16.6.2. Dünya okeanı vilayətində dəyişikliklər
Dəniz səviyyəsi qlobal istiləşmənin həssas indikatorudur, belə ki, temperatarun yüksəlməsi və quruda yerləşən
buzlaqların əriməsi ona neqativ təsir göstərir. Bu proseslərin dənizin səviyyəsinə təsiri təxminən eynidir.
XX əsrdə dənizin (okeanın) səviyyəsi 10-20 sm qalxmışdır. Bu son 2000 ildəkinə nisbətən 50% çoxdur.
Yer səthində temperatur artmaqda davam edərsə, bu prosesin sonrakı sürətlənməsi gözlənilir.
Dənizin səviyyəsinin qalxmasına ilk növbədə temperaturun yüksəlməsi təsir göstərir.
Okeanın səviyyəsinin dəyişməsi öncə hidrometeoroloji faktorlardan asılıdır, belə ki, onlar atmosfer
yağıntılarına və buxarlanmaya birbaşa təsir göstərir. Bu proses, həmçinin, buzlaqların əriməsi zamanı əmələ
gələn əlavə su axınından və kontinental ərazidən axan sulardan asılıdır. Hidrometeoroloji faktorlardan başqa
Dünya okeanının səviyyəsinə okeanın yatağının forma və həcmini təyin edən tektonik faktorlar və ekzofaktorlar,
qismən geomorfoloji proseslər (çayların mənsəblərində, estuarilərdə, limanlarda və körfəzlərdə gətirmələrin
toplanması və sahillərin eroziyası) təsir göstərir. Son yüz ilin müşahidələrinə əsasən okeanın səviyyəsi 25 sm
Dostları ilə paylaş: |