(deri)
– Derinin altında kemik
(kafatası),
Kafatasın altında beyni saran üç özel yapı
.
(Meninksler):
– Dış tabaka;
Dura Mater
(Sert, kalın, dayanıklı beyin tabakası)
– Orta katman;
araknoid
– İç katman;
pia mater
(yumuşak tabaka).
Beyni Saran Yapılar
Beyni koruyan Yapılar
•
Kafatası kemikleri
Kafatası kemikleri
Kafatası kemikleri
Kafatası kemikleri
•
M
M
M
Menin
enin
enin
eninksler
ksler
ksler
ksler
•
Serebrosipinal sıvı,
Serebrosipinal sıvı,
Serebrosipinal sıvı,
Serebrosipinal sıvı,
•
Kan
Kan
Kan
Kan---- Beyibiin bariyeri
Beyibiin bariyeri
Beyibiin bariyeri
Beyibiin bariyeri
olup beyni korudukları gibi aynı
zamanda beyne maddelerin
girişini sıkı olarak denetlerler
169
Meninksler
MSS’in dış yüzünde konnektif dokudan oluşmuş üç
memran bulunur–
dura mater, arachnoid mater ve pia
mater
Fonksyonları:
MSS’ni sarar ve onu korur
Kan damarlarını korur ve
venous sinusleri sarar
Boşluk/ventriküllerdeSSS
içerir
Kafatası içerisinde bölmeler
oluşturur.
Dura Mater
Dura
Dura
Dura
Dura mater,
mater,
mater,
mater, 2222 fibr
fibr
fibr
fibröz
öz
öz
öz tabakadan
tabakadan
tabakadan
tabakadan oluşmuştur
oluşmuştur
oluşmuştur
oluşmuştur....
Dışta
;Periosteal tabaka
(Kraniuma yapışık,
lamina eksterna
)
İ
çte;
Meningeal tabaka
(
Subdural aralık ve araknoid’e
komşudur
, lamina interna).
Bu tabakalar birbirlerinden beynin belirli bölgelerindede ayrılarak Dural
sinusleri oluştururlar. Bu sinüsler de beyinden venöz kanı toplarlar
Dura materin üç önemli uzantısı vardır (Kafatası içerisinde beyin aşırı
hareketlerini önler):
Falx cerebri
– longitudinal fissur’ün içlerine giren dural kıvrım
Falx cerebelli
– serebellum’un vermisi boyunca uzanır
Tentorium
cerebelli
–
transvers
fissure
içine
uzanan
horizontal
kıvrımdır,serebellumun üst yüzeyini kaplar, beyin ve beyincik arasında uzanır.
170
Arachnoid Mater
Dura mater’den subdural aralık ile ayrılır (Dar seröz boşluk), ince
bir zar olup beyni gevşek olarak sarar
Arachnoid memranın altında geniş subarachnoid space bulunur ve
burası SSS ile doludur, büyük kan damarlarını içerir
Arachnoid villi esas olarak SSS’nın dışarı çıkarılarak venöz kana
absorbe edilmesini sağlar
Pia Mater
En derinde yer alır – ince, ve vasküler bir zar olup, beyni ve
omuriliği sıkıca sarar
MSS’nin tüm girinti ve çıkıntılarını (kıvrımlarını) takip eder.
MSS’ne giren arter ve dallarını bir kılıf olarak sarar
171
Medulla Spinalis (Meninskler)
Sipinal meninksler, serebral meninsklerle aynıdır
Kemikler (Omurların oluşturduğu kanal),
Meninksler ( Dura, araknoid, pia mater) Spinal dural meninsk – Tek tabakalıdır
Serebrospinal sıvı (SSS)
Kan/Beyin - Kan/SSS Barrierleri
• Kan beyin barrieri (BBB) kapiller endothelial hücrelerin oluşturduğu, beyni
kandaki zararlı maddelerden koruyan özelleşmiş bir sistemdir,Ancak beynin
fonksiyonlarını yerine getirmek için gereksinim duyduğu besin ve diğer
maddelerin beyne sağlanmasında bir engel oluşturmaz..
• Fenestre olmayan kapillerler ve dah az oranda astrositik ayaklar bu işlemin
yerine getirilmesinde rol alır
172
1885:Paul Ehrlich:
vücuda
intravenous
enjekte edilen mavi boyaların bütün
dokuları boyadığı halde beyin ve m.spinalisi boyamadığını
saptamıştır
Bilim Adamları bunun açıklaması olarak bazı maddelerin kandan beyne
geçişini engelleyen bir bariyerin
“Kan-Beyin-Barrieri"
varlığını
düşünmüşlerdir.
Son yıllarda ise bu bariyerin yapısı ve fonksiyonları ortaya konmuştur
1913: Edwin Goldmann,
cerebral kapillerlern anatomik temellerini ortaya
koymuştur
1950’lerde,
Electron mikroskopi ile kapilerlerin endothelial hücrelerinin
birbirlerine sıkı bağlantılaryaptıklar ortaya konmuştur
Kan-Beyin Bariyeri
Anatomi
Beynin mikro damarları üç ayrı yapı içerir:
1. Endothelium;
3 yapısal özellik gösterir
- tight intercellular junctions (hücreler arası sıkı bağlantılar- fenestration yok)
- pinocytic intracellular vesikülerin sayısı az ( hemen hemen vesicular transport
yok)
- Bol miktarda mitochondria
- endotheliumu saran basal membran
(40-50 nm kalınlığında olup proteoglycanları, heparin sulfate, lamninentactin ve
tip IV collagen içerir
2. Pericyt’ler ;
düz kaslarla
kapillerlere ya
3. Astroglial ayaklar;
Damarların ablüminal yüzeylerinin >95%’ini örter
Kan-Beyin Bariyeri
173
Kan beyin barriyeri (blood-brain barrier BBB)
Fizyoloji - 1
KBB , bazı maddelerin kandan sinir sistenine geçişine izin verirken
diğerlerini engeleyen yarı geçirgen ( semi-permeable) bir memrandır
Kan - beyin barrieri yağda eriyen (lipid soluble) (
oxygen
,
carbon dioxide
,
ethanol
, ve
steroid
hormonlar) hariç tüm diğer moleküllerin geçişini
engeller bu molekülerin geçişine, spesifik transport sistemler aracılığı ile
izin verir ( şekerler ve bazı amino acidler).
BBB alkol, ve bazı ağır metallere geçirgendir.
Moleküler ağırlığı 500
dalton
’dan büyük olan maddeler genellikle BBB’den
geçemez
Kan-Beyin Bariyeri
Fizyoloji - 2
Beyin kapillerlerinde endotelial
hücreler birbirlerine çok sıkı bir
şekilde bağlıdırlar ve aralarından
maddelerin geçişine izin
vermezler, (ancak bazı moleküller,
ör. Glucose gibi, özel olarak beyne
taşınır)
Glial hücreler (astrocytes) kan
damarlarını sararak bir tabaka
oluşturmalarına rağmen madde
alışverişinde rol almaz, Fakat
iyonların beyinden kana
taşınmalarında önemli rol
oynarlar
174
K-BB’nin Genel Özellikleri -1
Özgün hücre yapısına sahiptir.
Hücreler arasında sıkı bağlantılar
vardır.
Kollajen bazal membran içerir.
Astrosit ayaklarıyla ilişkilidir.
– Astrosit fonksiyonları: hücre
gelişimi, sıkı bağlantı
modülasyonları, fagositoz
– Bazal membranda astrosit
projeksiyonları olmadan, kan
beyin bariyerinin çalışmasında
problemler gözlenir.
K-BB’nin Genel Özellikleri -2
• Büyük mollekküler kolaylıkla geçemez
• Yağda çözünmeyen maddeler beyne geçemez. Yağda çözünen moleküller
ise kolaylıkla geçer
• Yüksek elektrik yüklü moleküllerin geçişi yavaştır
175
K-BB Fonksiyonları
• Beyni kendisine zarar verecek “yabancı maddelerden” korur.
• Beyni kendi dışıdaki hormon ve nörotransmitterlerin etkisinden korur.
• Beyin hücreleri için sabit bir iç ortam sağlar.
• Seçici bariyer besin maddelerini serbest olarak geçirir.
• Plazma membranlarından kolaylıkla difüsyona uğrayabilen maddelerin
geçişini engelleyemez (yağlar, gazlar, alkol)
Circumventricular Organlar
•
Beyinde kan beyin bariyerinin çok zayıf veya olmadığı yapılar vardır, Çeşitli
maddelerin serbestçe girebildiği bu organlara "circumventricular organlar adı
verilir“. Beyin, ancak bu Circumventricular organlar aracılığı ile kandaki
değişimlerden haberdar olur.
Pineal cisim
- Melatonin ve nöroaktif peptitler salgılar. Sirkadyan ritimleriyle ilişkilidir.
Nörohipofiz(posterior pituitary)
- Oksitosin ve vazopresin gibi nörohormanları kana serbestler.
Area postrema “Kusma merkezi“
- Eğer toksik bir madde, kana giderse, postrema alanına gider ve hayvanın
kusmasına neden olabilir. Bu durumda, hayvan kendisini toksik bileşeni
midesinden atarak daha fazla tehlikeli hale gelmeden önce
kurtarmış olur
.
Taşıyıcı sistemlerdir
Subfornical organ
- Vücut sıvılarının düzeni için önemlidir.
Vascular organ of the lamina terminalis
- Peptitleri ve diper molekülleri algılayan bir kimyasal sensördür.
Median görünüş (eminence)
- Nörohormon serbestlemesi ile ön hipofizi düzenler
176
BBB transport mekanizmaları
Diffusion
Phospholipid bilayer
Movement of substances down diffusion gradient
Transfer of lipophilic substances (alcohol, nicotine, oxygen, carbon dioxide
Taşıyıcı (Carrier) sistemler
Kolaylaştırılmış (Facilitated) transport
– Özelliklle amino acidler, glucose, taşınmas için gerklidrve oldukça
spesifiktirler
Receptor mediated endocytosis
– Leptin, insulin, için taşıyıcı sistemlerdir
Receptor mediated endocytosis
Paracellular transfer
Transcellular transferden daha yaygındır
K-BB Bazı koşullarda bozulur:
Hipertansyon
Hipertansyon
Hipertansyon
Hipertansyon
(yüksek kan
(yüksek kan
(yüksek kan
(yüksek kan
basıncı): K
basıncı): K
basıncı): K
basıncı): K----beyin bariyerini açar
beyin bariyerini açar
beyin bariyerini açar
beyin bariyerini açar
Gelişme:
Gelişme:
Gelişme:
Gelişme:
K
KK
K----BB Doğumda henüz
BB Doğumda henüz
BB Doğumda henüz
BB Doğumda henüz
tam olşmamıştır
tam olşmamıştır
tam olşmamıştır
tam olşmamıştır
Hiperosmolite
Hiperosmolite
Hiperosmolite
Hiperosmolite
::::
yüksek
yüksek
yüksek
yüksek
konsaantrasyonlardaki bazı
konsaantrasyonlardaki bazı
konsaantrasyonlardaki bazı
konsaantrasyonlardaki bazı
maddelerin kanda bulunması K
maddelerin kanda bulunması K
maddelerin kanda bulunması K
maddelerin kanda bulunması K
BB ‘ni açar.
BB ‘ni açar.
BB ‘ni açar.
BB ‘ni açar.
Microdalga:
Microdalga:
Microdalga:
Microdalga:
microdalgalara maruz
microdalgalara maruz
microdalgalara maruz
microdalgalara maruz
kalmak bariyari açar.
kalmak bariyari açar.
kalmak bariyari açar.
kalmak bariyari açar.
Radyasyon:
Radyasyon:
Radyasyon:
Radyasyon:
radyasyona maruz
radyasyona maruz
radyasyona maruz
radyasyona maruz
kalmak bariyeri. açar
kalmak bariyeri. açar
kalmak bariyeri. açar
kalmak bariyeri. açar
Infeksyon:
Infeksyon:
Infeksyon:
Infeksyon:
infeksiyona yol açan
infeksiyona yol açan
infeksiyona yol açan
infeksiyona yol açan
faktörler bariyeri açar
faktörler bariyeri açar
faktörler bariyeri açar
faktörler bariyeri açar
Travma,
Travma,
Travma,
Travma,
Iskemi, tümörler,
Iskemi, tümörler,
Iskemi, tümörler,
Iskemi, tümörler,
Inflamasyon bariyeri açar
Inflamasyon bariyeri açar
Inflamasyon bariyeri açar
Inflamasyon bariyeri açar
177
BBB Fiziksel hasarlar
• microhemmorage or necrosis
(Kendisini çevreleyen dokuda)
• mechanical obstruction of microvessels
(cerebral malaria’da, parasitized red blood cells (PRBC), platelets or
leukocytes tarafından oluşur)
• overproduction of cytokines
(tight junction proteinlerinin focal ve transient degradation)
Ventriküler Sistem ve SSS
Subaraknoid boşluk beyin girintileri düzeyinde büyük boşluklar (sisternalar),
oluşturur
Sisterna magna
Sisterna bazalis
Sisterna pontis
Ayrıca arka beyin yarıküreleri
İçerisinde talamus, n.caudatus,
crusserebrinin çevresinde
Lateral vetriküller
bulunur
Merkezi sinir sisteminindeki bu boşlukların tümü renksiz berrak birsıvı ile
doludur (MSS bu sıvı banyosuiçinde bulunur). Bu sıvıya
Serebrospinal Sıvı (-SSS - CSF)
adı verilir.
178
Beyin Ventrikülleri
Lateral ventriküller;;
serebral hemisferler içerisine yerleşikti (Atnalı şeklindedir)
3. ventrikül;
ortabeyinde yerleşiktir, lateral ve 4. ventriküllerle bağlantılıdır
4. ventrikül;
Arka beyinde yerleşiktir. m.spinalis santral kanalı ile bağlantıyı sağlar
Serebral aqueduct
; 3. ve 4. ventrikülleri birleştirir
SSS (CSF) salgılanması - Choroid Plexus
SSS iki mekanizma ile yapılır:
Choroid plexus tarafından salgılanır-
Lenfatik drenaja benzer şekilde beynin ekstrasellüler sıvısından oluşur
SSS ‘ nın 70 % lateral, üçüncü ve dördüncü ventriküllerdeki choroid plexuses’lerden
salgılanır
179
Choroid Plexus (Damar ağı)
SSS’nın büyük bir kısmı yan
ventriküllerde bulunan koroid
pleksüslerde yapılır ve microvillüslerin
siliar cuboidal epithelial hücre
yüzeylerinden ventriküllere salgılanır
Pleksüs epitel hücreleri, iyon pompaları
ile SSS iyon konsantrasyonlarını ayarlar
bu nedenle iyon konsantrasyonları
plazmadan farklıdır
SSS (CSF) salgılanması
Salgılanma hızı 500 cc/gün veya yaklaşık 20cc/saat
(0.3-0.5 cc/kg/hr)
Choroid plexus’ten sıvı salgılanması hücrelerden SSS içerisine
aktif Na+ transportuna bağlıdır. Elektriksel gradient Cl-, ve iki
iyon suyu ozmoz ile sürükler. SSS’nın [K+], [glucose] içeriği
plazmaya göre düşük,
[protein], ise çok daha düşük
orandadır. Na+ve Ci içerikleriise plazmaya göre daha
yüksektir. Choroid plexuses’teki bu salgılama işlevi aktif bir
sekresyon
işlemidir,ve
arterial kan basıncına direkt bir
bağlantısı yoktur
180
SSS Özellikleri ve Bileşimi
Görünüm
;
Renksiz ve berrak
Dolaşımdaki hacmi;
125-150 ml.
25 cc ventricular,
25cc intracranial subarachnoid space,
100cc spinal subarachnoid spaces
Basıncı;
150-180 mm H
2
O.
Bileşim
i;
Na ve Cl Pl’dan yüksek,
K ve Ca Pl’nın yarısı kadar.
Protein, 28mg/100 ml Pl’dan düşük
Şeker, 60mg/100 ml Pl’dandüşük
Üretimi
; 400-500 ml/day (yaklaşık 36
ml/min).
Yenilenme oranı
; 3-4 kez /24 saat
SSS lateral ventrikülden interventriküler foramen
(
foramen of Monro)
Aracılığıyla 3.ventriküle geçer.
Üçüncü ventrikül ve 4.ventrikül birbirlerine Serebral aqueduct ( Aqueduct of
Sylvius) ile bağlanır.
