Qadimgi davr siyosiy qarashlari

F. Akvinskiy. U (1225–1274) yashagan davr katolik cherkovining eng kuchli mavqega erishgan asrlariga to‘g‘ri keladi. Uning siyosiy qarashlari aks etgan «Hukmdorlarning boshqaruvlari to‘g‘risida», «Ilohiyot majmuasi» asarlarida, qolaversa, Aristotelning asarlariga yozgan sharhlarida ilohiyot va falsafa muammolaridan tashqari, huquq, axloq, davlatchilik va iqtisodiyot masalalari ham qalamga olingan. Umuman, F. Akvinskiyning diniy-siyosiy ruhdagi nazariyasi ijtimoiy tengsizlikning xudo tomonidan o‘rnatilganligi to‘g‘risidagi g‘oyani himoya qilishga asoslangan. Uning ta’limotiga ko‘ra, dunyoviy hokimiyat ilohiy hokimiyatning yerdagi ifodasidir. Dunyoviy hokimiyat ilohiy hokimiyat talablari asosida ish ko‘rsatsagina insonlarga yaxshilik va ezgulik olib kelishi mumkin. Faqat hokimiyatning aniq shakli, hokimiyatga ega bo‘lish usullari, uning tuzilishi va undan foydalanish xudoning g‘oyalariga zid, adolatsiz bo‘lishi mumkin emas, deb hisoblaydi . F. Akvinskiy davlat boshqaruvi masalasiga ilohiyot nuqtai nazaridan yondashganligiga qaramay, dunyoviy davlatda suiiste’molchiliklarning oldini olish uchun siyosiy hokimiyatning xalq roziligi asosida amalga oshirilishi lozimligi, qonunlarning esa xalq yoki uning vakillari tomonidan qabul qilinishi kerakligi to‘g‘risidagi fikrlari hozirgi davr uchun ham ahamiyatga molikdir.

• F. Akvinskiy. U (1225–1274) yashagan davr katolik cherkovining eng kuchli mavqega erishgan asrlariga to‘g‘ri keladi. Uning siyosiy qarashlari aks etgan «Hukmdorlarning boshqaruvlari to‘g‘risida», «Ilohiyot majmuasi» asarlarida, qolaversa, Aristotelning asarlariga yozgan sharhlarida ilohiyot va falsafa muammolaridan tashqari, huquq, axloq, davlatchilik va iqtisodiyot masalalari ham qalamga olingan. Umuman, F. Akvinskiyning diniy-siyosiy ruhdagi nazariyasi ijtimoiy tengsizlikning xudo tomonidan o‘rnatilganligi to‘g‘risidagi g‘oyani himoya qilishga asoslangan. Uning ta’limotiga ko‘ra, dunyoviy hokimiyat ilohiy hokimiyatning yerdagi ifodasidir. Dunyoviy hokimiyat ilohiy hokimiyat talablari asosida ish ko‘rsatsagina insonlarga yaxshilik va ezgulik olib kelishi mumkin. Faqat hokimiyatning aniq shakli, hokimiyatga ega bo‘lish usullari, uning tuzilishi va undan foydalanish xudoning g‘oyalariga zid, adolatsiz bo‘lishi mumkin emas, deb hisoblaydi . F. Akvinskiy davlat boshqaruvi masalasiga ilohiyot nuqtai nazaridan yondashganligiga qaramay, dunyoviy davlatda suiiste’molchiliklarning oldini olish uchun siyosiy hokimiyatning xalq roziligi asosida amalga oshirilishi lozimligi, qonunlarning esa xalq yoki uning vakillari tomonidan qabul qilinishi kerakligi to‘g‘risidagi fikrlari hozirgi davr uchun ham ahamiyatga molikdir.