Postür ve Hareketin Kontrolü: Beyin Sapı; ( orta beyin, Pons, Medulla) Serebellum, Bazal ganglionlar

Seksüel Davranış 
Seksüel çiftleşmeyle başlayıp gebe kalma ile sonuçlanan bir dizi seksüel 
davranışlar 
(sosyoseksüel davranış modelleri)
geniş ölçüde limbik sistemin 
fonksiyonudur  Harabiyetinde
Hiperseksüalite
gözlenir.
Amigdala
Amigdala çekirdeklerinin harabiyetinde canlı yenebilir ve yenmez şeyleri ayırt 
edemez ve herşeyi yer 
(Omnifaji)

118
Hypothalamus
Hypophyse
Hipotalamus

119
Hypothalamus
Ara
beyin (Diensefalon) 
Diensefalon ,beynin  serebrum ile orta beyin 
arasında kalan bölümüdür.
Talamus ve hipotalamus bu yapıların en 
önemlileridir. Ayrıca optik  kiasma , pineal cisim,ve 
daha birçok yapı bu bölgede yer alır
Hipotalamus
Talamusun altında, 3. ventrikülün taban ve   yan   
duvarlarında yerleşmiş çekirdek topluluklarından 
oluşmuştur. Beynin küçük bir bölgesini oluşturur 
(Beynin %1’ini oluşturur), yaklaşık 5 gram kadardır. 
Hipotalamus
Komşulukları  
Önden; 
optik kiasma,preoptik alan ve 
lamina terminalis
Arkadan;
mamiller cisim, 
Üsten; 
talamus ve subtalamus ile sınırlıdır
Altta,
infindubulum ile hipofize bağlıdır.
Anterior- posterior düzlemde:
• Anterior hipotalamus
• Medial hipotalamus
• Posterior hipotalamus
Lateral- Medial düzlemde:
• Lateral hipotalamus
• Medial hipotalamus

120
Hipotalamik Çekirdekler:
Hipotalamus çok sayıda çekirdek topluluklarından oluşmuştur. 
Posterior hypoth. nuclei
Dors hypoth. area
Paravent. nucl
Preoptic area
Supraoptic nuc
Suprachiasm
nuc
Arcuate nuc
Ventromed. nuclei
Pre-mammilary. nuclei
Hipofiz
Ant. Hypoth.area
Dorsomed. 
nuc
Hipotalamik Çekirdekler 
(Şematik)

121
Hypothalamik Çekirdekler
Hipotalamik çekirdekler - 1
Hipotalamusun yapısal özelliği,  değişik fonksiyonları  yapmasını olanaklı
kılar. Hipotalamusu oluşturan her çekirdek ayrı bir fonksiyon yapar.
Mammillary bodies:
Koku refleksleriyle ilişkilidir ve kokunun duygusal (emotional)cevaplarını 
oluşturur. Olfaktor nöronlae için ara durak  inferior colliculi!’dir
Supraoptik çekirdek :
Aksonları ( projections) posterior h,pofize gönderir ve oradaki kapillerlere
neurohormonları serbetletirler :
Oxytocin
ve 
Vasopressin (ADH)
Suprachiasmatik çekirdek:
Optic chiasma’nın hemen üzerine yerleşiktir master biologic saat olarak , 
circadian ve  circannual rhythmleri kontrol görevi yapar
Sprachiasmatic nucleus’a ulaşana direct retinal projectionlarla ışık- aydınlık 
periyodlarını oluşturur
Anterior çekirdek:
Medial preoptic alanın Caudal uzantısıdır
Tuberal çekirdek:
Önceleri beslenme ve haz merkezleri olarak kabul görmüştür, ancak 
buranın haraplanması sadece yemek yeme davranışlarını  azaltmıştır. 

122
Hypothalamik çekirdekler - 2
Paraventricular çekirdek ( Medial bölüm):
Median eminence’e aksonlar ( gönderirprojeksiyonları ).
Serbestletici (releasing) veya inhibiting hormonları hypothalamo-hypophyseal portal 
system’e salgılar:
Corticotropin releasing factor.
Thyroxin releasing factor.
Somatostatin. Dopamine.
Paraventricular Intermediate magnocellular bölüm:
Aksonlarını (projections) posterior pituitar beze gönderir ve oxtocin ve vasopressin
hormonlarını salgılar
Paraventricular lateral bölüm:
Beyin sapı çekirdeklerinden, hypothalamic nuclei, limbic system, gibi diğer beyin
bölgelerinden çok sayıda inputlar alır ve aksonlarını dçok sayda sympathetic
yapılara gönderir.
Medial preoptic alan
Erkeklerde dişilerden daha büyüktür. Burada medeian eminenc’te hypothalamo-
hypophyseal portal system.içerisine gonadotropin-releasing faktörleri serbetleten
hücreler bulunur. Vücut temperatürünün regulasyonunda rol alır.
A.
Periventricular zone
3. ventrikülü çevreleyen  ince tabaka oluşturan çekirdekler.
- Anterior hipofizden( pituitar) endokrin hormonların salgılanmasını 
kontrol ederler
- portal ven sistemi aracılığı ile 
neurosecretion
,yolunu  kullanırlar (bir 
neurotransmitter  gibi sinaptik bağlantı kullanmazlar).
B.
Middle zone
- Posterior hipofizden( pituitar) endokrin hormonların  salgılanmasını 
kontrol ederl.
- Otonom sinir sisteminin aktivitesini kontrol eder.
C.
Lateral zone
-İnformasyonların limbik sistem yapılarında integrasyon ve
transmisyonunu sağlar (Duyguların düzenlenmesinde önemli rol 
oynar).
Hypothalamik çekirdekler - 3
Her çekirdek ayrı bir fonksiyon yapar. Ancak bu Çekirdekler başlıca 
üç gurupta toplanır (3 fonksiyonel zone) oluşturur

123
Hipotalamus’un Bağlantıları
Hipotalamusta yer alan çekirdekler, gerek birbiriyle, gerek korteks, talamus ve beyin
sapı gibi merkezi sinir sisteminin diğer bölgeleriyle afferent ve efferent bağlantılar
kurar. Bu bağlantıların çoğu çift yönlüdür. Lateral hipotalamus,karşılıklı olarak beyin
sapı ve limbik sistemle bağlantılıdır. Medial hipotalamus, sinir sistemi ile endokrin
sistem arasında bir sınır bölgesi olarak görev yapar (Hipofiz ile efferent bağlantıları
aracılığı ile)
Uzağa giden lifler medulla spinalis’e ulaşır. Kısalar orta beyinde sonlanır.
Medial ön beyin bandı, (beyin sapından hipotalamus aracılığyla telensefalona giden
lifleri içerir).
Mamillotegmental traktus (Retiküler formasyon-hipotalamus)
Mamillo-talamik traktus (mamillar çek. Talamus çek.)
Fornix (Hipokampus-hipotalamus-mamillar çek.)
Stria terminalis (Amigdala-hipotalamus)
Retinohipotalamik lifler Retinadan direkt olarak gelen ve suprakiasmatik nükleusta
sonlanan lifler (ışık-karanlık periyodlarının oluşumu-sirkadyen ritma) ile ilgilidirler.
Hypothalamus Fonksiyonları
• Regulates Homeostasis
• Hunger
• Thirst
• Body Temp, Blood Pressure
• Sex Drives & Behavior
• Emotions Via Limbic System
• Pituitary Gland
• Circadian Rhythms