SSS buradan subarachnoid boşluğa
foramen Luschka
(iki adet)ve
foramen
Magendie
(tek) aracılığı ile geçer
SSS’nin dolaşım sistemine absorbsiyonu superior sagittal sinus’lerde
arachnoid villi
adı verilen yapılar tarafından gerçekleştirilir.
SSS basıncı, venöz basınçtan yüksek olduğunda, SSS dolaşıma aktarılır.
Bununla beraber arachnoid villluslar
“tek yönlü kapaklar“
olarak iş
gördüklerinden SSS basıncı venöz basınçtan düşük olsa bile arachnoid
villuslar kanın ventriküler sisteme girişine izin vermez.
SSS, achnoid villi --> dural sinus --> jugular sistem m tarafından
absorbe edilerek elimine edilir
Ventriküler Sistem ve SSS Dolaşımı
181
Serebrospinal Sıvının Dolaşımı
• lateral ventriküller--> (
foramen of Monro aracılığı ile)
üçüncü ventrkül
-->
(aqueduct of Sylvius aracılığı ile)
dördüncü ventrikül -->
(foramina of Magendie
ve Luschka ile) -
(
beyin ve spinal cord saran subarachnoid aralık
) --> (
arachnoid
granulasyonlar aracılığı ile
) venöz sinus kanına reabsorbe olur
Serebrospinal Sıvının emilimi
SSS’nin dolaşım sistemine
absorbsiyonu superior
sagittal sinus’lerde
arachnoid villi
adı verilen
yapılar tarafından gerçekleştirilir.
Buradaki absorbsyon direct olarak
kranial kavitedek SSS basıncına
bağlıdır.
Arachnoid Villus
arachnoid villi = arachnoid granulations
(macroscopic.)
182
Serebrospinal Sıvının Dolaşımı ve
Arachnoid Villus
Koruma:
Sıvı bir yastık gibidir mekaniksel bir
koruma sağlar, bu sayede r. Merkezi sinir sistemini
darbelerden ve diğer travmalardan korur.
Yüzdürme:
Merkezi sinir sistemini yüzdürür
ve organlarını taşır, bu banyo beynin kendi
ağırlığından ezilmesini engeller. Beyin, sıvı
içerisinde yüzmekte olduğundan, beynin net
ağırlığı, gerçek ağırlığından (1400 g) azalır.
Böylece beyin tabanında basınç da azılır.
Yıkım ürünlerinin atılımı:
SSS akışı, tek yönlü
kana geçtiğinden, zararlı metabolik artıkları,
ilaçları ve diğer maddeleri beyinden
uzaklaştırır.
Beyine Mesajları taşır:
(hormones/releasing
factors/neurotransmitters
:
SSS, hormonları
beynin bir bölgesinden diğer bölgelerine
taşır. Ayrıca, SSS ye geçen hormonlar,
Beynin kontrol bölgelerinden emirleri etki
edecekleri uzak organlara ulaştırır.
SSS Fonksiyonları
183
CSF Pathology
SSS Kompozisyonudaki değişimler değişik patolojilerde tanı amaçlı kullanılabilir (ör.
Eritrosit ve Protein
Kanama
;
Şeker; ve Lökosit
;
Enfeksiyon ,
Gammaglobulin
;
MS)
Subarachnoid hemorrhage ve kafa travmaları
spinal sıvı içerisine eritrosit ve lökositler geçer, ( yaklaşık 1 WBC/ 700
RBCs). Bazı durumlarda subarachnoidlerdeki kanda meningeal
irritasyonlar da PMN’ lerde birkaç saat içerisinde artışa neden
olabilir (> 500 WBCs/ mm3) .
Xanthochromia:
(4.saatten 48 saate kadar) eritrosit yıkımlarından
dolayıhemoglobin pigmentleri gözlenir
İntrakranial
İntrakranial
İntrakranial
İntrakranial basınç:
basınç:
basınç:
basınç:
SSS (BOS)’un normal değeri 5-15 cm H2O
kadardır hidroseli
Hidrosefali
Çeşitli patolojik koşullarda SSS’nın ventriküllerde birikmesi
sonucu ortaya çıkan durum hydrocephalus olarak bilinir
Nedenleri:
- SSS’nın aşırı oranda salgılanması
(Plexuspapilloma)
-
Ventriküler sistem içerisinde belli
bölgelerde tıkanma (
aq. stenosis
tümör)
- SSS absorpsyonunda problemler
(Menenjit)
- Kombinasyon
(Kanama)
184
Hidrosefali
Hidrosefali Tedavisi
Tedavi, hastalığın etiolojisine bağlı olarak değişir
Tedavi, hastalığın etiolojisine bağlı olarak değişir
Tedavi, hastalığın etiolojisine bağlı olarak değişir
Tedavi, hastalığın etiolojisine bağlı olarak değişir.
