deylik, ona mavzusidagi o ‘nta she’rini topib o'qisangiz, ular o ‘n xil
yozilganini ko'rasiz. Bu holat she'm ing o ‘ziga xos hodisa, o'ziga xos
yangilik sifatida dunyoga kelishidan darak beradi. S he!r
yozishni
mashq qilish uchun, awalo, sheVning o ‘zi nima ekanini bilib olish,
tushunish,
his qilish, texnikasini puxta egallash zarur boMadi.
Adabiyotshunos olimlarimiz she’rga: „fikrning his-tuyg‘uga qorishiq
ifodasi, hayajonli she'riy nutq, m a'lum ohangga ega badiiy asar“ , —
deb ta’rif berishgan. „She’r“ so‘zi arabcha bo‘lib, taijimasi shuur,
sezgi degan m a'noni ifodalaydi.
Bu fikrlardan quyidagi xulosani chiqarishimiz mumkin.
Birinchidan, she'rda albatta fikr va tuyg‘u bo‘lishi, u o'quvchini
hayajonga solishi kerak.
Ikkinchidan, qoidasiga ko‘ra she'rdagi so‘zlar m a'lum
bir tartib,
ohangga ega bo‘lishi lozim. Bu tartib bo‘g‘in, turoq va boshqalarda
qofiyada ko‘rinadi.
Uchinchidan, mazmun va shaklni bir butun holda,
badiiy tarzda
ifodalash, yoritish kerak.
„Badiiy“ degani nimaligini bilasizmi? Badiiy degani, sodda qilib
aytsam, voqeani, qalamga olinayotgan
fikmi bayon qilish emas, balki,
aksincha, timsol (obraz) orqali tasvirlash deganidir.
Keling, shu fikrimni bir taijima she’r misolida tushuntirib beray.
Masalan, mart oyida goh yomg'ir yog'adi, goh izg'irin bo‘ladi, qorlar
erib ketadi, daraxtlar kurtak chiqaradi,
degan fikrni badiiy tarzda
shunday yozish mumkin:
Dostları ilə paylaş: