Qarshi davlat universiteti qo’lyozma huquqida
KIRISH Mavzuning dolzarbligi
Yüklə 307,58 Kb.
|
|
KIRISH
Mavzuning dolzarbligi. Ma'lumki, Respublikamizda 2010 yilning 7 iyulida “Aholi o‘rtasida mikronutrient yetishmasligi profilaktikasi to‘g‘risida” degan muhim qonun qabul qilindi. Uning 2-bob 4- va 7- moddalarida Aholi o‘rtasida mikronutrient yetishmasligi profilaktikasi sohasidagi davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari sifatida ilmiy tadqiqot ishlarini qo‘llab quvvatlash hamda sanitariya gigiena va tushuntirish ishlarini olib borish masalalariga alohida e'tibor berilgan (50). Mikronutrientlar(vitaminlar va ma'danli moddalar) oqsillar, yog‘lar va uglevodlar singari organizmning kunlik energetik ehtiyojini qondirishda ishtirok etmasa-da, tanaga doimiy ravishda, tegishli miqdorda qabul qilib turilishi lozim. Ularga bo‘lgan kunlik talab juda oz miqdorni tashkil etib, ular tanadagi fiziologik va biokimyoviy jarayonlarning me'yoriy kechishida foal qatnashadi. Mikronutrientlar yana organizmda boradigan bir qator fermentativ hamda moddalar almashinuvi jarayonlarida, oksidlanish va qaytarilish reaksiyalarda, qon hosil bo‘lishi hamda boshqa muhim hayotiy faoliyatlarda ham ishtirok etadi (8, 13, 16, 26) Shu munosabat bilan ular kunlik ovqatning muhim tarkibiy qismlaridan biri hisoblanadi. Oqsil, yog‘ va uglevodlarga bo'lgan kunlik talab grammlarda ifodalansa, mikronutrientlarga bo‘lgan kundalik fiziologik ehtiyoj esa grammning mingdan bir yoki milliondan bir ulushiga to‘g‘ri keladi. Shu bilan bir qatorda ularga bo‘lgan kunlik ehtiyoj organizmning yoshi, jinsi, qiladigan aqliy va jismoniy faoliyati, yashash sharoiti va boshqa omillarga muvofiq holda o‘zgarib boradi yoki farqlanadi. Bu narsa qayd etib o‘tilgan omillar natijasida organizmda moddalar va energiya almashinuvi jarayonlarining tegishli ravishda o‘zgarib turishi, ya'ni mazkur jarayonlarning jadallashishi yoki boshqa ko‘rinishlari bilan tushuntiriladi. Qayd qilib o‘tganimizdek, aholining asosiy qismi ovqatlanish bobida quvvat beruvchi oqsillar, yog‘lar hamda uglevodlarga, ya'ni makronutrientlarga e'tibor berib, mikronutrientlarni nazardan chetda qoldiradi yoki hisobga olmaydi. Buning oqibatida esa o‘sish, rivojlanish, kattalarda serunum mehnat qilish, o‘zaro munosabatlar va kayfiyat ko‘ngildagidek bo‘lmaydi. Shu nuqtai nazardan mikronutrientlar to‘g‘risida qabul qilingan qonun muhim ahamiyat kasb etadi. Chunki, Respublikamiz aholisining turli guruhlarida amaldagi ovqatlanishini tahlil qilish maqsadida olib borilgan tadqiqotlar ko‘pchilik hollarda bu borada qator kamchiliklarga yo‘l qo‘yilayotganligini ko‘rsatadi. Ularni bartaraf qilish uchun muhim tadbirlardan biri mikronutrientlar haqida aholining turli qatlamlarida tegishli tushunchalarni shakllantirishdir. Shunda ushbu masala bo‘yicha qabul qilingan qonun va unga muvofiq tuzilgan dasturning amalga oshirilishi ancha oson kechadi (5, 9, 13, 18, 25, 41). 4
shug‘ullanuvchilar) ovqatida ba'zi bir mikronutrientlarning qay darajada ta'minlanayotganligini o‘rganish va ularni solishtirish bugungi kunning muhim vazifalaridan biridir . Yüklə 307,58 Kb. Dostları ilə paylaş:
|