124
Hypothalamus Fonksiyonları
Otonomik aktivitenin ayarlanması:
Otonom sinir sistemin kontrol / integrasyonunu sağlar
Somatomotor ve viseromotor aktivitenin koordinsyonu:
Visceral duysal impulsların alınması ve integrasyonunu sağlar
Kardiovasküler kontrol
Arterial kan basıncını ve kalp vurum sayısını (heart rate) artırır
(posterior).
Arterial kan basıncını ve kalp vurum sayısını (heart rate) azaltır
(anterior).
Sinir sistemi ile endokrin sistem arasında köprü oluşturur
Endokrin sistemi Düzenleme fonksiyonu
: ADH ve oxytocin salgılar
Normal vücut temperatürünü kontroleder
Psychosomatic bozukluklarla ilişkilidir.
Aggression.ve öfke ile ilişkilidir
Açlık ve besin alımını düzenler
Ekstrasellüler sıvı dengesinin düzenlenmesiyle ilgil i fonksiyon görür
Uyku–Uyanıklık ritminin düzenlenmesiyle ilgili fonksiyonu
(Biorhythm oscillatorü)
Seksüel ve eşleşme davranışları ile üremenin nöral ve endokrin kontrolü
(Sexual center.)
Endokrin Sistemi Düzenleme Fonksiyonu
İ
ç ortamın kontrol merkezidir. Sinir ve 
endokrin sistemi 3 mekanizma ile 
kontrol eder:
1) Otonom sinir sisteminin en üst merkezi 
olarak adrenal medulla’nın kontrolü
2) ADH ve Oxytocin salgılanması 
(Hipofizin nöral kontrolü)
3) Düzenleyici hormonlerın salgılanması
(RH and IH) Hipofiz bezi ön lobunu
direkt olarak buradan salgılanan 
hormonlar aracılığı ile diğer endokrin 
bezleri indirekt olarak kontrol eder.

125
Hipofiz Hormonları
Hipofiz 9 hormon salgılar
•
Posterior
–
Antidiuretic hormone (ADH)
–
Oxytocin
•
Anterior
–
Growth hormone (GH) or 
somatotropin
–
Thyroid-stimulating hormone (TSH)
–
Adrenocorticotropic hormone 
(ACTH)
–
Melanocyte-stimulating hormone 
(MSH)
–
Luteinizing hormone (LH)
–
Follicle-stimulating hormone (FSH)
–
Prolactin
Hypothalamic Releasing Hormones
Hypothalamus 7 releasing (serbestletici) hormones 
1) Thyrotropin-releasing hormone (TRH)
2) Corticotropin-releasing hormone (CRH)
3) Gonadotropin-releasing hormone (GnRH)
4) Growth hormone-releasing hormone (GHRH)
5) Growth hormone-release inhibiting hormone (GHIH)
6) Prolactin-releasing factor (PRF)
7) Prolactin-inhibiting hormone (PIH)

126
Hipofiz (Pituitary) Bezin Fonksiyonları
Sıvı  Dengesinin Düzenlenmesiyle Đlgili  Fonksiyonu
(Susamanın Kontrolü , ADH)
•
Also called vasopressin
•
Promotes water retention by kidneys
•
Secretion rate changes in response to alterations in blood osmolality and blood volume
•
Lack of ADH secretion is a cause of diabetes insipidus

127
Susama ve Kan hacmi, ve osmotic basıncının kontrolü (ADH)
Feedback mekanizmalar
Vasopressin (ADH) 
Sekresyon;
• Kan hacmindeki aşırı azalma
• Kan basıncının düşmesi.
• Ağrı, korku, travma ve stres ile artar
Ozmolarite’nin Posterior Hipofiz tarafından düzenlenmesi
• Plasma ozmolaritesi
hypothalamus‘taki ozmoreseptörler tarafından
kontrol edilir
• Plazma osmolaritesindeki artış vasopressin sekresyonunu stimule eder
• Normal plazma osmotik basıncı hafif artarsa (285 mosm/kg) vasopressin
sekresyonu stimule olur

