtype
DA receptor expression(?)
91
Normal
Parkinson’s
disease
Human Midbrain
Normal
During movement, signals pass from the brain's cortex,
via reticular formation and spinal cord (pathwayA), to
muscles, which contract. Other signals pass, by pathway
B, to the basal ganglia; these damp the signals in
pathway A, reducing muscle tone so that movement is
not jerky. Dopamine, a nerve transmitter made in the
basal ganglia, is needed for this damping effect.
Another transmitter, acetylcholine, inhibits the damping
effect.
Parkinson’s disease
Degeneration of parts of the basal ganglia causes a lack
of dopamine within this part of the brain. The basal
ganglia are thus prevented from modifying the nerve
pathways that control muscle contraction. As a result,
the muscles are overly tense, causing tremor, joint
rigidity, and slow movement. Most drug treatments
increase the level of dopamine in the brain or oppose
the action of acetylcholine.
Parkinson’s disease
92
from
Cerebellum
Internal capsule
Motor
Cortical
areas
from
Basal ganglia
Basal Ganglionlar
1.
Neostriatum
Caudate nucleus
Putamen
Ventral striatum (nucleus accumbens)
2. Paleostriatum
Globus pallidus external segment (GPe)
Globus pallidus internal segment (GPi)
Dostları ilə paylaş: |