|
tsiklon və ya ştorm, Uzaq Şərqdə tayfunlar («tay» adlı çin sözündən, güclü külək deməkdir). Az yayılan yerli
adlardan – Avstraliyada «villi-villi», Okeaniyada – «villi-vau», Filippində «baqio» adlanır. Azərbaycanda
tropik tsiklona qasırğa deyilir.
Tropik tsiklonların baş vermə səbəbləri və təkamülü
Tropik tsiklonlar su səthində yüksək temperatur (26
0
-dən yüksək) olan yerdə və su ilə havanın
temperatur fərqi 2
0
-dən artıq olduqda baş verir. Bu, buxarlanmanın çoxalmasına, havada rütubət ehtiyatının
artmasına səbəb olur, bu da məlum dərəcədə atmosferdə istilik enerjisinin toplanmasını təyin edir və havanın
şaquli qalxmasına şərait yaradır. Əmələ gələn güclü çəkici qüvvə su səthinin üzərində isinmiş və rütubətlənmiş
yeni-yeni hava kütləsini çəkib aparır. Yerin fırlanması qalxan havaya burağan hərəkəti verir və burağan
möhtəşəm gücə malik fırlanğıca çevrilir.
İntensivliyinə görə tropik tsiklonlar aşağıdakı kimi adlanır:
1.
Tropik qəzəbi – küləyin sürəti az olur (17 m/san)
2.
Tropik depressiya – küləyin sürəti 17-20 m/san
3.
Tropik fırtına – küləyin sürəti 38 m/san-yə qədər
4.
Tayfun (qasırğa) – küləyin sürəti 39 m/san-dən çox
Tropik tsiklon mülayim en dairəsinə çıxdıqda özünün spesifik xassəsini itirir və qeyri-tropik enliyin adi
tsiklonuna çevrilir.
Dostları ilə paylaş: | 