Tıkanma hidrosefalisi:
Tıkanma hidrosefalisi:
Tıkanma hidrosefalisi:
Tıkanma hidrosefalisi:
Endoskopik
Endoskopik
Endoskopik
Endoskopik 3333....ventrikül
ventrikül
ventrikül
ventrikül
sisternositomisi
sisternositomisi
sisternositomisi
sisternositomisi
–
Tıkacın açılması
Tıkacın açılması
Tıkacın açılması
Tıkacın açılması
–
Şant
Şant
Şant
Şant
Geri emilimin bozulmasına bağlı
Geri emilimin bozulmasına bağlı
Geri emilimin bozulmasına bağlı
Geri emilimin bozulmasına bağlı
hidrosefali
hidrosefali
hidrosefali
hidrosefali
•
Şant
Şant
Şant
Şant ::::
–
VP
VP
VP
VP----şant
şant
şant
şant / VA
/ VA
/ VA
/ VA----şant
şant
şant
şant
–
LP
LP
LP
LP----şant
şant
şant
şant
185
Beyin Kan Akımı
Besinler ve oksijen beyne birçok damar tarafından taşınır. Bu damarlar,
beynin üzerinde ve beynin iç kısımlarında bulunur.
Damarlar ve sinirler beyne, kafatasındaki deliklerden (foramina) girer.
Beyin, insanlarda vücut ağırlığının yalnızca %2’sini oluşturmasına
rağmen, vücut kanının %15-20’sine ihtiyaç duyar.
.
186
Beyin Kan Akımı
Beyin hücreleri, oksijen taşıyan kan akışı kesildiğinde öleceğinden,
beyin 1.derecede kan önceliğine sahip organdır.
Diğer organlar (fazladan) kana ihtiyaç duysa bile, vücut beyne sabit bir
kan akışı sağlamaktadır
Beyin Kan Akımı
Kan beyne, beynin normal çalışması için gerekli olan birçok madde taşır.
Kan, aynı zamanda beyinden birçok maddeyi de uzaklaştırır.
187
Beynin Metabolik Gereksinimleri
Beynin dinlenme oksijen ihtiyacı yaklaşık 3,5 ml/100g/dak.
Bu, yaklaşık tüm vücut oksijen kullanımının %20’si kadardır.
Hipoksiye çok duyarlıdır: 10 saniyelik hipoksi, bilinç kaybına yol açar.
Enerji kaynağı olarak glikoz kullanır (%90)
Glikoz kullanımı genellikle beyin kan akımı ve oksijen tüketimine
paraleldir.
Glikojen deposu oldukça düşüktür, (~1,6 mg/g), ve bu ancak 2 dakikalık
ihtiyacını karşılar
Bu nedenle beyne glikoz girişi büyük önem taşır
Nöronların glikoz kullanımı, nöron aktivitesinin artışı ile birlikte artar.
Beyin kan akımı (CBF)
CBF = CBV/t
750 mL/minute
, (dakika hacmin- cardiac output- 15%)
Normal beyin kan akımı
45-50ml/100g/min
Ak maddede
20ml 100g/min,
Gri maddede
70ml 100g/min
kadar değişebilir
.
Beyinde kan akımı en yüksek neurohypophysis’de gözlenir
Serebral kan akımı(CBF) 10-23ml/100g/min den aşağı düşerse, beyin
hücrelerinin fizyolojik electrical fonksiyonları bozulıur –
“ischemic penumbra”.
8 ml/100g/min aşağısında isrt irreversible hücre ölümü görülür
“
iyonik membran transport yetersizliği”
188
Beyin Kan Akımının Düzenlenmesi
Beyin dolaşımının, 60 ila 200 mm Hg
basınçları arasında oldukça iyi
otoregülasyonu vardır.
