146
Şəkil 10.1. Yaşayış mühitinin dəyişməsi və insanın sağlamlıq vəziyyəti
Sənaye mərkəzlərinin əhalisinin ümumi xəstəliklərinin 20-30%-i atmosferin çirklənməsi ilə bağlıdır.
Əsas sənaye müəssisələrinin ətraf mühitə əlverişsiz təsiri əhalinin sağlamlıq vəziyyətini əks etdirir.
Cədvəl 10.2
Sənaye müəssisələri tərəfindən ətraf mühitin çirklənməsi və insanın sağlamlığının pozulması
(İ.P.Gerasimova görə, 1979)
Çirkləndiricilər
İnsanın sağlamlığının pozulması
1 2
İstilik elektrik stansiyaları
Tərkibində
sərbəst
silisium-oksidi və
praktiki olaraq bütün
metalları, o cümlədəən
arsen, vanadium,
civə, qurğuşun olan
toz, kül
Ağciyərlərin havanın təmizlənmə qabiliyyəti və həcmi
azalır, göz və yuxarı nəfəs yollarının selikli qişasını
zədələyir. Orqanizmdə silisium-dioksidin toplanması,
silikoz. Ağciyər və bağırsaq xərçəngindən ölüm
hallarının çoxalması.
Dərinin qıcıqlanması və zədələnməsi. Zəhərlənmə.
Mədə-bağırsaq yolunda, ağciyərlərdə və dəridə arsen
duzlarının adsorbsiyası. Yuxarı nəfəs yollarının selikli
qişasının qıcıqlanması. Tonzillit, farinqit, rinit
xəstəliklərinin çoxalması. Hemoqlobinin azalması.
Dəri örtüyünün qıcıqlanması. Saclarda arsenin
miqdarının artması
Qurum tərkibində
Ağ ciyər xərçəngi xəstəliklərini artırır
Атмосфер
щавасынын
чирклянмя-
си (кимйя-
ви, биоло-
жи)
Ичмяли
суйун вя
рекреасийа
тяйинатлы
суйун чирк-
лянмяси
(кимйяви,
Селитеб
яразидя
торпаьын
чирклянмя-
си (кимйя-
ви, биоло-
жи, радио-
Ионлашма
шцаланма-
сы
Инсан саьламлыьынын вя-
зиййятиня тящлцкя вя йа онун
писляшмяси
147
1 2
qətran maddələri, o
cümlədən benza-pirin
olur
Kükürd
anhidridi,
kükürd oksidi
Orqanizmdə ümumi zəhərlənmə baş verir: qanın
tərkibi dəyişir, nəfəs orqanlarının zədələnməsinə səbəb
olur, infeksiyaya meyillik artır, maddələr mübadiləsi
pozulur, uşaqlarda arterial təzyiq yüksəlir, paranqit,
bronxit, bronxopnevmaniya, rinit, rinofarangit,
emfizema, astma, allergiya reaksiyası, yuxarı nəfəs
yollarının və qan dövranı sisteminin kəskin
xəstələnməsi.
Qısamüddətli çirklənmə zamanı – gözün selikli
qişasının qıcıqlanması, yaşaxma, nəfəsalmanın
çətinləşməsi, baş ağrıları, ürəkbulanma, qusma.
Ümumi xəstələnmənin və ölüm hadisəsinin artması.
Yorğunluq, əzələ gücünün zəifləməsi, huşsuzluğun
artması, ürəyin fəaliyyət qabiliyyətinin azalması
Azot oksidləri
Ağciyər və nəfəs yollarının kəskin qıcıqlanması,
onlarda iltihab proseslərinin, metemoqlobinin əmələ
gəlməsi, qan təzyiqinin aşağı düşməsi
Dostları ilə paylaş: