|
VI.4.Süxurların müxtəlif növ deformasiyalara müqaviməti
Dağ süxurlarının sərtliyi və onların mexaniki xassələrin xarakterizə edən əmsallar, deformasiyanın növlərindən asılıdır.
Süxurların yükə dayanıqlığı sıxılmada aşakr edilir; başaqa deformasiyalarda onların möhkəmliyi yüksək deyil, məsələn, lay süxurları üçün yarılmaya müqavimətin 0,02 hissəsini təşkil edir.
Süxurların möhkəmlik dərəcəsinə onların mineroloji tərkibi və quruluşunun böyük təsiri vardır. Kişik dənəcəkli məsaməli süxurlar,adətən. Eyni mineraloji tərkibli, lakin böyük plçülü kristal quruluşlu süxurlara nisbətən daha yüksək möhkəmliyə malikdirş lifli quruluşa malik süxurların möhkəmliyi daha yüksək olur. Süxurların mexaniki xassələrinə sementləyici maddənin tərkibinin də təsiri böyükdür. Lakin süxuru təşkil edən dənələrin yüksək möhkəmliyə malik olması, süxurun müxtəlif deformasiyalara böyük müqavimət göstərə bilməsi demək deyildir. Gil hissələri ilə sementləşən qum dənəciklərindən təşkil olunmuş süxurlar sıxılmaya dayanıqsız süxurlar qrupuna aiddir. Əhəngdaşında gil hissəcuklərinin olması da süxurların dayanıqlığını azaldır.
Sementləyici maddəsi silisium oksidi və əhəng elementindən ibarət qum dənəciklərindən təşkil olunmuş süxurlar yüksər möhkəmliyə malikdir.
Çökmə süxurlar, mexaniki xassələrinə görə anizotropdur.Məsələn, laylanma istiqamətinə görə belə süxurların möhkəliyi laylanmaya perpendikulyar istiqamətə görəmöhkəmlikdən çox olur.
Dostları ilə paylaş: | 
