Øÿêil 5.6. Áÿçè áèîñåíîçëàðûí áèêöòëÿñèíèí ïèðàìèäàñû (Ô.Äðå, 1976) Ï -
ïðîäóñåíòëÿð; ÁÊ - áèòêè êîíñóìåíòëÿðè; ßÊ - ÿòéåéÿí êîíñó-ìåíòëÿð; Ô-
ôèòîïëàíêòîí; Ç- çîîïëàíêòîí
Şəkildən görünür ki, yuxarıda göstərilən biokütlənin piramida qaydası okean üçün gerçək (uyğun) olmayıb
çevrilmiş (döndərilmiş) şəkildədir. Okean ekosistemi üçün yırtıcıların biokütləsinin yüksək səviyyədə
toplanması xarakterikdir. Yırtıcılar uzun illər ömür sürür, onların generasiya dövriyyəsinin sürəti aşağıdır, lakin
produsentlərin – fitoplankton yosunlarının dövriyyə qabiliyyəti biokütlənin ehtiyatını yüz dəfələrlə ötüb keçə
bilər. Bu o deməkdir ki, təmiz məhsul burada da konsumentlərin yediyi məhsuldan da artıqdır, yəni produsentlər
səviyyəsindən keçən enerji bütün konsumentlərdən keçən enerjidən yüksəkdir.
Buradan məlum olur ki, trofik əlaqələrin ekosistemə təsirinin daha mükəmməl əksi məhsulun (və ya enerjinin) pi-
ramida qaydası olmalıdır: vahid zaman ərzində hər özündən əvvəlki trofik səviyyədə biokütlənin (və ya enerjinin)
miqdarı özündən sonrakından artıqdır. Məhsul piramidası trofik zəncirlərdə enerjinin sərfi qanununu əks etdirir. 5.7.
şəkildə enerji piramidası göstərilir (Y.Odum, 1986).
Nəticədə, piramidanın hər üç qaydası ekosistemdə enerji əlaqələrini əks etdirir, məhsul (enerji) piramidası
isə universal xarakter daşıyır.
| 
