5. Naxçıvanın dağlıq ərazilərində doludüşmə ildə 4-5 günə, düzənliklərdə isə 2-3 günə bərabərdir.
6. Azərbaycanın düzənlik ərazilərində dolunun düşməsi 4-5 ildə 1 dəfə, qərb rayonlarında isə 2 ildə 1 dəfə
müşahidə edilir.
Ə.C.Əyyubov və X.Ş.Rəhimov (2000) orta çoxillik materialları təhlil edərək respublika ərazisində dolu
hadisəsinin, hündürlük qradiyentinə görə təkrarlanmasını aşağıdakı kimi göstərir. Böyük Qafqazın cənub
yamacının öndağlıq hissələrində ildə 1 dəfə, alçaq dağlıq hissələrində isə 2 dəfə dolu düşməsi ehtimalı vardır.
1000 m yüksəklikdən yuxarıya doğru dolu düşməsinin təkrarlanması artır. 1000 m-dən 2000 m-ə qədər dolu
düşməsinin şaquli qradiyenti hər 100 m-də 0,4 günə bərabərdir. Dəniz səviyyəsindən 2300 m-dən 2700 m-ə
qədər dolu düşməsinin təkrarlanması daha çox (7-8 gün) ehtimala malikdir. Müəlliflərə görə Böyük Qafqazın
şimal-şərq yamacında dolu düşməsi ən çox 2200-2400 m yüksəklikdə müşahidə edilir, burada illik təkrarlanma
3-4 günə qədər təşkil edir. Kiçik Qafqazın dağətəyi hissəsində dolunun təkrarlanması ildə 1 dəfə, aşağı dağlıq
hissədə ildə 3 dəfə, 2300-2700 m yüksəklikdə isə ən çox - 9-11 gün təşkil edir. Kiçik Qafqazın cənub yamacında
dolunun ən çox təkrarlanması 2400-2900 m yüksəklikdə müşahidə edilərək 7-8 günə çatır. Naxçıvan MR-də
dolunun ən çox təkrarlanması 2800-3200 m yüksəkliyi əhatə edərək 5-6 günə çatır. Talış dağlarında dənizin
yaxınlığı dolu buludlarının əmələ gəlməsinə şəraiti azaltdığı üçün dəniz kənarında dolu 2-3 ildən bir, 1000-1200
m yüksəklikdə isə ildə 2 gün düşür.
Dolu düşməsinin ortaillik sayının dəniz səviyyəsindən yüksəklikdən asılılığı 23.5 cədvəldə verilir (Cabba-
rov, 1978).
Dostları ilə paylaş: |