Preprint · January 2019 doi: 10. 13140/RG

Tuproqlarni sinfiga qarab foydalanish imkoniyatlari. 
Yerdan foydalanish shakli 
Foydalanish uchun qulay sinflar 
I 
II 
III 
IV 
V 
VI 
VII 
VIII 
To‘qay 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
O‘rmonchilik 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Yo‘q 
Yaylov 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Ba’zan 
Yo‘q 
Pichanzor 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Yo‘q 
Yo‘q 
Yo‘q 
Donli ekinlar 
Ha 
Ha 
Ha 
Ha 
Yo‘q 
Yo‘q 
Yo‘q 
Yo‘q 
Haydov dehqonchiligi 
Ha 
Ha 
Ha 
Yo‘q 
Yo‘q 
Yo‘q 
Yo‘q 
Yo‘q 

---

10 
Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, Yerlarni tasniflash uchun 8 ta sinf 
ajratilgan. Eng yaxshi va eng yuqori baholi sinflarga I-II sinflar kiradi. Qolganlari 
ozmi-ko‘p cheklanishlarga, ya’ni qaysidir o‘simliklarni hosildorligiga salbiy ta’sir 
qilishiga asoslangan. 
Kanadada tuproqlarni baholash ishlari Stori usuli bilan olib boriladi. Bu usul 
ham tabiiy tarixiy usulga yaqin bo‘lib, unda O‘zbekiston usuliga o‘xshash joylari 
ko‘p. Masalan, O‘zbekistonda tuproqlar 10 sinfga ajratilsa Kanadada 7 taga ajratiladi. 
Farqi O‘zbekiston usulida 1 sinfdan 10 sinfgacha tuproqlar yaxshilana boradi. Stori 
usulida 1 sinfdan 7 sinfgacha yomonlasha boradi. Sinflarga bo‘lish usuli 
agroguruhlarga bo‘lishni eslatadi. 
Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi a’zolarida tuproq bonitirovkasi Dokuchayev 
va Sibirtsev usuli asosida mahalliy sharoitlarga moslashgan holda olib boriladi. 
Shunday qilib, Rossiyada o‘z zamonasida Dokuchayev tomonidan yaratilgan 
tuproqni bonitirovkalash usuli to‘la-to‘kis talabga javob beradi desak bo‘ladi, chunki 
bu usul hozirgi kunda ham, nafaqat Rossiyada balki qator boshqa mamlakatlarda ham 
asosiy bo‘lib xizmat qilmoqda.