128
Hipotalamusun Açlık ve Besin Alımını 
Düzenleme Fonksiyonu  
Hipotalamusta iki alan beslenme ile ilişkilidir;
• Lateral alan (beslenme – açlık merkezi)
• Ventromedial alan (doyma merkezi)
Bu bölgelerdeki lezyonlar digestive ve metabolik
işlevleri değiştirir
Anoreksia:
Açlık
merkezinin
(Lateral
alan)
haraplanması (iştah kaybı-aşırı zayıflık) ile ölüme
kadar götürebilir
Hiperfaji:
Doyma merkezinin (ventromedial alan)
uyarılması besin alımını durdurur, haraplanması, aşırı
beslenme-hipotalamik şişmanlığa yol açar. Besinlerin,
enerji moleküllerinden daha çok yağa dönüşmesine
yol açar ve böylece kişinin daha yemesine ve
şişmanlığa yol açar (
hipotalamik şişmanlık)
Hipotalamus
Hipotalamus
Hiperfaji: 
Doyma merkezinin (ventromedial alan) 
Uyarılması
besin alımını durdurur, 
Haraplanması, 
aşırı beslenme-kişinin daha çok yemesine ve 
ş
işmanlığa yol açar 
(hipotalamik şişmanlık) 

129
Açlık ve Besin Alımının  Homeostatik Regülasyonu
Açlık duyusunu artıran ve azaltan beyindeki   bu 
merkezlere  etkili diğer uyaranlar;
-
satiety signals from the stomach
– signals indicating the amount of food molecules in the blood
– leptin,
a hormone indicating the amount of fat in the body
– the appetizer effect
– glucose receptor
(bu yolla düzenlenme zaman alır)
Hızı çalışan uyaranlar (Immediate):
– nutrient receptors in stomach & intestines 
– CCK = cholescystokınıne
– CCK = enzyme & neurotransmıtter
– Glucose receptors in liver and brain.
Endokrin sistemi Düzenleme fonksiyonu
Sinir ve endokrin sistem birbiriyle
Posterior veya neurohipofiz
Anterior
veya adenohipofiz
ile ilişki kurar
Hypothalamus ile anterior hipofiz arasındaki bağlantı
Hypothalomo-
hypohysial Portal Sistem
olarak adlandırılır
Hipotalamus:
Anterior (ön) hipofizden hormonların salgılanmasını kontrol eder
(Düzenleyici hormonlar ile Posterior (Arka) hipofiz ise nörohormonları
salgılar

130
Uyku-Uyanıklık Ritmi ile ilğili fonksiyonu
Hipotalamus
uyanıklık
durumu
için
gerekli
olan
yapılardan biridir
Retinadan direkt olarak gelen ve suprakiasmatik nükleusta
sonlanan lifler ışık-karanlık periyodlarının oluşumu yani
sirkadyen ritma ile yakından ilgilidirler.
Bazı hipotalamik lezyonlarda uykusuzluk halinin gözlenmesi
hipotalamusun uyku-uyanıklık düzenlenmesinde katkıda
bulunduğunun kanıtı olarak kabul edilir.

131
Vücut Isısının Kontrol ve Düzenleme Fonksiyonu
Homotermik canlılarda hipotalamus
vücudun termostatı olarak iş görür.
Vücut ısısında meydana gelen
değişmeleri saptayarak vücudun
çeşitli bölümlerine
sıcaklık artışı
veya
serinleme
(ısı
kaybı)ile
sonuçlanacak
emirler
gönderir.
Böylece hipotalamus organizmada
ısı yapımı, ısının korunması ve
ısının vücuttan uzaklaştırılması (ısı
kaybı) gibi mekanizmaların kontrol
edildiği bir merkez olarak görev
yapar.
Hipotalamus’un Etki Mekanizmaları 

132
Limbik Sistem ve Hipotalamus
Duyguları oluşturulmasında ve çeşitli fonksyonların kontrolünde limbik sistem ve 
hipotalamus ile birlikte çalışır
Hipotalamus Haraplanmaları

