Qadimgi Rimda siyosiy va ma`rifiy ta`limotlarning o`ziga xosligi. Qadimgi Rim siyosiy va huquqiy ta`limotlar tarixi ming yillarni o`z ichiga oladi
va shu davr ichida qadimgi Rimda o`zgarib turgan sotsial iqtisodiy, siyosiy-huquqiy
qarashlarni voqealarni aks ettiradi. qadimgi Rim tarixi uch bosqichdan iborat.
Podsholik (eramizgacha 754-510 y.), respublika boshqarish usuli (504-28 y),
imperatorlik (27 eramizgacha va 475 y). yagona Rim imperiyasi eramizning 395 yili
batamom bo`linib ketdi. g`arbiy (markaz Rim), SHarqiy (markazi Konstantinopol’)
Vizantiya imperiyasi-bular 1453 yilgacha yashab keldi.
qadimgi Rimdagi ijtimoiy-siyosiy, huquqiy qarashlar uzoq vaqt davomida turli
qarama-qarshi kuchlar patritsiylar va plebeylar o`rtasidagi, to`xtovsiz kurashlar ichida
shakllanib boradi va shu kuchlar nisbatini, manfaatlarini o`zida aks ettirdi.
qadimgi Rimdagi siyosiy-huquqiy qarashlar qadimgi YUnonistonda shakllangan
ijtimoiy-siyosiy qarashlar ta`sirida edi. eramizgacha 2 asr o`rtalarida plebeylar yozma
ravishdagi qonunlar tayyorlanishini talab qilib chiqdilar va YUnonistonga odamlar
YUborib, ulardagi qonunchilik, davlatchilik asoslarini o`rganib kelish, xususan Solon
davrida yaratilgan qonunlarga katta e`tibor berishni topshirdilar. Bu tajribalar puxta
o`rganilib, nihoyat XII jadvaldan iborat bo`lgan qadimgi rim huquq normalarini
ishlab chiqishga asos bo`ldi. qadimgi YUnonistonning atoqli faylasuflari Sokrat,
Aflotun, Arastu, epikur, stoiklar, Polibiy va boshqalar qadimgi rim ijtimoiy-siyosiy
va huquqiy qarashlarning shakllanishiga kuchli ta`sir qildi.
qadimgi Rimda huquqshunoslik fanining rivojlanishi katta voqea edi. Rim
hukukshunoslari huquqning umumiy nazariyasi muammolarini yoritib berdilar.
Ayrim huquqshunoslik sohalari (davlat va huquq nazariyasi va ma`muriy xuquq,
jinoyat huquqi, xalqaro huquq) mustaqil tarzda ishlab chiqildi. Rim huquqshunoslari
jamiyat hayotida ro`y berayotgan yangiliklarning nazariy asoslarini ishlab chiqdilar.
Rim YUristlari tomonidan kashf qilingan huquqshunoslikka oid atamalar, fanlar
bugun bizda ham o`rganilmoqda.