Psixologiyasi. Pedagogik psixologiya
Yüklə 12,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Proyektiv metodlar.
Proyektiv metodlar test usullarining bir ko‘rinishi bo‘lib, ularda tekshiriluvchi uchun aniq ko‘rinishga ega bo‘lmagan noaniq narsalar tavsiya etiladi va ularni sharhlash top- shirig‘i beriladi. Masalan, tekshiriluvchiga turlicha talqin qilish mumkin bo‘lgan rasmlar, tugallanmagan hikoyalar, biror aniq ko‘rinishi mavjud bo‘lmagan buyumlar berilishi va ularni tek shiriluvchi o‘zining hissiy kechinmalari, qiziqishlari, dunyoqa- rashi nuqtayi nazaridan baholashi kutiladi. Proyektiv metodlar qatoriga Rorshaxning «Siyoh doglari» tes- tini kiritish mumkin (1921). Bu — 2 tomonlama simmetrik shakl- da berilgan 10 xil siyoh dog‘laridan iborat bo‘lib, har bir dog‘ har xil bo‘yoqli fonda ko‘rsatiladi. Tekshiriluvchidan har bir «dog‘» nimaning shaklini eslatishi so‘raladi. Bunda: 2 ta dog 4 qizil rang- li shtrixlar, 5 ta dog‘ kulrang — qora, 3 ta dog‘ — yorqin bo'lma- gan ranglarda beriladi. Proyektiv metodikalardan yana biri tugallanmagan jumlalar metodi. Ushbu metod yordamida guruhiy va shaxsiy ustanov- kalar tekshiriluvchining atrofidagilarga (o‘rtoqIari, o‘qituvchi, ota-onasi) munosabati xususiyatlari, shuningdek, o‘ziga va kela- jakka bo‘lgan munosabatlari ham o‘rganiladi. Shu maqsadda tek- 35 shiriluvchiga bir qancha tugallanmagan jumlalar taklif qilinadi, ko‘p o‘ylamasdan gapni mantiqan oxiriga yetkazish talab qilina di. Masalan, — mening har safar kayfiyatim buziladi, agar... — men uchun eng muhim muammo, bu — ... — do‘st — bu ... — mening otam ba’zida ... — men shunga in tilam an k i... Proyektiv metodikalar turli-tuman. Ular bir-biridan tubdan farq qiladi. Biroq shuni nazarda tutish lozimki, proyektiv meto- dikani tavsiflash muayyan psixologik bilimlarni maxsus nazariy tayyorgarlikni va metodikani qo‘llash bo‘yicha amaliy tajribaga ega bo'lishni talab qiladi. Yüklə 12,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|