Предмет: фкс

Bug’lanish va kondensatsiya – nomuvozanat jarayonlardir, ular local muvozanat o’rnatilguncha (agar o’rnatilsa) yuz beradi, bunda suyuqlik to’la bug’lanib ketishi mumkin, yoki o’zining bug’I bilan muvozanatga kelishi mumkin (chiqayotgan va qaytayotgan molekulalar soni teng bo’lsa).

Qaynash – suyuqlik ichida bug’ hosil bo’lish jarayoni. Yetarlicha yuqori T da bug’ bosimi suyuqlik ichidagi bosimdan ortib ketadi va o’sha yerda bug’ pufakchalari hosil bo’la boshlaydo va yuqoriga suzib chiqari (Yer tortish maydonida).

Xo’llash – sirt hodisasi bo’lib, u bug’ mavjudligida qattiq sirt bilan suyuqlik kontaktga kelganda sodir bo’ladi, ya’ni uch faza chegarasida sodir bo’ladi. Xo’llashni suyuqlikning sirtga “yopishishi” va sirt bo’ylab oqib ketishi xarakterlaydi (agar suyuqlik sirtga yopishmasligi, ya’ni itarilishi va oqmasligi mumkin). Bir-biridan 3 ta hol farq qilinadi:

Xo’llash – sirt hodisasi bo’lib, u bug’ mavjudligida qattiq sirt bilan suyuqlik kontaktga kelganda sodir bo’ladi, ya’ni uch faza chegarasida sodir bo’ladi. Xo’llashni suyuqlikning sirtga “yopishishi” va sirt bo’ylab oqib ketishi xarakterlaydi (agar suyuqlik sirtga yopishmasligi, ya’ni itarilishi va oqmasligi mumkin). Bir-biridan 3 ta hol farq qilinadi:

• xo’llanmaslik
• chekli xo’llanish
• to‘la xo’llanish

Aralashuvchanlik – suyuqliklarning bir-biriga qorishib ketishi. Aralashib ketuvchi suyuqliklarga misol suv va etil spirit;

Diffuziya. Idish ichida 2 ta aralashuvchi suyuqliklar bo’lganida molekilalar issiqlik harakati tufayli chegara sirtdan asta-sekin o’tadi va suyuqliklar aralashib ketadi. Bu hodisa diffuziya deyiladi.

Ortiqcha qizib ketish va haddan tashqari sovish

Ortiqcha qizib ketish va haddan tashqari sovish

Suyuqlikni qaynash nuqtasidan yuqori haroratda shunday qizdirish mumkinki, bunda qaynash kuzatilmaydi. Buning uchun bir tekis qizdirish kerak, hajm chegarasida temperature sezilarli ko’tarilib – tushmasligi kerak, vibratsiya kabi mexanik ta’sir bo’lmasligi kerak. Agar ortiqcha qizigan suyuqlikka nimadir tashlansa, u shu ondayoq qaynab chiqari. Ortiqcha qizigan suvni mikroto’lqinli pechda olish mumkin.