Bu üç
otoregülasyon sisteminı içerir;
- pressure/myogenic autoregulation
- Metbolic Autoregulation
- Neurogenic Autoregulation
Beyin kan akımının düzenlenmesinde otonom sistem ve
nörokimyasal kontrol genellikle küçük bir role sahiptir arteryel
kanbasıncı metabolikotoregülasyon çok önemlidir
Beyin Kan Akımının Otoregulasyonu
-Pressure/myogenic autoregulation
Arterioller kan basıncında veintrakranial
basınçta meydana gelen değişikliklere serbral kan akımını sabit değerlerde
korumak için dilatasyon veya konstriksyonla cevap verirler
NO’
in rolü limitlidir ancak No üretimi tamamen engellenirse otoregulasyon
kaybolur
-Neurogenic Autoregulation
Otonom- sempatik adrenergik receptorler IV ve V.kortikal tabakalarda yerleşik
olarak bulunurlar
β
1,
β
2
, ve ą
2
(“dilators”),
ą
1
(“constrictor
”) reseptörlerdir
Sempatik sistem cerebral danarlarda cerebral vascular yataklarda olduğu
gibi önemli bir role sahip değildir.
5-HT-
potent “constrictor,” dür , NO tarafından antagonize edilir
Neuropeptide Y-
“vasoconstriction”, NO and sympathetic system ile ilişkilidir
Vasoactive intestinal polypeptide
(VIP) ve peptide histidine isoleucine (PHI)-
“vasodilators”
Substance P,
neurokinin A, calcitonin gene-related peptide histamine H
2
-
”vasodilatory”
189
Metbolic Autoregulation
Arterioles dilate in response to potent chemicals that are by-products of
metabolism such as lactic acid, carbon dioxide and pyruvic acid. Carbon
dioxide and pyruvic acid CO2 güçlü bir potent vasodilatordür
increased CO2/decreased BP --> vasodilation
decreased CO2/increased BP -->vasoconstriction
CBF - Arteryel PCO
2
.
ve PO
2
Metbolik Otoregulasyon
• Carbon dioxide cerebral vasodilatasyona
yol açar. Arterial CO2 basıncı yükselirse,
CBV ve CBF artar, düştüğünde ise
vasoconstriction gelişir.
•
Kan akımının azalması
, , , , CO
2
’yi artırır
ve vazodilatasyon olur.
•
Kan akımının artışı, daha çok
CO
2
’yi
uzaklaştırır ve
damarlar daralır
(
vasoconstriction)
düştüğünde d
e
serebral vazodilatasyon
gözlenir
50 mmHg (6.7 kPa) den daha aşağılara
düşerse, beyin kan akımında. (CBF) hızlı
bir yükselme olur ve arterial kan
volumü de artar
(Hiperemi).
190
Cerebral Perfusion Basıncı (CPP
)
•
Serebral Perfusion basıncı (CPP) aşağıdaki şekilde belirlenir;
MAP-ICP = CPP
Ortalama arteryel basınç – İntracraniyal basıç = CPP
Normal koşularda serebral perfüzyon basıncı 50-150 mmHg kadardır
<50 mmHg --> ischemia
>150 mmHg --> hyperemia
“Cerebrovascular Reserve”
In functionally activated areas, CBF augmentation exceeds
the small increases in oxygen utilization and the
concentration of deoxyhemoglobin is relatively low. Thus, this
excess supply of oxygen in response to a demand stimulus
reflects the cerebral perfusion reserve capacity
Cerebrovascular reserve capacity is impaired by risk factors
such as hypertension and diabetes, carotid/cerebral vasc.
stenosis, and can be an etiologic factor in ischemic stroke
191
Pathophysıology CSF/CBF
1.
the intracranial compartment is a rigid container and consists of three
components
brain-80% of total volume
blood-10% of total volume
CSF-10% of total volume
Conditions Increasing Brain Volume
intracranial mass (tumor, hematoma, aneurysm, AVM)
cerebral edema
CNS infection (abscess, inflammatory process)
Causes of an increased ICP
• Conditions Increasing Blood Volume
• obstruction of venous outflow
• hyperemia – decreased pO2- inc. CBF
• hypercapnea – >pCO2 increases vasodilation
inc CBV , CBF, and ICP
Dostları ilə paylaş: |