Psixiatriya ruhiy kasalliklarning kelib chiqishi, patogenezi, klinik

VII-BOB. REZIDUAL ORGANIK ASAB-RUHIY BUZILISHLAR 
Rezidual-organik asab-ruhiy buzilishlar etiologiyasida homiladorlik vaqtida 
rivojlanayotgan bosh miyaga turli omillarni zararlovchi ta‘siri (infeksiya, 
intoksikatsiya, gipoksiya va boshqalar), tug‗ruq vaqtidagi jarohatlar va bola 
asfiksiyasi, ona va bolaning immunologik to‗g‗ri kelmasligi, postnatal bosh miya 
infeksiyalar, jarohat va intoksikatsiyalar asosiy o‗rin tutadi.
Patogenetik mezonga asoslanib, quyidagi rezidual-organik asab-ruhiy 
buzilishlar tasnifi qo‗llaniladi. 
Rezidual-organik asab-ruhiy buzilishlarning tasnifi 
(V.V. Kovalev bo„yicha) 
I. Dizontogenetik turlari 
1. Miyaning alohida tizimlar rivojlanishining buzilish sindromlari: 
a) nutq rivojlanishining buzilish sindromlari (umuman nutq rivojlanmagan, alaliya, 
rivojlanishning orqada qolishi va boshqalar); 
b) psixomotor rivojlanishning buzilish sindromlari (umumiy va nozik motorika 
rivojlanishining orqada qolishi); 
v) fazoviy tasavvurlar rivojlanishining buzilish sindromlari; 
g)«maktab bilimlar»ning rivojlanishining buzilish sindromlari (dizleksiya, 
dizgrafiya, diskal‘kuliya); 
d) birlamchi enurez; 
2. Ruhiy va ruhiy–jismoniy infantilizm sindromlari (garmonik va 
disgarmonik infantilizmlar G.E. Suxareva bo‗yicha). 
3. «Organik autizm» sindromi. 
4. Rezidual aqliy zaiflik sindromlari. 
 
II. Entsefalopatik turlari 
1. Serebrastenik sindromlar. 
2. Nevrozsimon sindromlar: 
a) depressiv-distimik; 
b) nevrozsimon qo‗rquvlar sindromi; 

---

137 
v) senestopotik-ipoxondrik; 
g) isteroform sindromi; 
d) sistemali motor va somatovegetativ buzilishlar. 
3. Psixopatosimon sindromlar: 
a) affektiv qo‗zgalishlarning kuchayishi sindromi; 
b) ruhiy noturg‗unlik sindromi; 
v) impul‘siv-epileptoid sindrom; 
g) mayl buzilishi sindromi. 
4. Dientsefal (gipotalamik) sindromlar: 
a) Sserebral-endokrin sindromlar - jinsiy yetilish buzilishlari; vaqtidan oldin jinsiy 
yetilish; Itsenko-Qo‗shing sindromi, adipozogenital distrofiyalar sindromi, 
serebral nanizm; 
b) vegetativ-qon tomir sindromlari; 
v) termoregulyatsiyaning buzilishi sindromi; 
g) asab-trofik buzilishlari sindromi; 
d) asab-mushak sindromlari. 
5. Gidrotsefaliya sindromi. 
6.Epileptiform sindromlar. 
7.Rezidual−organik demensiya sindromlari. 
8. O‗smirlardagi davriy psixozlar.