Mühazirə 8. QİDA RASİONLARINDA VİTAMİNLƏRİN
NORMALLAŞDIRILMASININ ELMİ ƏSASLARI
Plan:
1) Vitaminlərin təsnifatı və qidalanmada əhəmiyyəti.
2) Müxtəlif əhali qrupunun qidalanmasında məsləhət görülən vitamin
normaları, onların xörəklərdə saxlanılması yolları.
3) Hazır xörəklərin C vitamini aktivliyi və onun yüksəldilməsi yolları.
4) Şirin xörəklərin və içkilərin kütləvi qidalanma müəssisələrində C
vitamini ilə zənginləşdirilməsi.
1) Vitaminlərin təsnifati və qidalanmada əhəmiyyəti/
Qidalılıq əhəmiyyəti olmayan, ancaq qidada mütləq zəruri olan üzvi
maddələrdən biri də vitaminlərdir. Onlar öz kimyəvi təbiətinə görə
kiçik
molekullu
üzvi
birləşmələr
olub,
orqanizmin
maddələr
mübadiləsində və onun tənzimlənməsində mühüm rol oynayırlar.
Latınca Vita "həyat amilləri" mənasında məşhur olan bu maddələrin
varlığı hələ keçən əsrdə müəyyən edilmişdir. İlk tapılan vitaminlərdə
amin qrupları olduğu üçün onlar vitamin adını daşıyırlar. Onları nə
zülallara, nə yağlara, nə də karbohidratlara aid etmək olmaz. Həm də
orqanizmin vitaminlərə olan tələbatı bir o qədər də yüksək deyil, çünki
bitki və heyvan məhsullarında onların miqdarı da çox kiçik qiymətlərlə
ölçülür. Onların simvolik adları böyük latın hərfləri ilə işarə edilir. Bütün
vitaminlər iki böyük qrupa bölünürlər: yağda və suda həll olanlara. Yağda
həll olan vitaminlərə A. D. E. və K vitaminləri aiddir. Suda həll olan
vitaminlərə isə B qrupu vitaminləri, PP və C vitaminləri aid edilir.