133
Hipotalamus Haraplanmaları
Nedenler;
•
Tümörler
• İnflamasyon
• Travma
Bozukluklar:
- Uyku bozoklukları (İnsomnia / Narkolepsi)
- Termoregülasyonda bozukluklar (Poikilotermi, Hipotermi / Hipertermi)
- Susama duyusunun kaybı 
- Sempatik sinir sisteminde adaptasyon bozuklukları
- Emosyonel davranış bozuklukları
- Bellek bozuklukları
- Beslenme bozuklukları (Hiperfaji- medial hip. / Afaji- lateral hipotalamus)
- Hormonal bozukluklar; (Hipofizin nöral ve trofik hormon kontrolünde boz.)
• ADH (Renal su absorbsyonu)
• Gonotrpinler, oksitosin, prolaktin,somatotropin(seksüel fonk.)
• Somatotropin,  tirotropin, kortikotropin (büyüme bozuklukları)
• Tirotropin (metabolizma bozuklukları)
• Kortikotropin (dolaşım ve kan hücreleri)
• Melanotropin (Deride pigmentasyon)
Vücut Isısının Kontrol ve Düzenleme Fonksiyonu

134
Hypothalamus
ARC arcuate nucleus 
POMC pro-opiomelanocortin
PVN paraventricular nucleus
CCK cholecystokinin
PFA perifornical area
NPY neuropeptide Y
NTS nucleus of solitary tract 
SNS sympathetic nervous system
LHA lateral hypothalamus

135
Isı  Düzenlenmesi 
Termoregülasyon

136
Isı ve Sıcaklık
Isı ve Sıcaklık kavramları birbirine benziyor gibi görünse de farklı
kavramlardır.
Sıcaklık
Sıcaklık, bir cismin sıcaklığının ya da soğukluğunun bir ölçüsüdür. Bir
sistemin ortalama moleküler kinetik enerjisinin bir ölçüsüdür. Gazlar için
kinetik enerji, mutlak sıcaklık dereceleriyle orantılıdır.
Duyularla algılanmakta ve genellikle sıcak veya soğuk terimleri ile ifade
edilmektedir.. Buradan yola çıkarak sıcaklık bir maddenin ısıl durumunu
belirten ve ısı geçişine neden olan etken olarak tanımlanabilir.
Sıcaklık doğrudan ölçülebilir. Ölçümünde termometre denilen cihaz
kullanılabilir.
Bir cismin etrafına kendiliğinden enerji verme eğiliminin bir ölçüsüdür. Enerji
veren madde daha yüksek sıcaklıktadır
Isı  Düzenlenmesi : Termoregülasyon
Isı
Isı, belirli sıcaklıktaki bir sistemin sınırlarından, daha düşük sıcaklıktaki
bir sisteme, sıcaklık farkı nedeniyle transfer edilen enerjidir. Isı, iş gibi
bir enerji transfer biçimidir. Isı ve iş hiçbir cisimde depo edilemez, Bir
başka deyişle, ısı ve iş geçiş halindeki enerjilerdir. Isı sıcak bir
maddenin soğuk maddeye ilettiği sıcaklığı sağlayan bir enerji türüdür
Isı birimi iş birimi ile aynıdır yani joule (j) ya da kaloridir (cal).
Isı ve sıcaklık arasındaki farklar
Sıcaklık, bir cismin sıcaklığının ya da soğukluğunun bir ölçüsüdür. Isı
bir sistemin ortalama moleküler kinetik enerjisinin bir ölçüsüdür.. Bir
başka deyişle, ısı geçiş halindeki enerjilerdir. Isı sıcak bir maddenin
soğuk maddeye ilettiği sıcaklığı sağlayan bir enerji türüdür.

