Psixologik trening asoslari. N. Ismoilova

7.5. 0‘yinlarning turlari. 
O ‘yinlar o ‘z maqsadiga k o ‘ra bir qancha turlarga b o ‘linadi. Trening jarayonida 
o'tkaziladigan o‘yinlami ulaming maqsadiga ko‘ra quyidagi turlarga ajratish mumkin:
• Tanishuv
• Tana (taktil) to'siqlarini bartaraf qiluvchi o‘yinlar 
• Guruhning kayfiyatini ko‘taruvchi o'yinlar
• Kuzatish va eshitish o‘yinlari

---

47
• Ishonch muxitini xosil kiluvchi o'yinlar
• Ahillashtiruvchi
• Sinchkovlikni oshiruvchi
• Diqqatni jamlovchi
Kuyida biz anashu myin turlarining asosiy jihatlariga to’xtalamiz:
Tanishuv o‘yinlari Har bir guruh bilan olib boriladigan mashg'ulot qanday maqsadda 
o'tkazilishidan qat’iy nazar guruh a’zolari bir-birlarini yaxshiroq bilib olishlari uchun 
ishtirokchilaming tanishishuvidan boshlanadi. Bu qismni o'yin orqali tashkil etilishi maqsadga 
muvofiqdir. Tanishuv o'yinlarii — guruhning barcha a’zolari o'zlarini har jihatdan qulay, dadil 
tutishlari, shuningdek, o'zaro ishonch hosil qilishlari uchun birinchi va eng muhim qadam 
hisoblanadi. 
Ishtirokchilar bir-birlariga notanish bo'lgan guruhlarda guruh a’zolari bir-birlari bilan 
inuloqatga kirishishlari oson boTishi va bir-birlarining ismlarini eslab qolishlari uchun yordam 
beruvchi о yin o'tkazish lozim. Eng borada keng tarqalgan о ’yin — "Qor uyumi" o'yinidir. 
Ayniqsa, ishtirokchilar faqat ismlarinigina aytish bilan kifoyalanib qolmasdan, о zining holati, 
kayfiyati va hatto harakterini ham ifodalay olishiga imkon beruvchi о yinlar o'tkazilsa, bu juda 
yaxshi samara beradi. Bunday о yinlarga Ismlar fazilatlar”, “Men hech qachon ... maganman”, 
“Mening kayfiyatini”, “Holatimning rangi” kabi o'yinlami kiritish mumkin Tana (taktil) to'siqlarini 
bartaraf qiluvchi o'yinlar Odam notanish guruhga tushib qolsa, u albatta o'zini noqulay, siqilib 
qolganday xis qiladi, uyaladi. Agar biz kimningdir yelkasiga qo'limizni qo'yishga, soch turmagining 
u yoq bu yog'ini to'g'rilab qo'yishga haddimiz sig'sa, o'sha odam yonida о zimizni dadil va xotirjam 
his etamiz. Agar odamlar bir-birini yaxshi idnimasa, bilmasa, bunday xatti-harakatlami bajara 
olmaydilar va o'zaro muloqotda mhiy zo'riqish, noaulaylik kabi hislar paydo bo'ladi. Lekin shunday 
o'yinlar borki, ular bunday to’siqlami bartaraf etishga yordam beradi. "Tana to‘siqlarini bartaraf 
qjlish" o’yinlarining mohiyati shundaki, guruh a’zolari bir-birlariga tega olish lariga imkon 
yaratiladi. Guruh a’zolari o‘rtasida o’zaro ishonch va ishchaulik muhirim yuzaga keltirish uchun bu 
o’yinni "Tanishuv o’yinlari" o’tkazilganidan keyinoq boshlash maqsadga muvofiqdir. Bu o’yinning 
eng oddiy va keng tarqalgan turi "Chigilni yechish"dir.