“Qanun”. 2014.№12(242). S. 56-67. Azərbaycan respublikasinda notariAT

 

Notariat fəaliyyətinin həyata keçirilməsinin əsas müddəaları, dövlət idarələrində və xüsusi qaydada 

notariat fəaliyyətinin həyata keçirilməsi 

Azərbaycan Respublikasına notariat fəaliyyəti üzrə kargüzarlığın aparılması işi «Azərbaycan Respublikasında 

notariat fəaliyyəti üzrə kargüzarlığın aparılması haqqında» Təlimatla (Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən 19 may 2006-cı 

ildə  dövlət  qeydiyyatına  alınmışdır)  tənzimlənir  (4).  Notariat  fəaliyyəti  üzrə  kargüzarlıq  notariat  kontorunun  öz 

vəzifələrini  həyata  keçirməsi  ilə  əlaqədar  sənədləşdirmə  və  sənədlərlə  işin  təşkili  üzrə  fəaliyyətidir.  Notariuslar  və 

notariat  hərəkətləri  aparan  digər  vəzifəli  şəxslər  statistik  və  mühasibat  hesabatlan  aparmalı,  notariat  hərəkətləri  və 

tutulan dövlət rüsumları, büdcəyə keçirilən vergilər və digər ödəmələr barədə Azərbaycan Respublikasının müvafiq 

icra hakimiyyəti orqanlarına hesabat və məlumat verməlidirlər. Azərbaycan Respublikasında notariat fəaliyyəti üzrə 

kargüzarlıq  Azərbaycan  Respublikasının  dövlət  dilində  aparılır.  Notariat  hərəkətlərinin  aparılması  üçün  müraciət 

etmiş şəxs kargüzarlığın aparıldığı dili bilmirsə və ya notariat hərəkətinin hər hansı dildə aparılmasını xahiş edirsə, 

notarius  imkan  daxilində  rəsmiləşdirdiyi  sənədlərin  mətnlərini  arzu  edilən  dildə  tərtib  edir  və  ya  mətn  tərcüməçi 

tərəfindən ona tərcümə edilir. 

Azərbaycan  Respublikasında  notariat  kontorlarının,  notariusların  və  şəhadətnamə  almaq  üçün  icbari  təlimə 

cəlb  olunanların  sayı,  habelə  notariusların  fəaliyyət  göstərdikləri 

[səh.  61-62]

  inzibati  ərazi,  notariat  kontorunun 

yerləşdiyi  yer,  əhalinin  və  notariat  hərəkətlərinin  sayı  nəzərə  alınmaqla  Azərbaycan  Respublikasının  Ədliyyə 

Nazirliyi tərəfindən müəyyən edilir. 

Notariat fəaliyyətinə nəzarəti Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi həyata keçirir. Hər bir notariusun 

notariat  fəaliyyəti  iki  ildə  bir  dəfədən  az  olmadan  yoxlanılmalıdır.  Notariat  fəaliyyəti  Azərbaycan  Respublikasının 

Ədliyyə Nazirliyi, Naxçivan Muxtar Respublikasında Naxçivan Muxtar Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən 

yoxlanılir.  Notarius  yoxlama  aparılmasına  səlahiyyətli  şəxsə  notariat  fəaliyyətinə  aid  bütün  məlumat  və  sənədləri 

təqdim  etməyə  borcludur.  Yoxlamanın  keçirilməsi  qaydaları  Azərbaycan  Respublikasının  Ədliyyə  Nazirliyi 

tərəfindən  21  noyabr  2005-ci  il  tarixdə  dövlət  qeydiyyatına  alınmışdır.  Həmin  Qaydalar  notariusların,  eləcə  də 

Dövlət  notariat  arxivi  müdirinin  (onu  əvəz  edən  vəzifəli  şəxsin)  notariat  hərəkətlərinin  aparılması  sahəsində 

fəaliyyətinin yoxlanılmasının təşkili və həyata keçirilməsi üsullarmı müəyyən edir. 

Notariat fəaliyyətinin yoxlanılması: 1) plan üzrə və 2) plandankənar aparılır. Notariat fəaliyyətinin plan üzrə 

yoxlanılması Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyinin Qeydiyyat və Notariat Baş İdarəsi rəisinin, Naxçivan 

---

Muxtar  Respublikasının  ərazisində  isə  Naxçivan  Muxtar  Respublikası  Ədliyyə  Nazirliyi  tərəfindən  təsdiq  edilən 

yoxlama  planına  uyğun  şəkildə  aparılır.  Notariat  fəaliyyətinin  plandankənar  yoxlanılması  isə  fıziki  və  hüquqi 

şəxslərin  şikayətləri,  kütləvi  informasiya  vasitələrində  dərc  olunmuş  məlumatlar,  dövlət  orqanlarının  müraciətləri 

əsasında,  habelə  notariat  fəaliyyətini  davam  etdirmək  istəyən  notariusun  şəhadətnaməsinin  müddətinin  uzadılması 

üçün  onun  fəaliyyətinin  qiymətlən-  dirilməsi  ilə  əlaqədar  Azərbaycan  Respublikasının  Ədliyyə  Nazirliyi  və 

Naxçivan  Muxtar  Respublikası  ərazisində  isə  müvafıq  olaraq  Naxçivan  Muxtar  Respublikası  Ədliyyə  Nazirliyi 

rəhbərliyinin, Qeydiyyat və Notariat Baş İdarəsi rəisinin tapşırığı əsasında aparılır. 

Notariuslar  mütəmadi  olaraq  AR  Ədliyyə  Nazirliyinin  tədris-elm  müəssisəsində  (Ədliyyə  Akademiyasında) 

peşə hazırlığına və ixtisaslarının artırılmasına cəlb edilirlər. 

Notariat fəaliyyəti: a) dövlət idarələrində və b) xüsusi qaydada həyata keçirilə bilər. 

Dövlət idarələrində notariat fəaliyyətini həyata keçirən subyektlərin dairəsi «Notariat haqqında» Qanunun 15-

ci maddəsində müəyyən edilmişdir. Həmin maddədə nəzərdə tutulmuş dörd kateqoriya subyektlər bir-birindən həyata 

keçirməyə səlahiyyətli olduqları notariat hərəkətlərinin dairəsinə görə fərqlənirlər: Qanuna əsasən, dövlət vasitəsi ilə 

notariat fəaliyyətini aşağıdakı subyektlər həyata keçirir: