QəRİb məMMƏdov, mahmud xəLİlov


Øÿêil 5.6. Áÿçè áèîñåíîçëàðûí áèêöòëÿñèíèí ïèðàìèäàñû (Ô.Äðå, 1976) Ï -



Yüklə 4,26 Mb.
səhifə149/706
tarix28.12.2021
ölçüsü4,26 Mb.
#15875
növüDərs
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   706
Øÿêil 5.6. Áÿçè áèîñåíîçëàðûí áèêöòëÿñèíèí ïèðàìèäàñû (Ô.Äðå, 1976) Ï - 

ïðîäóñåíòëÿð; ÁÊ - áèòêè êîíñóìåíòëÿðè; ßÊ - ÿòéåéÿí êîíñó-ìåíòëÿð; Ô- 

ôèòîïëàíêòîí; Ç- çîîïëàíêòîí 

Şəkildən görünür ki, yuxarıda göstərilən biokütlənin piramida qaydası okean üçün gerçək (uyğun) olmayıb 

çevrilmiş (döndərilmiş)  şəkildədir. Okean ekosistemi üçün yırtıcıların biokütləsinin yüksək səviyyədə 

toplanması xarakterikdir. Yırtıcılar uzun illər ömür sürür, onların generasiya dövriyyəsinin sürəti aşağıdır, lakin 

produsentlərin – fitoplankton yosunlarının dövriyyə qabiliyyəti biokütlənin ehtiyatını yüz dəfələrlə ötüb keçə 

bilər. Bu o deməkdir ki, təmiz məhsul burada da konsumentlərin yediyi məhsuldan da artıqdır, yəni produsentlər 

səviyyəsindən keçən enerji bütün konsumentlərdən keçən enerjidən yüksəkdir.  

Buradan məlum olur ki, trofik əlaqələrin ekosistemə təsirinin daha mükəmməl əksi məhsulun (və ya enerjinin) pi-

ramida qaydası olmalıdır: vahid zaman ərzində  hər özündən  əvvəlki trofik səviyyədə biokütlənin (və ya enerjinin) 

miqdarı özündən sonrakından artıqdır. Məhsul piramidası trofik zəncirlərdə enerjinin sərfi qanununu əks etdirir. 5.7. 

şəkildə enerji piramidası göstərilir (Y.Odum, 1986).  

Nəticədə, piramidanın hər üç qaydası ekosistemdə enerji əlaqələrini əks etdirir, məhsul (enerji) piramidası 

isə universal xarakter daşıyır. 

  



 

84


Yüklə 4,26 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   706




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin