|
Şəkil V.2. Müstəvi deformasiya
Materiallar müqavimətindən məlum olduğu kimi:
burada gərginliyin normal və toxunan toplananları; -polyar koordinatlar; , -inteqral sabitləridir. İnteqral sabitləri aşagıdakı sərhəd şərtlərindən tapılır:
olduqda ( -quyudibi təzyiqdir)
olduqda isə ( -dağ təzyiqi olub, bərabərdir).
Bu şərtlər əsasında alınır.
Beləliklə:
,
.
Quyunun divarında əmələ gələn toxunan gərginliyi r=rc şərtindən tapa bilərik:
Deməli olduqda quyunun divarında yaranan sıxıcı toxunan gərginlik dağ təzyiqindən iki dəfə böyük olur. Bu o deməkdir ki, quyudibi zonada kifayət qədər möhkəmliyə malik olmayan suxurlar toxunan gərginliyin təsiri nəticəsində öz mayeburaxma qabiliyyətini pisləşdirə bilər. Təhlildən görünür ki, lay quyu ilə açıldıqdan sonra suxurların təbii gərginlikli vəziyyəti pozulur. Bu hadisə quyuların və ya layın işini xarakterizə edən göstəricilərə böyük təsir göstərir. Bu, layın keçiriciliyinin və məsaməliliyinin azalmasına səbəb ola bilər. Suxurun gərginlikli vəziyyətinə, quyudibi zonada temperaturun dəyişdirilməsi ilə də təsir etmək mümkündür. Tutaq ki, suxur kvars qumlarından və sementləşdirici maddələrdən, yəni müxtəlif genişlənmə əmsalına və Yunq moduluna malik maddələrdən ibarətdir. Belə süxurda istiliyin təsirindən əmələ gələn gərginlikləri hesablamaq üçün aşağıdakı iki sxemə baxmaq. Fərz edək ki, süxurun elementləri paralel və ardıcıl birləşmişdir.
Dostları ilə paylaş: |