137
Figure 40.8
Temperatür Değişmelerine Adaptasyon
Temperatür değişmelerine  direnç /
adaptasyonlarına göre canlılar iki 
sınıfa ayrılır :
Ektoterm
ve
Endotermler
Hem ektoterm hem de endoterm
canlılar vücut sıcaklıklarını  farklı 
davranış modelleriyle 
düzenleyebilirler. 
ENDOTHERMES
ECTOTHERMES
H
I
B
E
R
N
A
N
T
İ
ç ısıları ortam ısısından 
bağımsızdır
= 
HOMEOTHERMES
(Sıcak kanlı)
Memeliler ve kuşlar
İ
ç ısıları ortam ısısına 
Bağımlıdır
=
POIKILOTHERMES
Soğuk kanlı canlılar
Omurgasızlar, balıklar, 
kurbağa ve sürüngenler

138
Çevre temparatürüne bağlı olarak vücut ısısının 
değişimi
Endotermlerde vücut sıcaklığının dağılımı
Endotermlerde çevre ısısına bağlı olarak iki ısıdan sözedilebilir
Đç ( Merkezi) ısı
ve
Periferik (yüzeyel) ısı

139
Core  (İç) temperatür = 35-38
°°°°C
Gün çerisinde değişiklik gösterir.Geceleri daha düşüktür
Yüzeyel ısı = 
Deri, kas, yağ doku ve testislerde
İ
ç ısı           =
Beyin, kalp, karaciğer, böbrek, dalak ve, GI kanaldaki sıcaklık   
değerlerini ifade eder
Rektum’dan ölçülen
(REKTAL), 
ağızdan ölçülen 
(ORAL) 
veya Kulaktan ölçülen
(auditory external  meatus -
TİMPANIK
)olarak  isimlendirilir.   
26
28
30
32
34
36
38
22
24
26
28
30
32
34
Çevre ısısı °C
V
ü
cu
t 
ıs
ıs
ı
°C
Feet
rectal
head
trunk
hands
Vücut temperatürünün  sabit olarak 
korunması  neden  önemlidir?
Enzim reaksiyonlarının hızı temparatüre bağlıdır
Temperatür
37°C
55°C
Aktivite
43°C
Reversible
Non-reversibl
e

140
Optimal Vücut Isısının Korunması
•
Homeotherm canlılar vücut ısısını oldukça sabit tutarlar,
poikilotherm canlılar bunu başaramaz.
•
Endotermler metabolik ısı ; ektoterm’ler çevresel ısı kaynaklarına 
bağlı olarak vücut ısılarını 
ayarlarlar. 
•
Ektoterm ve endotermler çevre ile ısı alışverişini ;  
- deride kan akımını değiştirerek 
- davranış modelleriyle  kontrol ederler 
PRODUCTION OU 
GAIN DE CHALEUR
PERTES DE 
CHALEUR
Température
centrale
THERMOGENESE
THERMOLYSE
Vücut Temperatürünün Kontrolü
Sabit bir vücüt temparatürü, Kazanılan ısı (veya üretilen ısı) = Kaybedilen ısı
H
G
= H
L
arasındaki denge ile sağlanır. Bunun için kazanılan(üretilen)  ısının 
kontrolü  ve ısı yapımının kontrolü  gerekir

141
Endotermler’de Termoregülasyon
Endotermler nasıl ısı üretirler?
Metabolisma
Titreme – shivering
Çalışma sırasında enerji kaynaklarının yakılması – esmer yağ dokusu-
Endotermler yüksek bazal metabolik hıza sahiptir. Çevre temperatüründe
geniş dalgalanmalara rağmen, termo nötral değerlerde, metabolik
hızlarını bazal düzeyde korurlar.
Çevre temperatürü kritik değerlerin altına düştüğünde ise titreme
(shivering) ve nonshivering metabolik ısı üretimi ile vücut ısıları sabit
olarak korurlar.
Vücutta ısı dengesini sağlayan mekanizmalar
Isı alışverişi
Termoregülasyon Cevapları
Kontrol sistemleri
Đnsan vücudunda ısı üretimi
Kimyasal  reaksiyonlar :
C
6
H
12
O
6
+ 8 O
2
CO
2
+ 6 H
2
O + 
∆H